| Popis: |
Bu çalışmanın amacı, Arc-GIS programı yardımıyla havzaya ait parametrelerin tespiti; akım rasatlarına yönelik hesaplamalar, deterministtik yöntemler ve ampirik yöntemler gibi yöntemlerin havzaya uygulanabilirliğinin kontrolü, ardından seçilecek en uygun yöntemle tekerrürlü taşkın debilerinin belirlenmesi, sonrasında da HEC-RAS programı yardımıyla taşkın analizinin yapılması ve taşkın dağılımının incelenmesidir. Çalışma Aras Havzası içerisinde yer alan, Kars/Merkez’den geçen Kars Çayı’nı kapsamaktadır. Merkez Bayrampaşa’dan geçen ve akışın bir kısmının menfezlerle kontrol edildiği kuru derenin Kars Çayı’na katıldığı nokta baz alınarak su kolları ve havza alanları elde edilmiştir. Yapılan çalışmada yaklaşık 2420,5 km2 havza alanı içerisinde akışa katkı sağlayan on iki adet alt havza tespit edilmiştir. Arazi kullanımı ve bitki örtüsü incelemesi nümerik akış katsayılarının ve akış eğri numaralarının tespitinde kullanılmıştır. Bu inceleme için A.B. kapsamında 1985 yılında başlatılan; 1990 yılının referans alındığı; 2000, 2006 ve 2012 yıllarında güncellenen 44 sınıfta arazi örtüsü envanteri barındıran CORINE Land Cover çalışmasından yararlanılmıştır. Sonuç olarak, Kars Çayı ıslahlı bölümünün kanal kapasitesi 200 m3/s bulunmuştur. Bu değer 5 ila 10 yıl tekerrürlü debi aralığına karşılık gelmektedir. Kars Çayı’nın membaındaki Paşaçayırı kesimi doğal taşkın biriktirme alanı olarak çalışmaktadır. Islahlı kesitlerden oluşan Kars Çayı’nın merkezinden geçen ana yatak, pürüzlülüğün artıp suyun kabarmaması için sürekli temiz tutulmalıdır. Bayrampaşa deresinin su toplama kabiliyeti oldukça düşük bulunmuştur. Çok geniş ve düz bir alandan su toplayan Bayrampaşa deresine suyun girebilmesi için kanal ağzına doğru suyu yönlendirecek yapılar inşa edilmelidir. Kanal geometrisi yeniden düzenlenmelidir. Bayrampaşa deresiyle şehir merkezi arasında kalan ve taşkınlardan oldukça etkilenen Merkez Mahallesi çevresi seddeleme yapılaraktan koruma altına alınmalıdır. Bülbül deresinin kanal kapasitesi 37 m3/s olarak bulunmuştur. Ancak, bu debide bile Kars Çayı su kotları yükseldikçe Bülbül deresindeki su kotları da yükselmekte ve taşkın alanları oluşmaktadır. The main goals of this study are to determine the parameters of basin using ArcGIS program, to investigate the applicability of the methods using rainfall observations such as deterministic and empirical methods for estimation of the recurrent floods, then to determine the recurrent floods by choosing the most appropriate method and to determine the flood inundation maps by using HEC-RAS program for flood analysis. This study covers the Kars River that passes through the Kars city center within the Aras Basin. The stream paths and sub-basin areas were determined by taking the conjunctions of the Kars River with the wadi which passes through the central Bayrampasa and whose part of its flow is carried out by culverts. In the study, the basin with a drainage area of approximately 2420,5 km2 was found to be comprised of twelve sub-basins supplying direct runoff to the streams with areas ranging from 45,13 to 373 km2. Land cover and vegetation cover was used to determine the numerical flow coefficients and flow curve numbers. For this purpose, the CORINE Land Cover study, which was initiated in the European Union in 1985, adopted as a reference in 1990 and updated in 2000, 2006 and 2012 and which covers land cover inventory in 44 categories was used. As a result, the channel capacity of reclaimed section of Kars River was found to be 200 m3/h. This value corresponds to a repetitive flow range of 5 to 10 years. The Paşaçayırı section at the upstream of the Kars River works as a natural flood deposition area. The main stream bed passing through the Kars city center, which consists of rehabilitated sections, should be kept clean at all times so that the roughness does not increase and the water does not rise. Water collection capacity of Bayrampasa creek was found to be very low. In order to allow water to enter the Bayrampasa creek, which collects water from a very wide and flat area, structures should be constructed to direct the water towards the mouth of the channel. The channel geometry must be rearranged. The Merkez Neighborhood which is between the Bayrampasa creek and the city center and highly affected by the floods should be protected by building levees. The channel capacity of Bülbül creek was 37 m3/h. However, even with this flow, as the water elevations of the Kars River rise, the water elevations in the Bülbül creek rise and flood areas are formed. |
