Slachtofferadvocatuur

Autor: Becx, Iris, Elbers, Nieke, Meijer, S, Schijns, AJJG, Akkermans, Arno
Přispěvatelé: Elbers, Nieke, van den Berg, Chantal, Kragting, Marleen
Jazyk: Dutch; Flemish
Rok vydání: 2023
Zdroj: Becx, I, Elbers, N, Meijer, S, Schijns, AJJG & Akkermans, A 2023, Slachtofferadvocatuur . in N Elbers, C van den Berg & M Kragting (eds), What Works : Effectieve ondersteuning voor slachtoffers . Boom Criminologie, Den Haag, pp. 157-178 .
Popis: De bijstand van slachtoffers in het strafproces is steeds meer omvattend. De positie van het slachtoffer is door de jaren heen sterk veranderd, van een passieve toeschouwer tot een procesdeelnemer en soms zelfs procespartij, wiens rechten steeds meer zijn uitgebreid. In dat kader is ook de rol van de slachtofferadvocatuur groter geworden. Met de term ‘slachtofferadvocaat’ wordt in dit hoofdstuk gedoeld op de advocaat die slachtoffers van ernstige gewelds- en/of zedenmisdrijven bijstaat in het strafproces. Voor het verzamelbegrip ‘Ernstige Gewelds- en Zedenmisdrijven’ wordt de afkorting EGZ-misdrijven gebruikt, er wordt in het werkveld ook wel gesproken over EGZ-zaken. In de praktijk wordt een advocaat die een slachtoffer van bijvoorbeeld een verkeersongeval of een medische fout bijstaat ook wel eens ‘slachtofferadvocaat’ genoemd in plaats van ‘letselschadeadvocaat’. In dit hoofdstuk doelen we met de begrippen ‘slachtofferadvocaat’ en ‘slachtofferadvocatuur’ telkens op die advocaten die slachtoffers van EGZ-misdrijven bijstaan en die ook voldoen aan de voorwaarden van de Raad voor Rechtsbijstand om in deze zaken kosteloos aan het slachtoffer te worden toegevoegd. Sinds 2006 heeft de overheid middelen beschikbaar gesteld voor de slachtofferadvocatuur, in de vorm van steun voor de specialisatieopleiding van advocaten getiteld Rechtsbijstand van EGZ-slachtoffers die slachtoffers bijstaan in het strafproces. Onder bepaalde voorwaarden hebben slachtoffers van EGZ-zaken recht op door de overheid gesubsidieerde, kosteloze bijstand voor een advocaat. Welke voorwaarden dat zijn, komt later in dit hoofdstuk aan bod.In dit hoofdstuk zetten we uiteen welke rol de slachtofferadvocatuur vervult in Nederland, aangevuld met literatuur uit het buitenland. De vraag die centraal staat is: wat is de toegevoegde waarde van de slachtofferadvocatuur? We bespreken de toegevoegde waarde voornamelijk met betrekking tot de uitvoering van en toegang tot de slachtofferrechten, aangevuld met buitenlandse literatuur die vooral heeft gekeken naar hoe de advocatuur kan bijdragen aan het voldoen aan (psychologische) slachtofferbehoeften. We komen tot de conclusie dat de slachtofferadvocatuur een positieve invloed kan hebben, maar dat het tegelijk ook een mogelijk negatieve invloed op de ervaring van slachtoffers kan betekenen. Alvorens tot het effect van de slachtofferadvocatuur op slachtofferrechten en slachtofferbehoeften te komen, bespreken we de ontwikkeling van het recht op juridische bijstand, het recht op rechtsbijstand in Nederland en Europa, en de ‘praktische’ zaken rondom de slachtofferadvocatuur, zoals aantallen, opleiding, doorverwijzing en vergoeding. Dit hoofdstuk is deels gebaseerd op een eerder verschenen rapport over de rol van de slachtofferadvocatuur (Elbers, Meijer, Becx, Schijns, Akkermans, 2018). In dat onderzoek zijn 20 professionals geïnterviewd (Politie, Slachtofferhulp Nederland, Openbaar Ministerie, Zittende Magistratuur, en de slachtofferadvocatuur) en is er een vragenlijstonderzoek uitgevoerd onder 148 slachtofferadvocaten. Het doel van het onderzoek was het onderzoeken van de rol van de slachtofferadvocatuur voor de uitoefening van de slachtofferrechten die in zijn opgenomen in het Wetboek van Strafvordering. De inhoud van het huidige hoofdstuk is in zoverre anders dat we hier focussen op de empirische uitkomsten van dat onderzoek, aangevuld met internationale literatuur en nieuwe (rechtssociologische) inzichten en recentere gegevens ten behoeve van het doel van het boek What works voor slachtoffers.
Databáze: OpenAIRE