| Popis: |
Bu araştırma; öğretmen adaylarının eleştirel düşünme düzeyi ile yansıtıcı düşünme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, bu düzeyler arasındaki ilişkinin belirlenmesi ve öğretmenlik uygulamalarında öğretmen adaylarına yönelik eleştirel ve yansıtıcı düşünme düzeylerini geliştirme etkinliklerinin tespit edilmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma modeli, betimsel ve ilişkisel olup; araştırma yöntemi de nicel ve nitel yöntemlerin birlikte kullanıldığı karma yöntemdir. Araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 öğretim yılı Güz ve Bahar döneminde Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nde öğrenim görmekte olan 4. sınıf öğretmen adayları oluşturmaktadır. Araştırmaya, Temel Eğitim Bölümü, Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü ve Yabancı Diller Eğitimi bölümlerinde öğrenim görmekte olan 310 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmada öğretmen adaylarının eleştirel düşünme düzeylerini belirlemek amacıyla Eleştirel Düşünme Testi kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme düzeylerini belirlemek için ise Yansıtıcı Düşünme Düzeyini Belirleme Ölçeği kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulamaları sürecinde eleştirel ve yansıtıcı düşünme etkinliklerini belirleme amacıyla kullanılan görüşme formu; araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Görüşme formu çalışma grubunda yer alan bölümlerin anabilim dalından gönüllü 15 öğretmen adayına uygulanmıştır. İki ölçme aracından da alınan puanların normal dağılım göstermemesi nedeniyle verilerin analizinde parametrik olmayan testlerden; Mann-Whitney U testi ve Kruskall Wallis testi kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde, betimsel istatistik ölçüleri olan aritmetik ortalama, standart sapma, frekans ve yüzde değerlerinden yararlanılmıştır. Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme düzeyleri ve yansıtıcı düşünme düzeyleri arasındaki ilişkiyi tespit etmek amacıyla Sperman korelasyon analizi testi uygulanmıştır. Nitel verilerin analizinde betimsel analiz ve içerik analizi yöntemi uygulanmıştır. Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme testinden aldıkları puanların ortalamasına göre eleştirel düşünmelerinin orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme düzeyleri arasında cinsiyet değişkeni açısından kadın öğretmen adayları lehine anlamlı bir farklılık bulunmaktadır. Adayların eleştirel düşünme düzeyleri; öğrenim gördükleri bölüm, mezun oldukları okul türü, anne eğitim düzeyi ve baba eğitim düzeyine göre istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme düzeyleri orta düzeyin üstündedir. Öğretmen adaylarının Yansıtıcı Düşünme Düzeyini Belirleme ölçeği alt boyutlarına ilişkin puanları; Yansıtma alt boyutunda en yüksek düzeyde iken, Alışkanlık alt boyutunda ise en düşük ortalama puana sahiptir. Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme düzeyleri arasında cinsiyet, öğrenim gördükleri bölüm, mezun oldukları okul türü ve anne eğitim düzeyine göre anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır. Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme düzeyleri, baba eğitim düzeyine göre babası lise mezunu öğretmen adayları lehine istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık göstermektedir. Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme düzeyi ile yansıtıcı düşünme düzeyi arasında negatif yönde zayıf düzeyde bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın nitel boyutunda öğretmenlik uygulamalarında öğretmen adaylarına yönelik eleştirel ve yansıtıcı düşünme düzeylerini geliştirme etkinliklerinin tespit edilmesi amacıyla uygulamanın yapıldığı 15 bölümden gönüllü öğretmen adayları ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler sonucunda öğretmen adaylarının bir kısmının öğretmenlik uygulamalarında gözlem, mikro öğretim uygulamaları, ders planı hazırlama, öğrencilerinin bireysel farklılıklarını dikkate alarak öğretim sürecini planlama, uygun yöntem-teknikler ile ders planı uygulama ve öğretim uygulamalarını gerçekleştirme, mesleki deneyim edinmelerini sağlayıcı sınıf içi (değerlendirme faaliyetleri) ve sınıf dışı etkinlikler (belirli gün ve haftalara ilişkin etkinlikler, nöbet), kendini değerlendirme, gözlemleri ve uygulama etkinliklerine ilişkin amaçlı tartışmalara katılma gibi etkinliklerin bir ya da birkaçını gerçekleştirdikleri belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması sürecinde eleştirel ve yansıtıcı düşünme etkinliklerine yeterince yer verilmediği, etkinlikleri gerçekleştiren öğretmen adaylarının birçoğuna yeterli oranda geri bildirim sağlanmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğretmen adaylarının lisans eğitimi süresince aldıkları eleştirel düşünme ve yansıtıcı düşünme eğitimini yetersiz buldukları tespit edilmiştir. This research was carried out in order to examine the levels of critical and reflective thinking of teacher candidates in terms of various variables, to determine the relationship between these levels and to determine the activities improving the level of critical and reflective thinking intended for teacher candidates in teaching practices. The research model is descriptive and relational and the method of research is a mixed method in which both quantitative and qualitative methods are used together. The target population of the study consisted of 4th grade teacher candidates who are studying at Gazi University Faculty of Education during Fall and Spring semester of 2017-2018 academic year. 310 teacher candidates from the Department of Basic Education, Department of Fine Arts Education, Department of Computer Education and Instructional Technology, Department of Turkish and Social Sciences Education, Department of Mathematics and Science Education and Foreign Language Education participated in the study. In the research, The Critical Thinking Test was used to determine the critical thinking levels of the teacher candidates. In order to determine the reflective thinking levels of the teacher candidates, the Reflective Thinking Level Scale was used. The interview form used to determine critical and reflective thinking activities of teacher candidates during the teaching practice was developed by the researcher. The interview form was applied to 15 volunteer teacher candidates from departments in the study universe. Because of the non-normal distribution of the scores obtained from the two measurement tools, in the analysis of the data, Mann-Whitney U test and Kruskall Wallis test, nonparametric tests, were used. In the analysis of the data, descriptive statistical measures such as arithmetic mean, standard deviation, frequency and percentage were used. The Sperman Correlation Analysis test was used to determine the relationship between the levels of critical thinking and reflective thinking of teacher candidates. Descriptive and content analysis were applied in the analysis of qualitative data. According to the average of the scores of the teacher candidates from the critical thinking test, it was determined that critical thinking was "moderate". There is a meaningful difference in the level of critical thinking among the teacher candidates in favor of female teacher candidates in terms of gender variable. Candidates' critical thinking levels did not show a statistically significant difference according to the education level, the type of school they graduated, the mother education level and the father education level. The levels of reflective thinking of teacher candidates are above the average. Teacher candidates' scores on the sub-dimensions of reflective thinking scale; it is at the highest level in the "reflection" sub-dimension, while it has the lowest mean/average score in the "habit" sub-dimension. There is no significant difference between the reflective thinking levels of teacher candidates according to gender, department of education, type of school they graduated and mother education level. Reflective thinking levels of teacher candidates show a statistically meaningful difference in favor of high school graduate teacher candidates according to father education level. It has been determined that there is a weak relationship between the level of critical thinking and the level of reflective thinking of the teacher candidates on the negative side. In the qualitative dimension of the study; in order to determine the activities improving the level of critical and reflective thinking intended for the teacher candidates in teacher practices, interviews were carried out with volunteer teacher candidates from 15 departments that the research application was made. As a result of the interviews, it was determined that some of the teacher candidates carried out one or a few of the activities such as micro teaching applications, preparing the lesson plan, planning the teaching process by taking into account the individual differences of the students, performing the lesson plan with the appropriate methods and performing the teaching applications, in-class (evaluation activities) and out-of-class activities (activities for specific days and weeks, monitoring) providing the professional experience, self-evaluation, observations and participation in intentional discussions on practical activities in the teaching practices. It was determined that the teaching practice process of teacher candidates was not sufficiently involved in critical and reflective thinking activities and most of the teacher candidates who perform the activities were not provided with sufficient feedback. In addition, it was determined that the teacher candidates' critical thinking and reflective thinking education they received during their undergraduate education was found to be insufficient. |
