| Popis: |
Tarihsel süreç içinde birçok medeniyete ve kültüre ev sahipliği yapmış olan DiyarbakırKentindeki kiliseler incelenerek; bu yapıların korunmasına örnek oluşturması amacıyla SurpSargis Kilisesi Koruma Önerisi hazırlanmıştır.?Diyarbakır'ın Fiziki ve Sosyal Yapısı? başlığında kentin coğrafi konumu, topografyası,jeolojik yapısı, iklimi, bitki örtüsü, nüfusu ve sosyo-ekonomik yapısı incelenerek,Gayrimüslim - Ermenilerin yer aldığı Diyarbakır tanıtılmaya çalışılmıştır.Üçüncü Bölüm, yani Diyarbakır'ın Tarihsel Gelişimi başlıklı bölümde de kentin geçmiştengünümüze geçirdiği yönetimlerden, Roma-Bizans Dönemi, Araplar-Mervaniler Dönemi,Artuklular-Akkoyunlular Dönemi, Osmanlı Dönemi ve son olarak da CumhuriyetDöneminden bahsedilmiştir.?Diyarbakır Kiliselerinin Genel Mimari Özellikleri? başlıklı bölümde; dini yapı olan kilisenintanımı ve yapı türü olarak ortaya çıkışı, mimari özelliklerinin yanı sıra Diyarbakır'da bulunanve beş tanesi Ermenilere ait olan toplam on üç kilise ile ilgili, yazılı ve görsel kaynaklardeğerlendirilerek, konum, plan, cephe, yapım sistemi ve malzeme özellikleri açısındanincelenmiştir. Ayrıca bu kiliselerin plan tipolojileri ile ilgili tablo hazırlanmıştır.?Surp Sargis Kilisesi? başlığı altında ise kilisenin tarihçesi, Diyarbakır Sur İçi Bölgesindekikonumu, plan, cephe, yapım sistemi ve malzeme özellikleri incelenmiş, yapıdaki bozulmalarve nedenleri ortaya koyulmuştur. Harap durumda olan yapının mimari özelliklerini doğru birşekilde ortaya koyabilmek için, eski plan, fotoğraf ve onarım bilgilerle ve Diyarbakır'dakiaynı döneme ait diğer Ermeni Kiliseleri ile birlikte değerlendirilerek Restitüsyon Önerisisunulmuştur. Aynı zamanda Restitüsyon önerileri doğrultusunda uygulanması önerilenKoruma Amaçlı Restorasyon Projesi de hazırlanmıştır. Buna göre bu bölümde restorasyonçalışmaları sırasında yapılacak olan uygulamalara, ayrıca yılın belirli dönemlerinde kentdışında yaşayan Ermenilerin de katılabileceği ibadet ve toplantıların yapıldığı dini turizmaktivitesi içerisinde bir ziyaret kilise olarak işlevlendirilmesine yer verilmiştir.Sonuç olarak, araştırmalar sonucu elde edilen yazılı ve görsel belgelerin birleştirilmesiylehazırlanmış olan Surp Sargis Kilisesi Koruma ve Restorasyon Önerisi örneğinde; 16. yüzyılındinsel çeşitliliğinin simgelerinden biri olan Diyarbakır Kiliselerinin harap ve terkedilmişlikten kurtarılarak en kısa zamanda korunmaları gerektiği vurgulanmıştır.Anahtar kelimeler: Surp Sargis Kilisesi, Ermeni Kilisesi, Diyarbakır Kiliseleri, Diyarbakır,Kilise. Churches in the city of Diyarbakır which is the home city of lots of civilization and culture inhistorical period, have examined and as sample Surp Sargis Church Protection Proposal hasprepared to protect these buildings.Under the chapter of ?Diyabakır?s Physical and Social Constitution? city?sgeographical location, topography, geology, climate, vegetation, population and whilesocioeconomic conditions have been examined, Non-Muslims and Armenian people?slocations in Diyarbakır has tried to present.Under the third chapter ?Diyarbakır?s Historical Development? Diyarbakır?sprevious civilizations, Roman-Byzantium Period, Arabian-Mervanis, Artukids, Akkoyuns,Ottoman Period and in the last section Turkish Republic period is mentioned.Under The chapter of ? Diyarbakır Churches? General Architectural Characteristics? ; Thedefinition of church as a religious building and origin of this building type and architecturalpeculiarities have examined. By using the visual and written documents Thirteen churches inDiyarbakır -five Armenian Churches include- have examined for their terms of locations,desingns, facades, materials and consturaction types. Also chart of these church typologieshave prepared.Under the chapter of ?Surp Sargis Church? history of church, location of Diyarbakır citywalls, Church?s plans, facades, construction type and materials have examined, deteriorationsof the church and its reasons has defined.In order to reveal the original architectural peculiarities of the church old plans, photographsand repair information has collected at the same period of Armenian churches in Diyarbakırthen this information has evaluated to make a new restitution proposal. At the same timeunder these proposals, Recommended Conservation and Restoration Project has prepared. Inthis chapter During the Restoration Project `what works must be done? has mentioned andchurch has recommended under usage of Armenian people again.Consequently with combining all written an visual documents of Surp Sargis ChurchConservation and Restoration model tell us; One of the 16th Century?s symbol of religiousvariety of Dıyarbakır Churches must be protected from demolishing and forsaking as soon aspossible.Key Words: Surp Sargis Church, Armenian Church, Diyarbakır Churches, Diyarbakır,Kilise. 130 |
