| Popis: |
Bu çalışma, Türkiye ve Azerbaycan'da çocukların oynadığı oyunların ve geleneksel oyuncakların benzeyen ve benzemeyen yönlerini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Azerbaycan'da oynanan çocuk oyunları, kaynak kişilerle yapılan görüşmelerden, folklor antolojilerinden ve değişik kaynaklarda yer alan çocuk oyunlarının taranmasından elde edilmiştir. Bu oyunlar, Türkiye'deki benzeyen veya az benzeyen çocuk oyunlarıyla karşılaştırılmıştır. Yine kaynak kişilerle görüşerek elde ettiğimiz Azerbaycan geleneksel oyuncaklarını Türkiye'deki geleneksel oyuncaklar ile karşılaştırılarak benzerlikleri ortaya konulmuştur. Çalışma, dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde oyunu ilgilendiren, oyunların birer parçası olan ?Oyuna Davet?, ?Ebe Seçimi?, ?Eş Seçimi?, ?Oyunu Bitirme?, ?Cezalar?, ?Ödüller? ve ?Tekerlemeler? ele alınmıştır. İkinci bölümde Azerbaycan ve Türkiye'de oynanan oyunların karşılaştırmalı incelemesi yapılmıştır. Karşılaştırmaların daha rahat anlaşılabilmesi için de önce Azerbaycan'daki oyunun metni, sonra da Türkiye'deki oyunun metni alt alta sıralanmıştır. İki oyun arasındaki benzeyen ve benzemeyen yönler tespit edilerek karşılaştırma yapılmış, son olarak da oyunların Azerbaycan ve Türkiye'deki tespit edilebilen çeşitlemeleri verilmiştir. Oyunlar; Aşık Oyunları, Atlama-Sıçrama-Sekme Oyunları, Değnek Oyunları, Dilsiz-Şaşırtma-Şaka Oyunları, Dramatik Nitelikli Oyunlar, Ezgili Oyunlar, Koşma-Kovalama-Kapma Oyunları, Saklama-Saklanma Oyunları, Taş Oyunları, Top Oyunları şeklindeki sınıflandırma esas alınarak sıralanmıştır. Üçüncü bölümde tek başlarına oyun olarak gözükmeyen; ancak çocuklar tarafından oyun haline getirilen ?Yanıltmacalar? ve ?Bilmeceler? e yer verilmiştir. Dördüncü ve son bölümde ise ?Oyuncaklar? ele alınarak ?Oyuncağın Tanımı ve Tarihi?, ?Türkiye ve Azerbaycan'da Oyuncağın Gelişimi? hakkında bilgi verildikten sonra ?Oyuncaklar? başlığı altında Azerbaycan ve Türkiye'deki geleneksel oyuncakların karşılaştırmalarına yer verilmiştir. Son olarak ?Oyuncak Müzeleri? hakkında kısaca bilgi verilmiştir. In the present study, a comparative research is done about the games and the toys both their similarities and differences, played both in Azerbaijan and Turkey. The games played in Azerbaijan, are obtained from interviews of the source people, folklore anthologies and scanning from different sources. These games are compared with children games from Turkey which have similarities or less similarities. Again the traditional Azerbaijan toys which are achieved by interviews with source people, are compared with Turkish traditional toys to exhibit the similarities. This study consists of four parts. In the first part, ?Invitation to the Game?, ?Choosing Midwife?, ?Choosing a Fellow?, ?Finishing the Game?, ?Punishments?, ?Awards? and ?Nursery Rhymes? are discussed which are the parts of the game.In the second part, the games played in Azerbaijan and Turkey are comparatively investigated. The texts of the games from Azerbaijan and Turkey are put in order consecutively, to be easily understood. Determining the similarities and unsimilarities between two games, the comparisons are made, and then established variations of the games from Turkey and Azerbaijan are given. The games are compared classifying them like Games of the Lovers, Jumping-Bouncing-Skipping Games, Stick Games, Mute-Amazement-Joke Games, Dramatic Games, Melodic Games, Running-Catching-Grapping Games, Hitch and Hike Games, Stone Games, Ball Games. In the third part, the ?Fallacies? and ?Puzzles? which are not considered like games alone, however which are performed as games by children, are discussed.In the last and fourth part, the ?Toys? are examined, after giving information about ?The Definition and History of the Toy?, ?The Development of the Toys in Turkey and Azerbaijan? under the topic of ?Toys? the comparisons of the traditional toys are considered. Finally brief information is given about ?Museums of the Toys?. 294 |
