Bireyin psikolojik durumunun iktisadi karar verme sürecinde güven, statüko yanlılığı ve sürü davranışına etkisi

Autor: Bozoğlan, Bedrettin
Přispěvatelé: Gülpınar Demirci, Vildan, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 2019
Předmět:
Popis: Geçmişte ve günümüzde insanların kararlarını verirken hangi faktörlerden etkilendiği merak konusudur. İnsanlar bir karar verdiklerinde gerçekten rasyonel mi davranır yoksa her zaman rasyonel davranamayabilir mi? İnsanlar yatırım yaparken, bir mal ya da hizmet satın alırken ya da en basit kararlarında bile etkilendikleri faktörler var mıdır? Bu gibi sorular sosyal bilimler alanında özellikle davranışsal iktisat çerçevesinde incelenmektedir. Özellikle son yıllarda sosyal bilimler alanında yapılan çalışmalarda "İnsanlar verdikleri kararda ne kadar rasyonel davranıyor? " sorusu dikkat çekmektedir. Psikolojik kavramların da sosyal bilimlerdeki analizlere dâhil edilmesiyle birlikte birçok fenomen ortaya çıkmıştır. Yapılan araştırmalar neticesinde, bireylerin karar verme sürecine etki eden birçok fenomenin bulunduğu düşünülmektedir. Bu araştırma özelinde insanların karar verirken psikolojik durumlarından etkilenip etkilenmedikleri araştırılmıştır. Ayrıca karar verme sürecini etkilediği düşünülen statüko ve risk-güven ilişkisine ait bulgular analiz edilmiştir. Çalışmanın amacını oluşturan kısımlar bulardır. Tezin amacı; bireylerin kişilik özelliklerinin, depresyon ve kaygı düzeylerinin iktisadi karar verme süresince etkili olan risk-güven ilişkisi, statüko yanlılığı ve sürü davranışı üzerine etkisini incelemektir. Bu çalışmada kişilerin psikolojik durumlarının karar vermede ne düzeyde etkili olduğunu belirlemek amacıyla, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü öğrencileri arasından rassal yolla seçilen 60 kişi üzerinde deneysel bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulguların analizinde SPSS 22.0 ve Eviews 10.0 paket programlarından faydalanılmıştır. Ayrıca veri madenciliği yöntemlerinden karar ağacı algoritması kullanımı için WEKA 3.8.3 programından yararlanılmıştır. Karar ağacının oluşturulmasında C4.5 (J48) algoritması kullanılmış ve iktisadi kararların karar kuralları oluşturulmuştur. Bu yolla literatüre yeni bir bakış açısı kazandırmak çalışmanın ikincil amacını oluşturmaktadır. Elde edilen sonuçlar neticesinde; bireylerin kendine olan güveni mükâfatlandırdıkları görülmüştür. Kişilere birden fazla ve birçok seçenek sunulduğunda statükoda kalma eğilimi gösterdikleri tespit edilmiştir. Bu sonucun ise, aşırı bilgi yüklemesinden kaynaklı olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca kişilere sunulan hikâyedeki ufak bir değişiklik ile mevcut durumu korumaya ne kadar eğilimli oldukları tespit edilmiştir.
It has always been an object of interest to understand the factors that affect people when making a decision. Does a person act really rationally when making a decision or are they not always able to act rationally? Are there certain factors that affect people when purchasing goods or services or while making a decision even if it is the simplest one? These types of questions are analyzed in the field of social sciences, especially within the framework of behavioral economics. During the studies in the field of social sciences in recent years, the question "How rationally does a person act while making a decision?" has been highlighted. A great number of phenomenon has arisen when psychological concepts are included into the analyses carried out in the field of social sciences. Research made in this field suggests that there are many phenomenon that affect an individual during the process of making a decision. This thesis is intended to analyze the impact of the personality traits, and the level of depression and concern of individuals on the risk and trust relationship, status quo bias and herd behavior that have an influence on the process of making an economic decision. For this study, in order to identify the level of impact of the psychological state of individuals on their decision-making process, experimental research was made on 60 individuals randomly selected among the students of the Department of Economics, the Faculty of Economics and Administrative Sciences, Aksaray University. Package software of SPSS 22.0 and Eviews 10.0 were made use of to analyze the findings. Further, the program WEKA 3.8.3 was used for the decision tree algorithm, one of data mining methods. For the creation of the decision tree, the algorithm C4.5 (J48) was used and, the decision rules were created for economic decisions. It is the secondary purpose of this study to bring a new perspective to the literature in this manner. The results suggest that individuals give rewards for the trust placed on them. It was found that individuals tend to act within the framework of status quo when they are offered more than one and many options. It was concluded that this is because of information overload. Further, it was found how individuals tend to maintain the status quo in case of small change in the story presented to them.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: