| Popis: |
TEZ13134 Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2020. Kaynakça (s. 106-113) var. XIV, 120 s. :_29 cm. İnsanoğlu varoluşundan itibaren ihtiyaçlarını gidermek için çeşitli yöntemler aramış ve geliştirmiş, bu da onu öğrenmeye yönlendirmiştir. Amaçlarına ulaşmada ve ihtiyaçlarını gidermede öğrenmenin ve eğitimin vazgeçilmez bir yol olduğunu keşfeden insan, tarihin bilinen ilk dönemlerinden itibaren hayat boyu eğitime çeşitli araçlarla başvurmuştur. İlk dönemlerde eğitimin özellikle yetişkinler üzerinde yoğunlaştığı görülmektedir. Günümüze baktığımızda da yetişkin eğitimi, eğitimin önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Din eğitimcilerinin de dikkatini çeken yetişkin eğitimi, 1970’li yıllardan sonra bilimsel olarak daha fazla incelenmeye başlanmış ve yetişkin din eğitimi biliminin gelişmesinde önemli adımlar atılmıştır. Yetişkin din eğitimi ülkemizde yetişkinlere, örgün ve yaygın eğitim yoluyla verilebilmektedir. Özellikle genç yetişkinlere ortaöğretim ve ilahiyat fakültelerinde örgün olarak din eğitimi verilmektedir. Örgün eğitimi alma imkanı olmayan yetişkinlere de camiler, halk eğitim merkezleri, Kur’an Kursları vb. aracılığıyla yaygın eğitim yoluyla din eğitimi verilmektedir. Bu çalışmadaki temel problem, Osmaniye ilinde bulunan Kur’an Kurslarında din eğitimi almak isteyen yetişkin hanımların bu eğitime olan ihtiyaçları, karşılaştıkları problemleri, algı ve beklenti çatışmaları, aldıkları eğitimden memnuniyet durumları ve eğitim süreçleriyle ilgili görüşlerinden hareketle bunların ihtiyaç odaklı Kur’an Kursları öğretim programının uygulamasına etkisinin değerlendirilmesidir. Çalışmanın temel amacı; Kur’an Kurslarında yetişkinlere yönelik uygulanan ‘İhtiyaç Odaklı Öğretim Programı’nı yetişkinler açısından değerlendirmektir. Bu çerçevede Kur’an kursu öğreticileri ve öğrencilerinin görüşlerinden yararlanılarak, yetişkinlere yönelik din eğitimi hizmetleri konusundaki ihtiyaçların, beklentilerin ve problemlerin tespit edilmesi hedeflenmektedir. Alt amaçlar ise; ‘İhtiyaç Odaklı Eğitim Programı’nın bilim ve teknolojideki gelişmelere, toplumun ihtiyaç ve beklentilerine, konu alanındaki değişme ve gelişmelere uygun olup olmadığı gibi konularda öğreticilerin beklenti ve şikâyetleri vb. hususları incelemek, yetişkin din eğitimine yönelik hazırlanan bu programın niteliğini artırmak üzere kurs faaliyetleri çerçevesinde öğrenci ve öğreticilerin fiziksel, sosyal ve psikolojik sorunlarını tespit etmek ve çözüm önerileri sunmak ve kursların fiziksel ve sosyal açıdan durumunu tespit etmektir. Bu çalışma, yetişkin din eğitimi kapsamında, yetişkinlere uygulanan ihtiyaç odaklı öğretim programının yetişkinlerin belirttikleri sorunlarla incelenip değerlendirilerek, üretilen çözüm önerileriyle birlikte, öncelikle din eğitimi alanına katkı sağlayacaktır. Pratikte de, yetişkin din eğitimi yapılan Kur’an Kursları ve camilerde eğitimin daha verimli olmasına ve bu hususta Kur’an Kurslarındaki mevcut programın değerlendirilmesine de zemin hazırlayıcı veriler sunacaktır. Bu veriler, DİB tarafından yetişkinlere yönelik verilecek din eğitimi uygulamalarının, planlama ve uygulama aşamalarında yararlı olabilmesi açısından önemlidir. Çalışmada, ‘Kur’an Kurslarına katılan yetişkinlerin, uygulanan ‘İhtiyaç Odaklı Öğretim Programı’ ile ilgili memnuniyet durumları nedir?’, ‘ Kur’an Kurslarında uygulanan ‘İhtiyaç Odaklı Öğretim Programı’, öğreticilerin ve öğrencilerin ihtiyaçlarına cevap verebilecek yeterlilikte midir?’ ve ‘Öğretici ve öğrencilerin programdaki eksik hususlara yönelik önerileri nelerdir?’ sorularına cevap aranmıştır. Tespit edilen bulgular, öğretici açısından ve öğrenci açısından olmak üzere ikiye ayrılmış, her bir bölüm de kendi içinde alt başlıklara ayrılarak Kur’an Kursu öğretim Programının uygulanışını etkileyen faktörler tespit edilip değerlendirilmiş ve çözüm önerileri sunulmaya çalışılmıştır. Araştırmada nitel ve nicel yöntemler kullanılarak veriler toplanmışken, analizler nitel araştırma yöntemi esas alınarak yapılmıştır. Bu çalışmada yapılan değerlendirme süreci daha çok biçimlendirici bir değerlendirme sürecidir. Öğretici ve öğrenci görüşleriyle değerlendirilen öğretim programında değerlendirme modellerinden Stake’in uygunluk-olasılık modeli kullanılmıştır. 2016-2017 eğitim-öğretim döneminde Osmaniye ili genelinde 293 adet Kur’an Kursu bulunmaktadır. Bu kursların 172’sinde kadrolu öğreticiler, diğerlerinde de fahri öğreticiler görev yaparken, yaklaşık 4319 yetişkine din eğitimi hizmeti verilmektedir. Bu araştırmanın çalışma evrenini Osmaniye İli Kur’an Kursları öğreticileri oluşmaktadır. Çalışmanın ön araştırma safhasında 136 öğreticiye anket yapılmıştır. Ayrıca mülakat yapılan; Osmaniye ili Toprakkale İlçesi Kışla Kur’an Kursundaki 18 öğrenci ve Osmaniye Merkez ve çeşitli ilçelerinde görev yapan toplam 15 öğretici çalışma grubunu oluşturmaktadır. Öğretici ve öğrencilerle gerçekleşen mülakatlar neticesinde, nitel veriler analiz edilirken betimsel analiz gerçekleştirilmiştir. Öncelikle veriler kategorilere ayrılmış temalar keşfedilmiş ve sonuçlar ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Görsel hale getirilmeye çalışılan veriler için tablolar kullanılmıştır. Bu şekilde verilerin daha kolay anlaşılması hedeflenmiştir. Çalışmada elde edilen bulgular neticesinde cevap aranan sorulara şu sonuçlar elde edilmiştir: Öğreticiler, öğretim programının kurslarda tam manasıyla uygulanamadığını belirtmiştir. Bunların, öğrencilerinden, kursların fiziki yapısından, müftülükleriyle olan ilişkilerinden ve ders programındaki hususların yetişkin eğitimine uygun olmamasından kaynaklandığını ifade etmişlerdir. Ayrıca öğreticilere belirttikleri eksikliklerle ilgili çözüm önerileri sorulmuştur. Öğrenciler ise öğretim programının uygulanmasını etkileyen faktörler olarak; kişisel özelliklerini, diğer öğrenciler ve öğreticileriyle olan ilişkilerini, program içeriğinin kendilerine uygun olmayan hususlarını ve kurslarının fiziki yapısını belirtmişlerdir. Ayrıca kendilerine belirttikleri eksikliklerle ilgili çözüm önerileri sorulmuştur. Bu değerlendirme neticesinde ihtiyaç odaklı öğretim programının Kur’an Kurslarında tam olarak uygulanamadığı görülmüştür. Programda belirlenen hedeflerin, kazanımların içerik ve yöntemlerin yetişkinler için uygun olacak şekilde düzenlenmesi ayrıca ağırlıklı olarak yetişkin din eğitimi veren Kur’an Kursu öğreticilerinin özellikle yetişkin psikolojisi, yetişkin din eğitimi ve rehberlik hususlarında eğitim almalarının gerekliliği sonucuna varılmış ve öneriler yapılmıştır. From the moment of its existence, human beings have sought and developed methods to fulfill their various needs, which has led them to learn. Human beings who found out that learning and education is very necessary in terms of the reaching goals and satisfying requirements, have applied to lifelong education with various tools since the first known periods of history. We see that the education is concentrate especially on adults in early years too. Adult education constitutes an important part of education today as well. Adult education, which also attracted the attention of religious educators, began to be studied after the 1970s and important steps were taken in the development of adult religious education. Adult religious education can be given to adults in our country through formal and non-formal education. Especially young adults are given religious education in secondary education and theological faculties. Adults who do not have the opportunity to receive formal education are also given religious education through non-formal education through mosques, public education centers and Qur'an Courses. The main problem in this study is to evaluate the impact of the needs-oriented Qur'an Courses curriculum according to opinions of the adult ladies about their needs for this education, their problems, their perception and expectation conflicts, their satisfaction with the education they received and their views on the educational processes. The main purpose of the study is; to evaluate the 'Needs-Oriented Education Program' for adults in the Qur'an courses for adults. In this context, it is aimed to determine the needs, expectations and problems regarding religious education services for adults by taking advantage of the opinions of the teachers and students of the Qur'an course. The lower objectives are; The expectations and complaints of the teachers such as whether the “Needs-Based Education Program” is suitable for the developments in science and technology, the needs and expectations of the society, the changes and developments in the subject area, etc. To examine the issues, to determine the physical, social and psychological problems of the students and teachers within the framework of the course activities in order to increase the quality of the program and to offer solutions and to determine the physical and social status of the courses. This study will firstly contribute to the field of religious education, together with the proposed solutions, by examining and evaluating the problems stated by the needs-oriented education program applied to adults within the scope of adult religious education. In practice, it will also provide ground-based data on improving education in the Qur'an Courses and mosques where adult religious education is conducted and evaluating the current program in the Qur'an Courses. These data are important in terms of the usefulness of religious education practices to be provided by Religious Affairs Administration for adults during the planning and implementation stages. In the study, answers were sought to the following questions; “What are the satisfaction status of the adults participating in the Qur'an courses regarding the Needs-Oriented Curriculum?”, “Is the Needs-Oriented Curriculum implemented in the Qur'an Courses sufficient to meet the needs of teachers and students?” and “What are the suggestions of the teachers and students for the missing issues in the program?” The findings were divided into two as instructors and students, and each section was divided into sub-titles, and factors affecting the implementation of the Qur'an Course curriculum were identified and evaluated, and solutions were tried to be offered. While the data were collected using qualitative and quantitative methods, the analyzes were made based on the qualitative research method. The evaluation process in this study is rather a formative evaluation process. Stake's conformity-probability model, which is one of the evaluation models, was used in the curriculum evaluated with the opinions of the instructors and students. In the 2016-2017 academic year, there are 293 Qur'an Courses in Osmaniye. While 172 of these courses have permanent teachers, the rest have honorary teachers and approximately 4319 adults receive religious education. The working universe of this research consists of the teachers of the Qur'an Courses in Osmaniye. During the preliminary research phase of the study, 136 teachers were surveyed. In addition, 18 students in the Osmaniye Province Toprakkale District Kışla Qur'an Course and a total of 15 instructors working in Osmaniye Center and various districts are the working groups. As a result of interviews with teachers and students, descriptive analysis was carried out while analyzing qualitative data. Firstly, the data are categorized into themes and the results are tried to be revealed. Tables are used for the data that are tried to be visualized. In this way, it is aimed to understand the data more easily. As a result of the findings obtained in the study, the following results were obtained for the questions sought: The teachers stated that the curriculum was not fully implemented in the courses. They stated that this was due to their students, the physical structure of the courses, their relationship with the muftiate, and the fact that the subjects in the curriculum were not suitable for adult education. In addition, the teachers were asked for solutions to the deficiencies they stated. Students, on the other hand, as factors affecting the implementation of the curriculum; they stated their personal characteristics, their relations with other students and their teachers, the aspects of the program that are not suitable for them and the physical structure of their courses. In addition, solution suggestions were asked about the deficiencies they stated. As a result of this evaluation, it has been observed that the needs-oriented curriculum was not fully implemented in the Qur'an Courses. It was concluded that the objectives, gains, content and methods determined in the program should be arranged in a way suitable for adults, in addition it was concluded that the teachers of the Qur'an Course, which mainly provide adult religious education, should be trained especially in adult psychology, adult religious education and guidance and suggestions were made. |
