| Popis: |
İnsanoğlunun temel ihtiyaçlarından olan korunma, kendini ifade etme ve sosyal statüde beğenilme arzusunun büyük bir bölümü, günümüzde tekstil ve moda ile giderilmektedir. Tekstil ve süsleme teknikleri doğduğu coğrafyanın koşullarında şekillenirken, birçok farklılık içerisinde zengin bir yelpaze oluşturur. Ne yazık ki endüstrinin ve teknolojinin gelişmesi ticari bağlamda tekstili yüceltse de eski tekniklerin el işçiliğindeki kültürel ve estetik değerlerini gölgede bırakarak unutulur hale getirmiştir.Tekstil renklendirme ve desenlendirme teknikleri içerisinde yer alan boyama ve baskı iki yöntemle gerçekleştirilmektedir. Birinci yöntemde kumaş yüzeyi direk olarak boya ile temas ettirilirken ikincisinde boyanmayacak alanların boya ile teması engellenerek desenlendirme sağlanmaktadır. Tekstil rezerve teknikleri olarak genel isim alan bu engelleme yöntemleri tekstil desenlendirme tarihinin büyük bir bölümünü oluşturmaktadır. Rezerv teknikleri farklı coğrafyalarda uygulandığı dönem ve koşullar çerçevesinde çeşitlenerek gelişmiştir.Bu araştırmada, tekstil rezerv teknikleri ile var olan farklılıklarının incelenme yolu seçilmiştir. İncelemeler sonrasında kumaş desenlendirmede kullanılan geleneksel rezerv tekniklerinin uygulama yöntemlerine göre gruplandırılması ve uygulama çalışmalarında güncel bilgilerden yararlanarak dekoratif tekstillerle ifade oluşturma amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda yapılan tez çalışmasında temel olarak, kullanılan rezerve tekniklerinin gruplandırma ve isimlendirme ölçütleri, yöntem ve kullanılan materyal farklılıklarının değişkenlikleri ve etkileri, karma uygulamalarda işlem öncelikleri, uygulanmasında zorluk derecesine bağlı alternatif çözümler incelenmiştir.Araştırma üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde tarih içerisinde birçok kültüre ait amaçta benzerlik sahibi fakat uygulamalarda değişkenlik gösteren rezerv teknikleri araştırılıp, elde edilen veriler içerisinden aktarılmak istenen noktalar seçilmiştir. Tekstil desenlendirmede kullanılan rezerve tekniklerinden seçilmişleri boyama ve baskı olarak iki guruba ayırarak alt başlıklarda tekniklerin esas amaçları, kullanılan materyallerin özellikleri ve uygulama yöntemlerini güncelleşen bir perspektifte ele alınmıştır. İkinci bölümde, birinci bölümde aktarılan bilgiler ve araştırma sırasında edinilen veriler ışığında yapılmış olan tekstil rezerve tekniklerin deneysel uygulamaları, kullanılan materyal ve teknik açıdan işlem sıralarıyla birlikte açıklanmıştır.Üçüncü bölümde ise kavram olarak dekoratif tekstil ve lif sanatının doğuşu, gelişimi tarih içerisinde incelirken rezerve tekniklerini uygulayan sanatçıların seçilmiş eserleri örneklendirilmiştir.Örneklendirme sonrasında yapılmış deneysel çalışmaların ışığında proje çalışmaları gerçekleştirilmiştir.Türkçe Anahtar Kelimeler: 1- Rezerve Boyama 2- Rezerve Baskı 3- Geleneksel Rezerve Teknikleri 4-Fiziksel Rezerve Teknikleri 5- Kimyasal Rezerve Teknikleri Some of the basic needs of human beings, protection, self-expression and the desire for social acceptance are fulfilled through textiles and the fashion industry in modern society. As textiles and ornamentation are shaped by the culture in which one is born, the variety of different styles forms a rich texture. Unfortunately, the development of industry and technology has brought textile production to the forefront, making older forms of handicrafts and aesthetic values redundant and forgotten in many cases.Dyeing and printing, included in textile coloration and patterning techniques, have been done by two techniques. The first technique involves the contact of the pigment with the surface of the fabric, while the second technique is based on preventing contact between the pigment and the areas of the fabric that are not to be coloured, creating a pattern. These techniques, based on preventing contact between the fabric and the pigment, known as textile reserve techniques have been used for the majority of textile patterning history. These diverse techniques have been developed in different areas according to the specific conditions of the era in question.The present study is carried out to examine textile reserve technique and existing differences. After the analysis, it is aimed to group conventional reserve techniques used to process fabrics and based on current information on practical applications, to formulate a statement regarding decorative textiles.In accordance with this aim, the criteria to be used to group and name reserve techniques used, the effects and varieties of different methods and fabrics used, the procedural priorities in mixed applications and the alternative solutions in regard to practical difficulties have been investigated in this thesis.The study consists of three main sections. In the first section, the reserve techniques used by different cultures throughout history with similar purposes but different applications have been researched and summarised. Separating reserve techniques used to pattern fabrics into dyeing and printing techniques, a current perspective has been developed regarding the main aims of these techniques, the characteristics of the materials used and the practical methods.In the second section, the experimental practices, materials used and technical characteristics of textile reserve techniques have been explained in the light of the information conveyed and research performed under the previous section. In the third section, the birth and development of decorative textiles and fabric art has been examined from a historical perspective, with examples from artists using reserve techniques. The project activities have been carried out in the light of experimental work following on from these examples.Ġngilizce Anahtar Kelimeler:1- Resist Dyeing2- Resist Printing3- Traditional Resist Techniques4- Physical Resist Techniques5- Chemical Resist Techniques 139 |
