| Popis: |
Amaç: COVİD-19 pandemisi döneminde bazı sağlık anksiyetesi çalışmaları literatürde mevcuttur.Bununla birlikte mortalite ve morbiditesi yüksek, aynı zamanda toplumda damgalanma riski olan HİVpozitif kişilerin pandemi dönemine ait sağlık anksiyesini değerlendiren sınırlı sayıda çalışma mevcuttur.Literatürde, COVİD-19 pandemi döneminde genel ve sağlık anksiyetesini değerlendiren anket çalışmalarıbulunmaktadır. Sağlık anksiyetesini değerlendiren -Sağlık anksiyete envanteri- (HAI)’de 18 soru mevcut,sorular 0-3 arası puanlandırmıştır. Bu ölçeklendirme envanteri Türkçe’ye valide edilmiştir. Puan arttıkçasağlık anksiyetesi yükselmektedir. Literatürde HİV ve COVİD-19 pandemisi için özel bir ölçeklendirmebulunmadığı için bu ölçeklendirmeden faydalanılarak 14 soruluk mini bir anket oluşturuldu. Bilindiğiüzere HİV ile infekte bireylerin mortalite ve morbiditesi yüksektir. Bu nedenle bu hasta grubunda normalşartlarda anksiyetesi yüksek olan bireylerdir. Çalışmamızda pandemi döneminde toplum genelinde artansağlık anksiyetesinin özellikle HİV ile infekte olan kişilerdeki durumunu irdelemeyi amaçladık.Yöntem: Çalışmaya kliniğimizde takip ettiğimiz HİV ile infekte bireyler dahil edildi. Gönüllü olur formusözel olarak kendilerine iletilecek ve sözlü olarak onamları alındı ve telefon uygulaması üzerinden anketsoruları aktarıldı. Ankete katılan kişilerin demografik verileri, pandemi döneminde iş durumları ve HİV tanıve takibi ile ilgili süreci değerlendirilen sorular yanı sıra 14 soru anksiyetenin varlığını değerlendirmek içinsoruldu ve 0-3 arası puanlandı. Anket sonunda yüksek puan alan kişilere psikiyatrik muayene önerisindebulunuldu. Bu kişilerin sonrasında takibi yapıldı ve ilaç kullanımları da ayrıca sorgulandı.Bulgular: Çalışmaya 196 kişi dahil edildi. Bunların %86,7’si erkek (n=170), yaşlarının ortalaması 41,16±10,96ve tanı alma yıllarının ortancası 3,39 (1,5-5,6) idi. -Sağlığımla ilgili her zaman endişelenirim-, -Dışgörünüşüme ilgimi kaybettim-, -Eskiden zevk aldığım şeylerden eskisi kadar zevk alamıyorum-, -Gerginhissediyorum-, -Ailem ve dostlarım hastalık hastası olduğumu söyler- sorularına kadınlar anlamlı şekildeyüksek puan verdi (sırasıyla p=0,03, p=0,001, p=0,02, p=0,01 ve p=0,004) idi. Anti-psikiyatrik ilaç ihtiyacıve psikolog desteğine ihtiyacı olduğunu ifade edenler her iki cinsiyette benzerdi (p=0,05 ve p=0,26).Anti-psikiyatrik ilaç ihtiyacı olanların ve olmayanların yaş ortalamaları benzerdi (p=0,19)Sonuç: Çalışmamız salgın döneminde HİV ile yaşayan bireylerin COVİD-19 pandemisi döneminde özelliklekadın cinsiyette olanların ruh sağlığı açısından daha fazla etkilendiğini göstermektedir. HİV ile yaşayanbireylerin normal koşullarda dahi onları zorlayan şartların yanı sıra pandeminin getirdiği yeni duygusal vemaddi yüklerle ruh sağlıklarının daha fazla etkileneceği dikkate alınarak bu popülasyon için daha ayrıntılıtestlerin geliştirilmesinin yararlı olacağı kanısındayız.Anahtar Kelimeler: HİV, COVİD-19, anket |
