| Popis: |
Türkiye, büyük endüstriyel kazaların kontrolünü amaçlayan Seveso II Direktifini iç hukuka yakın tarihlerde aktarmıştır. Ancak, Direktifin uyumlaştırılması ile birlikte, Seveso kuruluşları ve etrafındaki gelişmeler için risk esaslı arazi kullanım planlaması için bir çerçeve tanımlayan Direktifin 12. Maddesi hususlarının nasıl uygulanması gerektiğine dair tartışmalar ortaya atılmıştır.Bu tezde, Seveso II Direktifi Madde 12 kapsamında belirtilen hususlarla ilgili olabilecek ulusal yasal çerçevesinin ve mevzuat uygulamalarının değerlendirilmesi, eksikliklerin ortaya çıkarılması ve bunların etkinliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Çalışma kapsamında, Türkiye'de bulunan Seveso Kuruluşlarının genel profili ve Direktife uyumu; bildirim bilgileri, denetim raporları, anketler, röportajlar ve geçmiş arazi kullanım uygulamalarını içeren uydu resimleri incelenerek belirlenmiştir.Risk esaslı arazi kullanım planlamasına karşılık gelebilecek mevcut yaklaşımlar, yasal mevzuat, ÇED raporları ve prosedürlerin uygulama sorunları; AB örneklerindeki iyi uygulamalar dikkate alınarak mercek altına alınmıştır.Uygulamalardaki temel sorunun, Seveso kuruluşların yer seçimi ve mevcut kuruluşların etrafında gerçekleşen arazi kullanım değişikliklerini dikkate alan Madde 12 yükümlülüklerini yerine getiren gelişmiş ve sistematik arazi kullanım planlaması uygulamalarının bulunmamasından kaynaklandığı tespit edilmiştir. Mevcut arazi kullanım planlaması kararlarının büyük kaza senaryolarını ve kuruluşlar etrafındaki nüfusun etkilenebilirlik derecelerini dikkate almadığı görülmüştür. Farklı yetkili idarelerce alınan kararların birçoğunun kendi içerisinde tutarsız olduğu ve mevcut risk seviyelerini gözetmediği ortaya konmuştur.Bu tez çalışmasında, uygun arazi kullanım planlaması kararlarının yerine getirilmesi için; alınacak kararlarının karşılaştırılacağı kabul edilebilir risk ölçütünün tanımlanması, büyük kaza riski olgusunu ve toplumun çeşitli kesimleri için tanımlanacak etkilenebilirlik sınıflarını dikkate alan bir teknik tavsiyenin zaruriyet arz ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, mevcut uygulamaların iyileştirilmesi için çeşitli tavsiyelerde bulunulmuştur. Regulation on controlling major industrial accidents in the context of the Seveso II Directive has been newly introduced to the Turkish national legislation. However, transposition caused a new debate on how to implement the Article 12 Directive which defines a framework for risk informed land-use planning of (LUP) Seveso establishments and new developments around establishments.The present study aims to assess current regulatory framework and highlight the gaps of implementation level of legislations related to the Article 12 and address their effectiveness. In this thesis, general profile and compliance level Turkish Seveso establishments are investigated using notification raw data, inspection reports, surveys, interviews and satellite images which reveals past LUP practices around those establishments. Existing approaches related to the risk informed LUP are put in perspective by tracing the legislation, EIA reports and procedures by focusing on their application problems and capabilities by taking into account of best practices in EU case.The main problem is absence of regulatory framework ensures technical advice which explicitly corresponds to the LUP requirements of the Article 12. The existing LUP decisions do not incorporates accident scenarios based on risk assessment and vulnerability of population around establishments. Majority of the decisions are inconsistent and not proportional to the actual level of risk.The need for establishment of risk acceptance criteria, technical advice procedure and incorporation of major accident risk notion and public vulnerability classes for better LUP decisions are main conclusions of the research. Several suggestions are also proposed to improve the existing regulations 195 |
