| Popis: |
ÖZET Bu tez çalışması, kısa mesafeli deniz ulaşımında toplu taşıma araçları üzerine bir araştırmadır. Çalışmanın amacı, deniz ulaşımında önemli bir yere sahip olan kısa mesafeli toplu taşıma araçlarını incelemek, bu araçların deniz taşımacılığı ve endüstriyel tasarım ölçütleri ışığında değerlendirmek ve toplanan veriler ışığında çağdaş bir araç konsepti önerisine ulaşmaktır. Araştırmanın kapsadığı araç örnekleri; yapım yöntemleri, malzeme seçimi ve tasarım ölçütleri bakımından yakın geçmiş ve günümüze aittir. Birinci bölümünde deniz ulaşımının tanımı yapılmış, tarihi gelişim sürecine değinilmiş ve günümüzdeki yeri ortaya konmuştur. Bunun yanında günümüzde İstanbul deniz ulaşımında görev yapan kurum ve kuruluşlara da kısaca yer verilerek bu tarihsel perspektife derinlik kazandırma amacı güdülmüştür. Bu bilgilerin ardından kısa mesafeli deniz ulaşımı olgusu üzerinde durulmuş, günümüz ulaşım koşulları içindeki konumu belirlenmiştir. ikinci bölümde bir endüstri ürünü olarak kısa mesafeli deniz ulaşım araçları kapsamlı bir sınıflandırma ile ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, kısa mesafeli deniz ulaşım araçlarının yapımında kullanılan malzeme üzerinde durulmuş; çeşitli malzemenin gelişimine ve zaman içindeki değişimlerine yer verilmiştir. Dördüncü bölümde, deniz ulaşım araçlarının yapım teknikleri ve üretim aşamaları teknikleriyle birlikte ele alınmıştır. Beşinci bölümde ise, bütünleyici bir yaklaşımla kısa mesafeli deniz ulaşım araçlarında temel tasarım ölçütleri gözden geçirilmiş; bu araçları oluşturan IVteknik bileşenler anlatılmıştır. Tasanm kriterleri, ölçüler ve deniz ulaşım aracı inşasında önemli olan verilere yer verilmiştir. Altıncı bölüm araçların projelendirme ve hazırlık aşamasında ortaya çıkan çeşitli bağıntıları ortaya koymuştur. Deniz ulaşım aracının tasarımından üretimine tüm aşamalar ele alınmış ve açıklanmıştır. Yedinci bölümde kısa mesafeli deniz ualşım araçları bir endüstriyel tasanm boyutuyla ele alınmış, bu araçları oluşturan yaşam alanları işlev ve gereksinimlerine göre sıralanmış; teknik donanım konusu üzerinde durulmuştur. Deniz ulaşım araçları ile ilgili klas kurumlarına, standartlara ve konu ile ilgili araştırma raporlarına yer verilmiştir. Sekizinci bölümde mevcut duruma yönelik tespitlere yer verilmiş ve İstanbul'da hizmet veren üç ayrı kuruma ait kısa mesafeli deniz ulaşım araçlarına ait teknik verilere ve yapısal anlatımlara yer verilmiştir. Dokuzuncu bölümde kısa mesafeli deniz ulaşım aracı tasarımı ile ilgili saptamalar, endüstriyel tasarım ölçütleriyle klas kurumlarının ortaya koyduğu standart değerler bir arada ortaya konularak teknik, ergonomik kuramlar açıklanmıştır. Sonuç bölümünde ise, kısa mesafeli deniz ulaşım araçlarının bir endüstri ürünü olarak karşıladığı anlam; araştırmanın sunduğu veriler ışığında tartışılmış ve kuşatıcı bir yargıya varılmıştır. V SUMMARY This thesis study is a research about public vehicles in short-distance sea access. The aim of the study is to examine the short-distance public vehicles which have an important place in sea access, to evaluate these vehicles within the framework of sea access and industrial designing and to be able to offer the concept of a modem vehicle in the light of the gathered data. The sample vehicles which the research involves belong to a near past and to the present in terms of the construction techniques, material choice and designing criteria. In the first part, the description of sea access is made, its historical development process is discussed and its role in present day is put forward. Besides, by shortly discussing the corporations and institutions charged with the sea access in Istanbul, it is aimed to give depth to this historical perspective. Following this information, the concept of `short distance sea access` is discussed, its place within present day access conditions is determined. In the second part, short distance sea access vehicles are discussed as an industrial design work with an extensive categorization. In the third part, the material used in the construction of short-distance sea access vehicles is discussed together with the development of various materials and their changes in time. In the fourth part, the construction techniques of sea access vehicles and production stages -with their methods- are discussed. VIIn the fifth part, with a complementary approach, the basic designing criteria in short distance sea access vehicles are examined; the technical components which constitute these vehicles are discussed. Designing criteria, measurements and data important in the construction of sea access vehicles are pointed out. The sixth part puts forward various connections found in the projecting and preparation stages of the vehicles. All the stages from the design to the production of the sea access vehicle are discussed and explained. In the seventh part, short distance sea access vehicles are discussed as industrial designs, the domains that constitute these vehicles are enumerated according to their functions and requirements; the subject of technical equipment is dealt with. Ace institutions of sea access vehicles, the standarts and research reports concerning the subject are touched upon. In the eighth part, findings concerning the present-day condition are touched upon and technical data and structural information about the short distance sea access vehicles belonging to three different foundations furnishing services in Istanbul are given. In the ninth part, the technical and ergonomic theories concerning the design offer are explained by putting forward findings about the design of short distance sea access vehicle, industrial designing criteria and the standards brought about by ace institutions together. VI! 221 |
