| Popis: |
Erzincan ili, Doğu Anadolu Bölgesi’nin kuzeybatısında yer alır. Bölgenin en büyük akarsuyu Karasu (Fırat) Irmağı’dır. Bu ırmak aynı zamanda Erzincan’ın en eski zamanlardan itibaren tarihi yapısının, yerleşim birimlerinin, askeri ve ticari yol ağlarının oluşmasında son derece önemli rol oynamıştır. Doğu Anadolu Bölgesi’nin genel iklim ve morfolojik yapısını yansıtan Erzincan, birçok özelliği ile Kalkolitik Çağ’dan itibaren insan topluluklarının yerleşmeyi tercih ettiği, zaman zaman devletlerarasında mücadelelere sahne olan bir bölge olmuştur. Kalkolitik Çağ’ın sonlarından itibaren Erzincan ve çevresinde Doğu Anadolu’nun geneline yayıldığı anlaşılan ve sosyo ekonomik yapısını hayvancılığın şekillendirdiği bir yaşam kültürünün olduğu anlaşılmıştır. Erzincan en erken çağlardan itibaren Karaz, Diauehi/Dayaeni, Azzi Hayaša Devleti, Urartu Devleti, Roma gibi siyasi yapılara da ev sahipliği yapmıştır. En eski çağlardan itibaren Erzincan’da birçok kültürün ve siyasi yapılanmanın izlerinin olması tesadüf değildir. Bunun en önemli sebeplerinden biri de doğal yer altı ve yerüstü kaynaklarının yanında Erzincan’ın stratejik konumu olmuştur. Doğu Anadolu Bölgesi’nin kuzeybatı uç noktasında yer alan Erzincan; IV Mezopotamya, İç Asya, Kafkasya ve Orta Anadolu bozkırları arasında kilit noktada bulunur. Böylelikle Kuzey Suriye ve Güneydoğu Anadolu’dan gelerek Kuzeyde Karadeniz’in önemli limanı Trabzon’a ulaşan ve İç Asya’dan başlayarak İran, Doğubeyazıt, Ağrı, Erzurum, Erzincan üzerinden Orta Anadolu’ya ulaşan tarihi yol, bölgeyi son derece önemli kılmaktadır. Böyle önemli bir konumu işgal eden bölgede çok sayıda kale, höyük, yerleşim yeri son yirmi yılda yapılan yüzey araştırmaları ile tespit edilmiştir. Bizim bu çalışmamızda ise varlığı bilinen tarihi ana yolların ve yüzey araştırmalarında tespit edilen Erzincan bölgesinde var olan yolların işlevleri, kendi aralarındaki bağları ve bugüne yansımalarının tespiti ile ilgilidir. Gerek ticari, gerekse askeri amaçlarla kullanılmış olan tarihi doğal yollar bu tezde ele alınmıştır. Bütün bu özellikler Erzincan’ın Eskiçağ’daki ulaşım ağının incelenmeye değer olduğunu gözler önüne sermektedir. Tüm bu sebeplerden ötürü hazırlanan tezde Erzincan’ın Eskiçağ tarihine ve ulaşım ağlarına ışık tutmak amaçlanmıştır. |
