| Popis: |
Bu çalışmanın amacı, Manyetizma ve Elektromanyetik İndüksiyon konuları ile ilgili bilimin doğası etkinlikleri tasarlamak ve bu etkinliklerin ortaöğretim 12. sınıf öğrencilerinin bilimin doğası hakkındaki görüşlerine olan etkisini incelemektir. Araştırmanın amacı; bilimin doğası öğretim yöntemlerinden hangisinin etkili olacağının belirlenmesi değil; bilimin doğasını etkili bir şekilde öğretmek olduğundan, dolaylı yaklaşıma göre daha etkili olduğu belirtilen doğrudan-yansıtıcı ve tarihsel yaklaşımdan yararlanılmıştır. Bilimin doğası unsurlarını öğrencilere kazandırmak amacıyla Manyetizma ve Elektromanyetik İndüksiyon konuları ile ilgili altı farklı etkinlik hazırlanmıştır. Etkinlikler öğrencilerin okul öncesi döneminden üniversiteye kadar aldıkları eğitimde, bilimin doğasının kazanılması gereken unsurlarını içerecek şekilde geliştirilmiştir. Bunlar: bilimsel bilginin değişebilir doğası, deneye dayalı olması, öznel doğası, kısmen yaratıcılık ve hayal gücünün ürünü olduğu, sosyal ve kültürel içerikli oluşu, gözlem ve çıkarım arasındaki fark ile bilimsel teori ve yasaların işlevi ve aralarındaki ilişkidir. Etkinlikler tasarlandıktan sonra konu alanında uzman kişiler tarafından incelenmiş, bu incelemeye yönelik olarak tekrar gözden geçirilerek geliştirilmiştir. Araştırma boyunca tasarlanan etkinliklerin başarısını değerlendirmek için, 2009-2010 eğitim-öğretim yılının I. döneminde beş öğrenciyle çalışılmıştır. Araştırmada nitel ve nicel veri toplama araçları birlikte kullanılmıştır. Etkinlikler uygulanmadan bir hafta önce ve uygulama bittikten bir hafta sonra öğrencilerin bilimin doğası profillerini belirlemek için açık uçlu sorulardan oluşan VNOS-C anketi uygulanmıştır. Ankete verilen yanıtları daha iyi incelemek, daha sağlıklı veriler elde etmek için anketin uygulanışından sonra mülakatlar yapılmıştır. Aynı zamanda bilimsel bilgiye yönelik görüşlerinin değişimini de tespit etmek için ?Bilimsel Bilgiye Yönelik Tutum Anketi? uygulanmıştır. Öğrencilerle yapılan tüm etkinlik ve mülakatlar videoya kaydedilmiştir. Etkinlikler araştırmacı tarafından tasarlanan sırasına uygun olarak uygulanmıştır. Bilimin doğası unsurlarına ulaşmak için öğrencilerin bir ön bilgiye sahip olması gerekiyorsa, etkinlik o konudan sonra uygulanmıştır. Ancak fizik konusunun içeriğine uygun olan kavramla birlikte bilimin doğası unsurunu öğretmek amaçlandığında ise yeni bir konuya geçilmeden etkinlik uygulanmıştır. Etkinlikler fizik ders saati içerisinde haftada ikişer saat olmak üzere altı hafta boyunca, toplam 12 saatlik bir sürede, fen laboratuarında yapılmıştır. Etkinliklerde yapılanları yansıtan, öğrencilerden istenilenleri içeren çalışma kâğıtları ve yansıtıcı yazılar değerlendirmede kullanılmıştır. Öğrencilerin ön ve son teste verdikleri yanıtlara göre sürekli karşılaştırmalı analiz yöntemi kullanılarak bilimin doğası profilleri oluşturulup karşılaştırılmıştır. Öğrencilerin uygulamadan önce genel olarak bilimin doğası profilleri ?zayıf? olarak belirlenmiştir. Özellikle uygulamalar sırasında yasa ve teorilerin yapısı hakkındaki yanlış olan bilgilerinde ısrarcı oldukları tespit edilmiştir. Bilimin yaratıcı doğası hakkındaki uygulamalarda da, yanlış olan bilgilerini değiştirmede zorlanmışlardır. Araştırma sonucunda bilimin çıkarıma dayalı unsuru dışında diğer unsurlar hakkında ?yeterli? seviyeye ulaştıkları belirlenmiştir. Ayrıca bir fizik konusuna bağlı olarak hazırlanan etkinliklerin öğrencilerin bilimin doğası görüşlerini geliştirmede etkili olduğu sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Bilimin Doğası, Bilimsel Okur-yazarlık, Öğretim Etkinlikleri, Manyetizma ve Elektromanyetik İndüksiyon. The aim of this study is to design nature of science activities on magnetism and electro-magnetic induction and to examine the effect on the high school 12th grade students? understanding of nature of science. Since the aim of this research is not which nature of science teaching method will be more effective; but to teach the nature of science in an efficient way, historical and explicit-reflective approaches that are thought to be more effective were used in this study. In order to teach the elements of the nature of science to students, six different activities were prepared on magnetism and electro-magnetic induction. The activities were developed in a way that will consist the elements of nature of science to be taught from kindergarten period to K-12. These are: the tentative tature of scientific knowledge, empirical basis, subjectivity, partially the creative and imaginative nature of scientific knowledge, the social and cultural embeddedness of scientific knowledge, the difference between observation and deduction, the function of the scientific laws and theories and the relation among them. After the activities were designed, they were examined by specialists on their subjects and then after a revision were developed with reference to this examination. In order to evaluate the success of the activities that were developed during research, the activities were practiced on 5 students in 2009-2010 academic year 1st term. In the research qualitative and quantitative data collection tools were used together. A week before and after the activities were practised in order to determine the nature of science profiles of students? VNOS-C questionnaire composed of open-ended questions was applied. In order to examine the answers given in a better way and to get more reliable results interviews were made after the questionnaire. At the same time in order to detect the views on scientific knowledge, attitude on the scientific knowledge questionnaire was applied. All the interviews and activities made with students were recorded. The activities were applied in a sequence designed by the researcher. If the students are expected to have preliminary information to reach the elements of the nature of science, the activities were implemented after the subject was taught. Yet when it is aimed to teach the nature of science together with the concept as applicable to the content of the physics, the activity is implemented before a new subject is taught. The activities were applied in physics laboratory during six weeks, two hours a week, a period of 12 hours in total. The worksheets that reflect the deeds in activities and consist the things expected from students and reflective writings were used in evaluation. With regard to the answers of students they gave to pre and post tests, the profiles of the nature of science were formed and compared through constant comparative analysis. The nature of science profiles of the students were detected to be ?naive? before activities. It was determined that students are insistent on their mistaken views about the formation of the laws and theories especially during applications. They also had difficulty in changing their views on the creative nature of science applications, too.At the end of this researh, it was detected that students have reached to an informed level except for the element ?science is based on inference?. Moreover, the activities prepared with regard to a physics subject were efficient in developing the views of the students on the nature of science.Key words: The Nature of Science, Scientific Inquiry, Teaching Methods, Magnetism and Electro-Magnetic Induction. 225 |
