| Popis: |
Ebû İshâk Ahmed b. Muhammed b. İbrâhim es-Sa'lebî en-Neysâbûrî eş-Şâfiî, hicrî IV. asrın sonu ile V. asrın başında yaşamış meşhur müfessirlerden birisidir. Müfessir Sa'lebî'nin doğum tarihi hakkında kesin bir bilgi bulunmadığı, ancak kaynakların çoğunda İran'daki İslâm hilâfetinde önemli rol oynamış olan Horasan bölgesinin Nişâbûr şehrinde dünyaya geldiği zikredilmiştir. Müfessir, h. 427 (m. 1035) yılının Muharrem (Kasım/Aralık) ayında yine bu şehirde vefat etmiştir. Tefsirin mukaddime bölümünde de onlarca hocadan ilim tahsil ettiğini ifade eden müfessir; kendisinden sonra ün kazanmış ve aynı zamanda talebesi olan başta el-Vahidî olmak üzere birçok âlim de ondan ilim tahsilinde bulunmuşlardır. Zamanın önde geleni, mütedeyyin, sâdık, eşsiz sağlam nakli ile güvenilir gibi sıfatlarla tanımlanmış olan müfessir; başta tefsir, Kur'ân ilmi, lugat, kırâat, edebiyat, tarih vb. ilimlerde büyük şöhret kazanmıştır. Özellikle tefsir ilmine dair te'lif etmiş olduğu el-Keşf ve'l-Beyân fî (an) Tefsîri'l-Kur'ân adlı eseri, rivâyet tefsirleri arasında önemli bir konumda olup, daha sonraki dönemlerde tefsir kitapları yazanlar için müracaat kaynağı olmuştur. Bunun dışında birçok esere sahip olan yazarın bilinen en önemli eserlerinden biri de Kitâbul-Arâisi'l-Mecâlis fî Kısası'l-Enbiyâ'dır. Bu çalışmamızda Sa'lebî'nin tefsirindeki Kur'ân-ı yorumlama yöntemi esas alınmıştır. Çalışmamızın ilk bölümünde müfessirimizin yaşadığı asır, hayatı, ilmî kişiliği, hocaları, öğrencileri ve ilim dallarına göre yazmış olduğu eserleri hakkında bilgi verdik. İkinci bölümde müfessirin tefsirinde rivayet ve dirayet yönünü her açıdan incelemeye çalıştık. Üçüncü bölümde ise "Ulûmu'l-Kur'ân" yönünden değerlendirdik. Bu bölümleri yazarken belirlemiş olduğumuz konulara göre âyetleri seçmiş ve hakkındaki müfessirin görüşlerini aktararak zaman zaman uygun gördüğümüz yerlerde ise kendi görüşümüzü de ortaya koymaya gayret gösterdik. Bununla beraber başka kaynaklardan da faydalanmayı ihmal etmedik. Abû Ishâk Ahmed b. Mohammed b. Ibrâhîm ath-Tha'labî an-Neysâbûrî ash-Shâfi'î, is one of the most famous commentators of the Qur'ân, who lived between the end of the 4th c. and the beginning of the 5th c. (Hijri). According to the statements, there are no exact informations about the birth date of the commentator, but in most of the sources, he was born in the city of Nishabur in Khorasan region, which played an important role in the Islamic caliphate of Iran. Still, one thing is true that the mufessir (commentator) Tha'labî , died on Moharram (November/December) 427 (1035) in the city of Nishabur. Commentator, who stated that he learned science from dozens of teachers in the field of tafseer; gained fame after many of his students whom later became scholars, leraned science from him. In this regard, we can mention one of his well-known students called al-Wahidî. Tha'labî being famous in the sciences of the Qur'ân, lugat (lexicon), kıraât (recitation), literature, history etc. gained great reputation also "as the prominent of the time" for reliability and unique transmission of the hadith, mutedeyyin and so on. His work titled al-Kashf va'l-Bayân fî (an) Tafsîri'l-Qur'ân, which he wrote specifically on the science of tafseer, has an important place among the interpretations of narration, and became a reference for those who written tafsir books in later periods. Among many of the works writen by the author is also the book named Kitâbul-'Arâisi'l-Mejâlis fî Qisasi'l-Anbiyâ. The main aim of this study is interpretation of the Qur'ân by the method of Tha'lebi. Moreover, in the first part of our study, we tried to give information about the life in which our commentator lived, his scientific personality, his teachers, students and his works written according to the branches of the particular science. In the second part of this work, we tried to examine the narration and acumen of the commentary by every angle of the scientific methods. In the third part, we evaluated it in terms of 'Ulûm al-Qur'ân". While writing these chapters, we have chosen the verses according to the subjects we have determined, and we have tried to express our own opinions from time to time by conveying the opinions of the commentators about them. Notwithstanding, we have not neglected also to benefit from the other sources possible. |
