The senteces formed with açan particle in Gagauz Turkish

Autor: Chirli, Nadejda
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 2009
Předmět:
Popis: URL: http://sefad.selcuk.edu.tr/sefad/article/view/330
Gagauz Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi, Türkmen Türkçesi ve Türkiye Türkçesi ile birlikte Oğuz grubunu teşkil etmektedir. Gagauz Türkçesini Oğuz grubunun diğer kollarından ayıran en önemli özelliklerinden biri söz dizimidir. Gagauz Türkçesi devrik cümlelerin çokluğu ile dikkat çekmektedir. Bu özellik sadece Gagauz Türkçesine mahsus olmayıp, bugün Türkiye Türkçesinde ve çağdaş Türk lehçelerinde de görülmektedir. Oğuz grubunda devrik cümleyi en çok kullanan Gagauz Türkçesidir. Gagauz Türkçesinde bağlı birleşik cümlelerin yapısı oldukça karışıktır. Yırmıye yakın bağlama edatı bulunmaktadır. Edatlara bakıldığında hem Gagauz Türkçesine ait olanlar hem de Gagauz Türkçesine Farsça, Rusça, Bulgarca, Moldovanca gibi dillerden geçmiş olanlar görülmektedir. Söz konusu bağlama edatları dört grupta toplanabilir. Bu edatların görevi sıralama, açıklama, sebep, sonuç, amaç, zaman vb. anlamlanyla cümleleri birbirine bağlamak, aralarındaki ilişkinin yönünü belirlemektir. Bu yazıda, sadece acan bağlama edatını ele alarak, önce açan edatı ile ilgili bilgi verilecek, daha sonra da bu edatla bağlı birleşik cümle türünün yapısı, anlamı ve işlevi üzerinde durulacaktır.
Gagauz Turkish fonns the Oghuz group along with the Turkish languages spoken in Turkey. Azerbaijan and Turkmenistan. üne of the most important characteristics which distinguish the Turkish language spoken by Gagauz from the Turkish spoken by the other branches of Oghuz groups is syntax. Gagauz Turkish is known with frequent use of inverted sentences. This feature is seen not only in Gagauz Turkish but in Turkish language and contemporazy Turkish dialects. Gagauz Turkish is the one that uses inverted sentences most in the Oghuı group. The struclures of compound and complex sentences are quite complicated in Gagauz Turkish. There are approximately 20 conjunctions. When these conjunctions are considered, it is noticed that there are both the ones that belong ta Gagauz Turkish and the ones that are taken from other languages such as Persian, Russian, Bulgarian and Moldovian. These conjunctions can be divided into four groups. The fu nctions of the conjunctions are to combine sentences by order, explanation, reason, result, purpose, time, ete. and to indicate the relationship among the sentences. in this paper only the conjunction "açan" will be taken into consideration; first, brief infonnation about the conjunction "açan" will be given; then, the structure, meaning and function of the sentences combined with this conjunction will be focussed.
Databáze: OpenAIRE