| Popis: |
TEZ11300 Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2018. Kaynakça (s. 320-332) var. xv, 374 s. ; 29 cm. Metaforu insanların kavramsal yapısında bulunan ve dilsel biçimlerle ifade edilebilen alanlar arası haritalamalar olarak kabul eden bu çalışmada Özbek edebî metinlerindeki metaforlar Kavramsal Metafor Kuramı çerçevesinde incelenmektedir. Bu çalışmanın amacı, Özbek yazı dili örneklerindeki metaforik ifadeleri Kavramsal Metafor Kuramı çerçevesinde ele alarak metaforların yapısı, kullanımı ve düşünce sistemindeki yerini betimlemek ve Türkiye’deki çağdaş metafor çalışmalarına Özbekçe açısından katkıda bulunmaktır. Birinci bölüm, tezin amacı ve kapsamı ile bilişsel dilbilim, bilişsel anlambilim, Aristo’dan başlayarak klasik metafor kuramlarının gelişimi, Özbekistan ve Türkiye yazınlarında metafor, Kavramsal Metafor Kuramı, diğer yaklaşımlar ve metonimiye ilişkin kuramsal bilgileri içermektedir. Çalışmanın yönteminin anlatıldığı ikinci bölüm örneklem, veri toplama ve inceleme yöntemleri ile verilerin nasıl çözümlendiğine ilişkin bilgileri içermektedir. İlerleyen bölümler sırasıyla Özbekçede olay ve durumların çeşitli görünümlerini yansıtan olay yapısı metaforlarını; zamanın geçişi ve zaman ile ilgili metaforları; duygu metaforlarını; düşünce, algı ve iletişim metaforları ile hedef alanı insan ve hayat olan metaforları içermektedir. Çalışmanın sonuç bölümü ise Özbekçedeki metaforlar ve metaforik ifadelerin neler olduğu, bunların kavramsal kuram açısından nasıl bir görünüm sergilediği ve kuramın temel varsayımları ile ne ölçüde örtüştüğünü değerlendirmektedir. This study, which regards metaphor as a cross-domain mapping in people’s conceptual structure that can be realized by linguistic forms, examines metaphors in Uzbek literary texts through Conceptual Theory of Metaphor. The aim of the study is to describe the structure and usage of metaphors and the situation of metaphors in thought in Uzbek. This study also aims to contribute to contemporary metaphor studies in Turkey from the viewpoint of Uzbek. First section presents the aim and scope of the thesis, theoretical knowledge about cognitive linguistics, cognitive semantics, development of classical metaphor theories as from Aristotle, metaphor in Uzbek and Turkish literature, Conceptual Metaphor Theory, other approaches to metaphor, and metonymy. Second section, which presents the methodology of the study, involves the description of the data, methods for data collecting and methods for analyzing the data. Continiuos sections to conclusion include the event structure metaphor which reflects various perspectives of events and states in Uzbek; time passing and time metaphors; metaphors of emotion; metaphors of thought, perception and communication; and the metaphors which occurs people and life as a target domain respectively. The conclusion section of the study evaluates the metaphors and the metaphorical expressions in Uzbek, the situation of these in terms of the Conceptual Theory and to what extend the Uzbek data corresponds with the main assumptions of the theory. |
