| Popis: |
Bilindiği üzere en temiz ve çevre ile en barışık, yenilenebilir ve ham madde tüketmeyen enerjikaynaklarının başında hidrolik enerji gelmektedir. Hidrolik enerji, teknik açıdan yararlanılabilir,yenilenebilir, temiz, çevresel etkileri az, ucuz ve tamamıyla yerli bir enerji kaynağı olması bakımındanülkemiz açısından çok önemli olduğu söylenebilir. Günümüzde, özellikle dağlık bölgelerde iletimhatlarının tesis bedelini azaltmak ve bu iletim tesislerinde enerji kayıplarını azaltmak amacıyla miniHES’ler ülkemizde ve dünyada gün geçtikçe yaygınlaşmaktadır. Ülkemizde enerji ve yenilenebilirenerji hakkındaki mevzuatın AB müktesebatına bağlı olarak değişmesi çok küçük su kaynaklarının daaraştırılmasına ve değerlendirilmesine fırsat tanımaktadır. Bu çalışma kapsamında, güncel literatüründe ışığında Diyarbakır ilindeki tarihi su değirmenlerine yönelik bir saha çalışması yapılmış ve örnekbir tarihi su değirmeninin hidrolik ve hidrolojik verileri esas alınarak brüt enerji potansiyelihesaplanmıştır. Bunun için önce açık kanal akımının debisi hesaplanmıştır. Literatürde açık kanalakımlarının hız/debi ölçümü genellikle “Hız alan yöntemi”, “Anahtar eğrisi yöntemi”, “Manningdenklemi”, “Su yüzü hızı” ve “Entropi yöntemi” gibi yöntemlerle önce debi hesaplanır. Daha sonrabelirlenen debi ve net düşü yüksekliğine bağlı olarak brüt enerji hesaplanır. Brüt enerjihesaplanmasında ise yaygın olarak Tek Nokta (Single-Point, SP), Çift Nokta (Double-Point, DP),Alt Dreanaj (Sub-Drainage, SD) ve Enerji Ağacı (Energy Tree, ET) gibi yöntemler kullanılmaktadır.Bu çalışma kapsamında hız/debi hız-alan yöntemi; brüt enerji hesabı için de Tek Nokta (Single-Point,SP) yöntemi kullanılmıştır. Örnek olarak seçilen Diyarbakır-Merkez-Satı Köyü değirmeninin teknikhidrolik gücü 6.1 kW'lık enerji elde edilmiştir. As it is well known, hydraulic energy is one of the cleanest and most environmentallyfriendly, renewable energy sources that do not consume raw materials. It can be said that hydraulicenergy is vital for our country in terms of being a technically usable, renewable, clean, lowenvironmental impact, cheap, and completely domestic energy source. Today, mini HEPPs arebecoming widespread day by day in our country and in the world in order to reduce the cost oftransmission lines particularly in mountainous regions and to reduce energy losses in transmissionsystems. Changing the legislation on energy and renewable energy in our country in line with the EUpolicy provides an opportunity to research and evaluate very small water resources. Within the scopeof this study, a field study was conducted on historical water mills in Diyarbakir in the light of thecurrent literature and the gross energy potential of a sample historical water mill was calculatedbased on the hydraulic and hydrological data. For the aim, the flow rate of the open channel flow hasbeen calculated first. In the literature, the velocity / flow rate measurement of open channel flows isusually calculated first by methods such as "Speed field method", "Key curve method", "Manningequation", "Water surface velocity", and "Entropy method". Then, the gross energy is calculateddepending on the determined flow rate and net head height. Methods such as Single-Point (SP),Double-Point (DP), Sub-Drainage (SD), and Energy Tree (ET) are widely used in the calculation ofgross hydraulic energy. In this study, velocity/flow and gross energy calculations velocity-area andSingle Point (SP) methods have been used respectively. The technical hydraulic power of theDiyarbakir- Sati Village mill selected as an example has been calculated as 6.1 kW. |
