Geopoliittiset diskurssit Suomen liittymisestä Natoon Fontanka-lehden uutisissa

Autor: Hakala, Jonna
Přispěvatelé: Informaatioteknologian ja viestinnän tiedekunta - Faculty of Information Technology and Communication Sciences, Tampere University
Jazyk: ruština
Rok vydání: 2023
Předmět:
Popis: Suomen Nato-jäsenyydestä on käyty pitkään keskustelua Suomessa ja maailmalla. Etenkin Venäjällä tilanne on usein esitetty kielteisessä valossa. Venäjä on pyrkinyt vaikuttamaan Naton leviämiseen ja on toistuvasti tuonut esiin turvallisuushuoliaan puolustusliittoon ja sen toimintaan liittyen. Etenkin Suomessa keskustelu alkoi uudestaan alkuvuodesta 2022 kun Venäjä aloitti hyökkäyssodan Ukrainassa ja globaali turvallisuustilanne muuttui johtaen Suomen ja Ruotsin Nato-jäsenhakemuksiin. Mahdolliseen jäsenyyteen liittyvä uutisointi ja sen sävy venäläisessä mediassa on kiinnostanut suomalaista mediaa jo pitkään. Tässä tutkimuksessa lähestyn aihetta uutisten tuottaman geopoliittisen diskurssin kautta hyödyntäen uutisdiskurssianalyysia. Tutkimuksessa pyrin vastaamaan seuraaviin kysymyksiin: millaisia geopoliittisia merkityksiä Fontanka-lehden uutiset tuottavat Suomen mahdollisesta Nato-jäsenyydestä? Millaisia geopoliittisia rooleja on Venäjän alueilla liittyen Suomen Nato-jäsenyyteen? Miten Fontankalehden uutisdiskurssi rakentaa Suomen geopoliittista identiteettiä mahdollisen Nato-jäsenyyden yhteydessä? Tutkimus lähtee liikkeelle olettamuksesta, että Venäjä näkee Suomen mahdollisen Nato-jäsenyyden uhkana turvallisuudelleen ja että tämä tulee esiin lehden tuottamasta uutisdiskurssista. Oletin myös, että uhkana näkeminen liittyy Venäjän ja lännen suhteisiin. Toinen olettamukseni on, että uutisdiskurssi Suomen Nato-jäsenyydestä tuo esiin Venäjän Luoteisen federaatiopiirin geopoliittisesti merkittävänä alueena maan turvallisuuden kannalta. Kolmas olettamukseni on, että Suomen geopoliittinen identiteetti liitetään turvallisuuteen ja maan muuttuvaan puolueettomaan asemaan. Oletan, että jälkimmäinen liitetään Venäjän ja lännen yhä huononeviin suhteisiin. Oletan myös, että Suomen liittyminen Natoon ilmenee venäläisissä uutisissa aiemmin molempia osapuolia hyödyttävien ja hyvien suhteiden hylkäämisenä, jonka syyksi nähdään Yhdysvaltojen painostus. Tilanne kokonaisuudessaan korostaa Venäjän ja Naton kiristyneitä suhteita ja vastakkainasettelua. Tutkimuskysymyksiini etsin vastauksia käyttäen Teun A. van Dijkin uutisdiskurssianalyysia, joka tarjoaa monipuolisesti välineitä ja lähestymistapoja uutisdiskurssin analysointiin. Aloitin analyysin tutkimalla makrorakenteita ja uutisskeemoja uutisotsikoissa, jonka jälkeen analysoin uutistekstien rakenteita. Tämän jälkeen analysoin uutistekstien geopoliittisia makrorakenteita. Uutistekstit jaoteltiin otsikoista nousseiden teemojen mukaisesti kolmeen kategoriaan, joista kukin keskittyi muita voimakkaammin yhteen tutkimuskysymykseen. Jokaisen analyysin osion jälkeen on tiivistelmä johtopäätöksistä ja jokaisesta kategoriasta on taulukko, josta uutistekstien avainsanat ja tiedon antava viranomainen tulee ilmi. Tutkimuksen perusteella voin todeta, että geopoliittisia merkityksiä ja diskursseja muodostuu Fontanka-lehden uutisdiskurssista tuoden esiin Venäjällä vallitsevia näkemyksiä ja reaktioita Suomen Nato-jäsenyyteen liittyen. Tarkempi analyysi osoittaa, että uutisteksteissä on eroja esimerkiksi siinä, nähdäänkö Suomen Nato-jäsenyys uhkana vai ei. Venäjän Luoteinen federaatiopiiri taas mainittiin oletettua vähemmän, mutta lännen ja Venäjän väliset suhteet taas korostuivat osassa uutisteksteissä. Monet uutiset keskittyivät myös Turkin esittämiin vaatimuksiin ja nostivat esiin syitä Turkin haluttomuuteen ratifioida Suomen Nato-jäsenhakemus. Toisaalta uutisista nousi oletettua enemmän esiin erilaisia varoituksia, kannanottoja ja jopa uhkailuiksi tulkittuja kommentteja jäsenyyteen liittyen, valtiollinen linja kuitenkin säilyi rauhallisempana ja Suomen omiin päätöksiin pohjautuvana. Вступление Финляндии в НАТО давно обсуждается в Финляндии и во всем мире. Особенно в России ситуация часто представлялась в негативном свете. Россия пыталась повлиять на расширение НАТО и неоднократно выражала обеспокоенность по поводу безопасности альянса и его действий. В частности, в Финляндии разговоры о членстве в НАТО возобновились в начале 2022 года, когда Россия напала на Украину и изменила ситуацию с глобальной безопасностью, вынудив Финляндию и Швецию подать заявку на членство в НАТО. Освещение возможного членства и тон новостей в российских СМИ давно интересовали финские СМИ. В этом исследовании мы подходим к предмету геополитического дискурса, созданного дискурсами новостей, используя анализ дискурса новостей. В этом исследовании мы пытаемся ответить на следующие вопросы: какие геополитические смыслы дают новостные дискурсы газеты «Фонтанка» о приближающемся членстве Финляндии в НАТО? Какую геополитическую роль российские регионы играют в новостном дискурсе газеты «Фонтанка» о вступлении Финляндии в НАТО? Как российская новостная дискуссия в газете «Фонтанка» конструирует геополитическую принадлежность Финляндии в опасности для России ее членства в НАТО? Исследование исходит из предположения, что Россия рассматривает потенциальное членство Финляндии в НАТО как угрозу своей безопасности и это сформировало новый новостной дискурс в России. Мы также предположили, что восприятие Финляндии как угрозы для вступления в НАТО связано с отношениями России и Запада. Наше следующее предположение состоит в том, что новостной дискурс, связанный с членством Финляндии в НАТО, выдвигает Северо-Западный федеральный округ Российской Федерации как геополитически значимую зону безопасности страны. Третье предположение заключается в том, что геополитическая идентичность Финляндии тесно связана с вопросами безопасности и ее меняющейся позиции нейтралитета. Мы предполагаем, что последнее связано с еще более ухудшающимися отношениями России и Запада. Мы также предполагаем, что в российских новостях вступление Финляндии в НАТО рассматривается как отказ от ранее взаимовыгодных и добрых отношений, причиной этого видится давление со стороны США. Ситуация в целом отражает ужесточение отношений и противопоставление России и НАТО. Ответы на мои исследовательские вопросы можно найти с помощью анализа новостных источников Теуна А. ван Дейка, который предлагает дискурсивно-критические инструменты и подходы для анализа новостного дискурса. Мы начали анализ с изучения макроструктур и новостных схем заголовков, после чего перешли к анализу структуры новостных текстов. После этого мы перешли к анализу геополитических макроструктур. Новостные тексты были разделены на три категории по темам, поднятым в заголовках, каждая из которых концентрировалась на одном из исследовательских вопросов, более сильном, чем другие. После каждого раздела анализа следует резюме, а после каждой категории — таблица, в которой можно найти ключевые слова и авторитет, предоставивший информацию. На основании нашего исследования можно сделать вывод, что новостной дискурс «Фонтанки» создает геополитические смыслы и дискурсы. В новостном дискурсе также поднимаются доминирующие взгляды и реакции в России на вступление Финляндии в НАТО. Более пристальный анализ показывает, что в текстах новостей есть различия, например, является ли вступление Финляндии в НАТО угрозой или нет. Северо-Западный федеральный округ Российской Федерации упоминался меньше, чем мы предполагали, но в некоторых текстах освещались отношения Запада и России. Во многих новостях говорилось о требовании Турции и причинах ее нежелания ратифицировать заявление Финляндии о вступлении в НАТО. С другой стороны, в новостях появилось больше предупреждений, заявлений и даже комментариев, истолкованных как угрозы в связи с членством, но официальная государственная линия оставалась более взвешенной и основывалась на собственных решениях Финляндии.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: