| Popis: |
ÖZET 1 Kasım 1928, 19. yüzyılın ortalarından itibaren tartışılan harflerin ıslah edilmesi ve değiştirilmesi meselesinin sona erdiği tarihi imlemektedir. Yüzyıllardır kullanılan Arap harflerinin terk edilerek, yerine Latin alfabesinin kabul edilmesi yalnızca yazıya ilişkin bir değişikliği değil, topyekûn bir zihniyet değişikliğini ifade etmektedir. Bu zihniyet Batılılaşmayı ve modernleşmeyi tüm uygulamaların merkezine alan düşüncenin ürünüdür. Nitekim Harf inkılabı, cumhuriyetin ilanından sonra toplumsal ve kültürel alanlarda yapılan inkılapların, dolayısıyla da bu zihniyet değişiğinin ayrılmaz bir parçasıdır. Bir zihniyet değişiminin ürünü olan Harf inkılabı temel malzemesi yazı olan pek çok kurumun dönüşüme uğramasına neden olmuştur. Başta eğitim sistemi olmak üzere inkılabın dönüşüme uğrattığı en önemli kurum basındır. Latin harflerine geçişle birlikte okuma yazma oranının bir anda sıfırlanması gazetelerin okuyucu sayılarında kısa bir süreliğine de olsa yaşanan azalma, basım tekniğinde yaşanan değişiklik, yeni teknolojiye yatırım yapacak maddi olanakların ve bu teknolojiyi kullanabilecek insan gücünün sınırlılığı gazeteler açısından bir takım maddi ve manevi sıkıntıları da beraberinde getirmiştir. Tüm olumsuzluklara rağmen, az da olsa hükümetten aldıkları maddi destekle yayınlarını devam ettirmeye çalışan gazeteler, Latin harflerine geçişte elindeki tüm olanakları inkılabın başarıya ulaşması için seferber etmiştir. Basın bu dönemde gerek uygulamanın halka benimsetilmesinde, gerekse yeni harflerin öğretilmesinde bir okul ve öğretmen gibi çalışmış ve hükümete inkılabın yaygınlaştırılmasında en büyük desteği veren kurum olmuştur. 137 ABSTRACT 1st November 1928 represents the date when the discussion related to reform and change the letters, which had been discussed since mid XIX. Century, was ended. Abandoning Arabic alphabet used for centuries and adopting Latin alphabet in its stead expresses a change that is not only relevant to the letters but also to the mentality as a whole. This mentality is a product of the thinking that focuses on Westernization and modernization as the center of all applications. As a matter of fact, the Alphabet Revolution is an integral part of the revolutions in social and cultural realms following the declaration of the republic, and thus the change of mentality. Being a product of this change in mentality, Alphabet Revolution caused a transformation of many institutions, whose essential material was alphabet. Among these institutions transformed by the revolution, including educational system, the most important institution was the press. The dramatic fall drop faced with regards to the readers of the newspapers due to the fact that the literacy rate suddenly became zero with the transition to the Latin alphabet -although for a short period-, the changes faced in the printing techniques, the limitations as to the financial resources to invest in new technologies and the labor power to employ such new technologies led to some economic and moral problems for the newspapers. Trying to carry on with publication in the face of these difficulties with the financial support of the government, however little it may have been, the newspapers used all the resources in their power for the success of the revolution during the transition to the Latin alphabet. The press functioned like a school and a teacher to have the practice adopted by the people and to teach the new alphabet and it was the institution with greatest support to the government to extend the revolution. 138 140 |
