| Popis: |
Riba je izuzetno vredna namirnica u ishrani ljudi zbog veoma dobro izbalansiranog sadržaja makronutrijenata kao što su to proteini, masti i mikronutrijenata odnosno minerala i vitamina. Ishrana ribom štiti ljude od kardiovaskularnih i koronarnih bolesti, prevenira rahitis i mentalne bolesti kod dece. Stanovništvo se u svetu ribom snabdeva iz dva izvora: ulov riba iz otvorenih voda (okeani, mora, reke, jezera) i ribom iz akvakulture (morske vode, bočate vode, prirodna i veštačka jezera). Sa porastom broja stanovnika u svetu rastu i potrebe za hranom kako biljnog tako i animalnog porekla. Od namirnica animalnog porekla riba godinama ima najveći porast zahvaljujući, pre svega, proizvodnji ribe u akvakulturi. Akvakultura je bila poznata pre 2000 godina ali njen značaj u proizvodnji ribe postaje prepoznat tek ranih devedesetih godinaprošlog veka. Tih godina ulov ribe iz otvorenih voda (najvećim delom poreklom iz okeana i mora) dostigao je rekordnih blizu 100 miliona tona, što je pretilo poremećaju ravnoteže živog sveta u vodi. Opstanak najčešće lovljenih riba (sitna i krupna plava riba, oslići) doveden je u pitanje, pa je međunarodnim ugovorima ograničen ulov ribe u svim morskim zonama. Od tada ulov ribe se održava na oko 90 miliona tona godišnje. Da bi se zadovoljile sve veće potrebe za ribom rešenje je nađeno u akvakulturi, pa je dvadesetih godina ovog veka izjednačena proizvodnja ribe u akvakulturi sa ulovom ribe u otvorenim vodama. Ulov i proizvodnja ribe u akvakulturi bili su 2020. godine 178 miliona tona. Od ukupne proizvodnje ribe u akvakulturi 1/3 se proizvede u kini. Od 1960. godine kada je prosečna potrošnja ribe u svetu bila po stanovniku 9,9 kg ona je 2020. godine porasla na 20.2 kg. Od 1961. godine količina ribe na tržištu rasla je po godišnjoj stopi od 3% a u isto vreme broj stanovnika rastao je godišnje prosečno za 1.65%. Smatra se da će do 2030. godine potrošnja ribe po stanovniku u svetu godišnje porasti na 21.4 kg. Trenutno najveću potrošnju ribe po stanovniku ima Island (91 kg) a najmanju Afganistan (0.24 kg). Potrošnja ribe po stanovniku u Srbiji je godišnje oko 7 kg. U Srbiji se godišnje proizvede u akvakulturi (šaranska i pastrmska riba) 6.698 tona ribe, i ulovi 2.297 tona ribe (reke, jezera) (prosek 2012-2021. godina) . U istim godinama u Srbiju je uvezeno godišnje od 30.000 do 36.000 tona ribe (zamrznuta, konzerve). Srbija ima daleko veće mogućnosti za proizvodnju ribe u akvakulturi ali ribarstvo kao grana poljoprivrede deli godinama sudbinu stočarstva gde je evidentno smanjenje broja grla stoke (goveda, svinje, živina) i gde jedino stagnira proizvodnja ovčijeg mesa. Zbornik radova i kratkih sadržaja |
