Popis: |
Klazomenai adını ünlü pişmiş toprak boyalı lahitlere sadece önemli sayıda buluntu sağladığı için değil ancak aynı zamanda bazı üretim artıkları ve kil analizlerinin de işaret ettiği üzere üretimin merkezi olduğu için de vermektedir. Klazomenai lahitlerinin biçimsel standartları yerleştikten sonra bu lahitler basitçe dikdörtgen, trapezoidal ve kapaklı dikdörtgen biçimlerde üretilmişlerdir. Lahitler üzerindeki süslemeler temel iki gruba ayrılabilir: daha basit olan bezemeli lahitler ve kontur tekniği, siyah ve kırmızı figür teknikleri ile rezerve hayvan tekniğinde bezenmiş olan özenli lahitler. Bu çalışma, pişmiş topraktan yapılmış bezemeli Klazomenai tipi lahitlerin stil kritiği yoluyla oluşturulmuş bir sınıfına odaklanmaktadır. Arkeolojik verilerin ışığında yapılan stil ve kronoloji değerlendirmeleri, Klazomenai lahitlerinin stil gelişim çizgisinin belirlenmesini kolaylaştırmıştır. Buna göre lahitleri erken evre, orta evre ve geç evre olarak üç temel kategori içerisinde ele almak mümkün olmuştur. Erken Evre, lahitlerin form ve bezeme şeması itibariyle bir standarda oturduğu ve onu bezeyen sanatçıların takip edilebildiği ilk safhadır. Bu safha, M.Ö. 6. yüzyılın 2. çeyreğine tarihlenir. Orta Evre ile birlikte lahitler üzerindeki bezeme stillerinde bazı değişimler ortaya çıkar ancak henüz geç evredeki yoğun üretim başlamıştır. İçerisinde pek çok ressam ve grubun belirlenmesi mümkün olan orta evre M.Ö. 6. yüzyılın son çeyreğinin ilk yirmi yılına aittir. Bu aşamada ressamların stilleri birbirine yaklaşmış olmasına rağmen bu ressamlar bireysel stillerini de korumuşlardır. Geç Evre Klazomenai lahitlerinin yoğun biçimde üretimin olduğu safhayı temsil eder. Bu dönemde çok sayıda ressam iş başında olmasına rağmen ressamların bireysel stillerinin ayırt edilmesini güçleştiren tek tip bir stil ortaya çıkmıştır. Bu evre, bir önceki evre ile kısmi bir çağdaşlık ile birlikte M.Ö. 6. yüzyılın son onluğu ile 5. yüzyılın ilk yirmi yılına tarihlenir. Klazomenai lahitleri, şimdiye dek çok sayıda başka merkezden de bilinmektedirler ve bunların büyük kısmı geç evreye aittir. Bu tarihten sonra da az miktarda figürlü Klazomenai lahitleri üretilmeye devam etmiş olmasına rağmen bunlar üzerindeki stil geç evre stilinden çok uzak ve yoz bir stildir. |