| Popis: |
54 ÖZET Dünyanın en önemli 10 yabancı otundan biri olan, hem tohum ve hemtiü rizomia çoğalabilen, çok yıllık dar yapraklı bir yabancı ot olan gelip { Sorghum halepense (L> Pers.), Çukurova Bölgesindeki pamuk ve diğer yazlık kültürlerde oldukça yaygındır ve pamukta verimi önemli ölçüde azaltarak çok büyük ekonomik zarara neden olmaktadır. Çalışma, Çukurova Bölgesi'nde çok yaygın olarak bulunan S. Halepense 'nin pamuk kültürü içerisindeki ve dışındaki gelişme biyolojisinin gözlenmesi, antep turpu {Rephonus sativus L)'nun S. halepense gelişmesi üzerindeki allelopatik ve biyoherbisit etkisinin bölgedeki mevcut mücadele yöntemlerine yardımcı ve/veya alternatif metod olabilirliği göz önüne alınarak laboratuvar, sera ve tarla şartlarında sürdürülmüştür. Pamuklu ve pamuksuz alanda yapılan çalışmalarda pamuk kültürü dışında gelişen S. Halepense'ler pamuk içerisindekilerden m2 'de yaklaşık % 60 daha fazla sap oluşturmuştur. Çimlendirme denemelerinde kontroldeki tohumların % 5 çimlenmiş olmasına karşın R. sotfvus ekstraktının olduğu varyantta çimlenme hiç olmamıştır. Kontrollü koşullarda kumda yapılan çalışmada küvet başına 200 mi ekstrakt uygulanan varyanttaki rizom boğumlarındaki sürmenin kontrole göre yaklaşık % 70 oranında daha az olduğu, toprakla yapılan çalışmada ise bu değerin yaklaşık % 50 'ye düştüğü saptanmıştır. Turp ekstraktının geliç rizomlanna etkisinin iki şekilde olduğu düşünülmektedir. Bunlardan birincisi direkt olarak sürmeyi önleyen inhibitor! eri içerdiği, diğeri ise gel iç rizomlan üzerindeki toprak kökenli patojenlerden Fusafium sp. `nin çoğalmasını olumlu yönde etkilediği şeklindedir.55 Seradaki saksı denemelerinde ise 2.5 kg turp toprak altı oganı sulu posasının uygulandığı varyanttan elde edilen değerler bu orandaki turp ekstraktının S. halepense gelişmesini teşvik ettiğini göstermiştir. Tarla denemelerinde pamuk kültürü dışındaki S. halepense gelişmesinde turp suyunun inhibitor etkisinin yeterli olmadığı fakat pamuk kültürü içerisindeki S. Halepense gelişmesinde turp suyunun direk inhibitor etkisiyle pamuğun rekabet etkisi birleştiğinde kontrole göre 5 kg R. sativus yumru* sap /m2'lik varyantta m2 'deki S. halepense sap sayısının yaklaşık 2.5 kat daha az olduğu saptanmıştır. 56 A StycSies ûo Development Biology of Johnsongrass {Sorghum halepense 1/.Ş Pers.) t n Cotton Fields arıci Âîlelopathic end Bi oheriîi cidal Effect of ^mph&mus saîî¥&s L. on The Biology of S. halepeose Johnsongrass {Sorgum? fiûf&pmsû (L.) Pers.) Is one of the most important 10 weeds of the vyorld. it is a perennial weed and grown either by seed or rhizome. Johnsongrass is a vtfidespread weed in cotton fields and in other summer cash crop areas, In Çukurova region, johnsongrass has a great importance in cotton production and causes economical yield losses. The work was carried out in laboratory, greenhouse and field. The development biology of johnsongrass {Sorghum haiepenso (L) Pers.) within and outside the cotton fields. The potential bioherbicidal effect of turnip {Rophanus s&tiv&s L) alternative weed control method on johnsongrass was also investigated as an. It was observed that johnsongrass produced 60 % more stem per m2 under non-cotton growing areas compaired with cotton fields. In germination studies, no germination was observed in turnip extract added plots, whereas the germination was 5 % in control plots, in laboratory, when 200 ml of turnip extracts added into plastic trays filled with sand (25x35 cm) the nodium growth decreased by 70 % as compered to the control. However when soil was used instead of sand the decrease was57 50 %. Two different way of the effects of turnip extracts on johnsongrass was found. One of them is the direct effect, which is blacking of the growing of johnsongrass by inhibitors. The second effect is that turnip extracts situmated the establishment of soil borne pathogenic fungus Fttssrium sp. on the johnsongrass rhizomes. When the 2.5 kg of under soil branches of turnip watered sap added into the plastic carrier, it v^as stimutated the growing of S. ttalepense under the greenhouse conditions. The field experiments indicated that turnip extracts was insufficient to control johnsongrass outside the cotton fields. But in cottonfields, the combination of cotton competetlon with inhibitor effect of the turnip extract. ?*. 64 |
