| Popis: |
TEZ13161 Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2020. Kaynakça (s. 99-119) var. XV, 127 s. :_res. (bzs. rnk.), tablo ;_29 cm. İnsanın yaşam serüvenine başlaması ile birlikte, aşkın bir varlığa (Tanrı'ya) inanma ihtiyacı onunla beraber zuhur etmiştir. Her ne kadar yaşam döngüsü içerisinde, aşkın varlığın adı değişiklik gösterse de insan için yeri ve ehemmiyeti hiç değişmemiştir. Son zamanlarda birçok bilim insanı ve araştırmacı tarafından, Tanrı tasavvuru ile değerlerin insan yaşantısı ve davranışlarına etkisi daha yoğun bir şekilde araştırılmaktadır. Buradan yola çıkarak; çalışmamızın temel amacı, Yalova örneği üzerinden, lise öğrenimi gören öğrencilerin Tanrı algısı ve değer eğilimlerini ortaya koymak, Tanrı tasavvuru-değer yönelimleri ile demografik değişkenler arasındaki ilişkileri incelemektir. Çalışmamızda ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada 494 kişilik örneklem grubuna Tanrı Algısı ölçeği ile Schwartz Değer ölçeği uygulanmıştır. Veri analiz çözümlerinde korelasyon, t-testi ve çoklu doğrusal regresyon kullanılmıştır. Çalışmamız; Tanrı algısı ve değer yönelimleri adı altında, iki başlık üzerine kurulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre İmam Hatip Lisesi öğrencilerinin Tanrı algısı (genel Tanrı algısı ile sevgi ve merhamet yönelimli Tanrı algısı); Anadolu Lisesi öğrencilerinin Tanrı algısından daha yüksektir. Anne-baba eğitim düzeyi düştükçe; öğrencilerin, genel tanrı algısı ile sevgi ve merhamet yönelimli Tanrı algıları artmaktadır. Değer yönelimlerinde, erkeklerin en çok önemsediği değer hazcılık; kızların ise özyönelim, evrenselcilik, iyilikseverlik ve güvenlik değerleridir. Hazcılık değeri; Anadolu Lisesi öğrencilerinde, İmam Hatip Lisesi öğrencilerine göre daha yüksektir. Güç, başarı, geleneksellik, uyma/itaat, güvenlik ve dindarlık değerleri İmam Hatip Lisesi öğrencilerinde, Anadolu Lisesi öğrencilerine göre daha yüksektir. Anne eğitim düzeyi arttıkça, dindarlık değer eğilimi azalmaktadır. Baba eğitim düzeyi arttıkça; dindarlık, geleneksellik, uyum/itaat yönelimleri azalmaktadır. Tanrı algısı ve değer ilişkisine bakıldığında; öğrencilerin genel Tanrı algısı arttıkça; güç, başarı, evrenselcilik, iyilikseverlik, geleneksellik, uyum/itaat, güvenlik ve dindarlık eğilimleri artmakta; hazcılık değeri azalmaktadır. Sevgi ve merhamet yönelimli Tanrı algısı arttıkça; güç, başarı, evrenselcilik, iyilikseverlik, geleneksellik, uyum/itaat, güvenlik, dindarlık ve uyarılım eğilimleri artmaktadır. Korku ve ceza yönelimli Tanrı algısı arttıkça; güç, hazcılık, uyarılım, dindarlık ve güvenlik değerleri azalmaktadır. Sonuçlar, Tanrı algısı, değer yönelimleri ve Tanrı algısı değer ilişkisi konusunda alanyazında yapılmış çalışmaların bulgularıyla karşılaştırmalı olarak tartışılmıştır. At the very dawn of humankind’s adventure there arose a need to believe in a transcendent being (i.e.in God). The name of that transcendent entity may have changed along the way, but its importance and its status for humankind has never changed. Recently the influence exerted on human life and behaviour by the image of God and associated values has been investigated more intensively by a number of scientists and researchers. Taking this as the starting point, the main aim of the present study was touse the example of Yalova to present high school students’ image of God and their value biases, and to examine how their image of God and their value orientation related to demographic variables. Relational screening method was used in our study, and applied the Image of God scale and the Schwartz Value Scale to a sample group of 494 subjects. Correlation, t-test and multiple regression were used to analyse the data. This study focussed on two main headings: image of God, and value orientations. The results of the research indicated that Imam Hatip School students’ image of God (general image of God, and love and compassion-oriented image of God) was higher than that of Anatolian High School students. The lower the level of education of the parents, the higher was the students’ general image of God, and their love and compassion-oriented image of God. With regard to their value orientations, the value to which males attached most importance was hedonism, while for the females it was values of self-direction, universalism, benevolence and security. The hedonism value was higher in the Anatolian High School students than in the Imam Hatip High School students. The values of strength, achievement, traditionalism, compliance/obedience, security and devoutness were higher in Imam Hatip High School students than in Anatolian High School students. The higher the mother’s level of education, the lower the value bias for devoutness. The higher the father’s level of education, the lower the orientations for devoutness, traditionalism and compliance/obedience. Looking at the relationship between image of God and values, the greater the students’ general image of God, the greater the orientation for strength, achievement, universalism, benevolence, traditionalism, compliance/obedience, security and devoutness, but the lower the hedonism value. The greater the love and compassion-oriented image of God, the higher the orientations for strength, achievement, universalism, benevolence, traditionalism, compliance/obedience, security, devoutness, and stimulation. Where the fear and punishment-oriented image of God was greater, the values for strength, hedonism and security were lower. The results were discussed and compared with the findings of other studies in the literature on the image of God, value orientations, and the relationship between image of God and values. |
