| Popis: |
Bu çalışmanın temel ilgi alanını İran İslam Cumhuriyeti ile Suudi Arabistan Krallığı arasında Basra Körfezi'nde gerçekleşen güç mücadelesi ve rekabetin, 1971 yılı sonrası dönem itibarıyla incelenmesi oluşturmaktadır. Söz konusu iki ülkenin mücadeleci ve rekabetçi yaklaşımlarının incelenebilmesi, günümüzde hâlihazırda yaşanan çatışmaları anlamlandırabilmek ve açıklayabilmek adına yol gösterici olacaktır. Körfez konjonktürünü değiştiren önemli olaylar/savaşlar Tahran-Riyad hattında politika değişikliklerine yol açabilmiş fakat aradaki rekabeti hafifletmemiştir. Çok farklı yansımalara sahip olan bu rekabet anlayışı, İngiltere'nin Körfez'den çekildiği yıl olan 1971 yılından itibaren güç mücadelesini de ihtiva eden bir yaklaşıma dönüşmüştür. İran İslam Devrimi, İran-Irak Savaşı ve nihayetinde Körfez Savaşları, söz konusu güç mücadelesinin daha iyi anlaşılabilmesi için özellikle incelenmesi gereken tarihi dönemeçler olmuştur. Bahse konu rekabet, her biri başlı başına çok önemli bir mücadele aracı olarak gözlemlenen birden çok yaklaşım aracılığıyla kendisini keskin bir şekilde hissettirmiştir. Ekonomi politik, dini retorik, milliyetçilik algısı, rejim çatışması, uluslararası konjonktür, pragmatik dış politika yaklaşımı, silahlanma olgusu ve Filistin davası gibi yansımalar Tahran ve Riyad arasındaki mücadelenin ana hatlarını oluşturmuştur. Son dönemde ise Arap Baharı hareketleri bu mücadelenin en çetin dönemini oluşturmuştur. Retorikten ziyade pratik bir mücadele sahası olarak Arap Baharı, bu rekabetin en somut örneği ve zikredilen yansımaların, politikaları hangi ölçüde etkileyebildiğinin sağlaması olmuştur. This dissertation seeks to analyze the power struggle and competition in the Persian Gulf between the Islamic Republic of Iran and the Kingdom of Saudi Arabia in the post-1971 period. The analysis of the competitive approach of the above mentioned two countries will be a guide for understanding and explaining the current conflicts in the Middle East. The major milestones/wars which have changed the Gulf conjuncture have led to policy changes on the Tehran-Riyadh line, but have not alleviated the competition between them. This understanding of competition, which has very different reflections, has turned into an approach that includes the power struggle since 1971 when Britain withdrew from the Gulf. The Iranian Islamic Revolution, the Iran-Iraq War, and finally the Gulf Wars were the historical turning points that need to be examined to better understand this power struggle. This competition has made itself sharply felt through multiple approaches, each of which is viewed as a very important means of struggle. Economic policy, religious rhetoric, nationalism perception, regime conflict, international conjuncture, pragmatic foreign policy approach, the arms race phenomenon and the Palestinian cause have been the main lines of struggle between Tehran and Riyadh. Recently, the Arab Spring movements have constituted the most difficult period of this struggle. As a practical struggle rather than a rhetoric one, the Arab Spring has been the most concrete example of this competition and the extent to which the mentioned reflections could influence the policies. 170 |
