Popis: |
Innovations starting with Industry Revolution and going on after in the field of technology, production and communication have affected the conversion in social fields. Many facts like emerging and developing of record technologies, mass media impact to social life, migration fact, economics activities, education have formed culture-art fields, too. Even though technological and economical fileds defined by culture industry raised with the negative ideas because of commoditizing and commercializing the culture at the beginning, their importance have been understood over time, the ways of benefitting the culture industries have been searched. Media tools except for recorded music sector and collabrated with it like radio, cinema, television and internet etc. have maintained their existences in new performance contexts as converting, evoluating, announcing, archiving, carriying to the future the traditional music. Minstrelsy Tradition, the one of the main elements of traditional music born in oral culture enviroment, kept alive and transferred, has been influenced by changing process and tried to keep itse existence with new seeking. In tradition, changing in many points like performer, performance enviroment and performance tradition, product, public, education, recording, economic activities has been felt in a rapid way. With the changing process, a new minstrel type performing its works in the programs with the context of media in a short time and in urban centralized economical fields has been emerged. From time to time, local artist, minstrel, people minstrel (halk âşığı), holly minstrel (Hak âşığı) have started to perform the most favourite products and the works came into prominence in cultural memory in this process and context. In current time, it has been continued to benefitted from the memory of traditional music with the impact of postmodern understanding and popular culture. Traditional music has provided the continuity by undertaking the functionality in new contexts and new forms. İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY ........................................................................................................... i BİLDİRİM ........................................................................................................................ ii YAYINLANMA VE FİKRİ MÜLKİYET H AKLARI BEYANI ................................... iii ETİK BEYAN .................................................................................................................. iv TEŞEKKÜR ...................................................................................................................... v ÖZET ............................................................................................................................... vii ABSTRACT ................................................................................................................. vii ii İÇİNDEKİLER .............................................................................................................. viii KISALTMALAR DİZİNİ ............................................................................................... xii TABLOLAR DİZİNİ ................................................................................................... xiii v GİRİŞ ................................................................................................................................ 1 ARAŞTIRMANIN KONUSU ..................................................................................... 3 ARA ŞTIRMANIN AMACI ........................................................................................ 5 ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ ........................................................................................ 6 ARAŞTIRMANIN SINIRLILIKLARI ..................................................................... 6 ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ .................................................................................. 7 KAVRAMSAL ÇERÇEVE ........................................................................................ 9 EVREN VE ÖRNEKLEM: ÂŞIKLIK GELENEĞİ .............................................. 14 Üretim Ortam ve Araçları Bağlamında Türkiye’de Kültür Endüstrileri ile Âşıklık Geleneği İlişkisi ...................................................................................................... 15 Aktarım ve Tüketim Ortamları/Medya ile Âşıklık Geleneği İlişkisi ...................... 19 BİRİNCİ BÖLÜM: RADYO .......................................................................................... 28 1.1. DÜNYA’DA RADYONUN GELİŞİM SÜRECİ ............................................. 28 1.2. TÜRKİYE’DE RADYONUN GELİŞİM SÜRECİ ......................................... 29 1.3. TÜRKİYE’DE RADYO YAYINCILIĞI ANLAYIŞI .................................... 35 1.4. RADYO, GELENEKSEL MÜZİK VE ÂŞIKL IK GELENEĞİ .................... 45 1.4.1. Yurttan Sesler Korosu ................................................................................... 51 1.4.2. Arşivcilik, TRT Türk Halk Müziği Repertuvarı ve Âşıklık Geleneği .......... 60 1.4.3. Âşıkların Radyo Bağlamındaki Faaliyetleri .................................................. 76 1.5. 1990 SONRASI TÜRKİYE’DE ÖZEL RADYO YAYINCILIĞI, TÜRKÜ RADYOLARI VE ÂŞIKLIK GE LENEĞİ ............................................................. 91 1.5.1. Türkü Radyosu Kavramı ............................................................................... 96 1.6. RADYO DERGİLERİNDE GELENEKSEL MÜZİK ................................... 99 ix İKİNCİ BÖLÜM: SİNEMA ........................................................................................ 104 2.1. TÜRKİYE’DE SİNEMANIN GELİŞİM SÜRECİ ....................................... 104 2.2. SON DÖNEM TÜRK SINEMASINDA TÜRKÜLERİN KULLANIMI .... 111 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: TELEVİZYON ........................................................................... 116 3.1. DÜNYA’DA VE TÜRKİYE’DE TELEVİZYONUN GELİŞİM SÜRECİ . 116 2.2. TELEVİZYON VE ÂŞIKLIK GELENEĞİ .................................................. 125 3.2.1. Televizyonda Âşık Programları .................................................................. 132 3.2.1.1. Televizyonda Âşık Programların Tarihî Süreci ................................... 132 3.2.1.2. Adlandırma ........................................................................................... 138 3.2.1.3. Sunucu Âşık ......................................................................................... 138 3.2.1.4. Program Konukları ............................................................................... 139 3.2.1.5. Stüdyoda Dinleyici Kitle ...................................................................... 140 3.2.1.6. İz leyici Kitle ......................................................................................... 142 3.2.1.7. Mekân/Dekor ve Görsellik ................................................................... 144 3.2.1.8. Âşık Programlarında Genel Format ..................................................... 148 3.2.1.9. Rekabet, Reklam, Sponsorluk ve Tanıtım ........................................... 165 3.2.1.10. Âşıkların Görüşleri Doğrultusunda Programlarının Ekonomik Boyutu ........................................................................................................................... 170 3.2.1.11. Televizyonda Yayınlanan Âşık Programlarının Değerlendirilmesi ... 173 3.2.2. Televizyonda Âşıklık Geleneği Konusunda Yayınlanan Kültürel Aktarım v e Eğitim İşlevli Programlar ...................................................................................... 176 3.2.3.Müzik- Eğlence Programları ve Âşıklar ....................................................... 184 3.2.4. Kültürel Magazin Programlarında Geleneksel Müzik ve Âşıklar ............... 203 3.3. TELEVİZYON REKLAMLARINDA GELENEKSEL MÜZİK BELLEĞININ KULLANIMI ................................................................................ 214 3.3.1. Reklam, Reklamcılık ve Kült ür .................................................................. 214 3.3.2. Reklam Müziği ve Özellikleri ..................................................................... 216 3.3.3. Reklam Müziği Olarak Geleneksel Müziğin Kullanıldığı Televizyon Reklamları ............................................................................................................. 218 3.4. TELEVİZYON DİZİLERİNDE GELENEKSEL MÜZİK BELLEĞİNİN KULLANIMI ........................................................................................................... 233 3.4.1. Dizi Kavramı ve Türkiye’de Dizilerin Serüveni ......................................... 233 3.4.2. Diziler, Medya Kültürü ve Sözlü Kültür İlişkisi ......................................... 241 4.4.3. Dizi Müziği ................................................................................................. 247 4.4.4. Dizilerde Geleneksel Müzik ........................................................................ 249 3.4.5. Türkü Hikâyelerinden Türkü Dizilerine ..................................................... 261 3.5. MÜZİK KANALLARI VE VİDEO KLİPLERDE ÂŞIKLIK GELENEĞİ ..... ....................................................................................................... 264 3.6. TELEVİZYONDA YAYINLANAN SES YARIŞMALARINDA GELENEKSEL MÜZİK ........................................................................................ 285 x DÖRDÜNCÜ BÖLÜ M: İNTERNET ........................................................................... 294 4.1. DÜNYA’DA VE TÜRKİYE’DE İNTERNET TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ ................................................................................................................ 294 4.2. MÜZİK VE VİDEO PAYLAŞIM SİTELERİNDE ÂŞIK LIK GELENEĞİ .... ........................................................................................................ 295 4.2.1. YouTube ve Âşıklık Geleneği ..................................................................... 296 4.3. SOSYAL MEDYADA ÂŞIKLIK GELENEĞİ ............................................ 308 5.3.1. Facebook ve Âşıklık Geleneği .................................................................... 311 4.4. TÜRKÜ SİTELERİ ......................................................................................... 326 4.5. YENİ MEDYALARDA ÂŞIKLIK GELENEĞİ İÇERİKLERİ ................. 330 SONUÇ ......................................................................................................................... 336 KAYNAKÇA ................................................................................................................ 345 EKLER .......................................................................................................................... 372 Ek - 1: Âşık Veysel Şatıroğlu’nun Konuk Olduğu 1964 Yilinda Yayınlanan Radyo Programının Sözel Metni ........................................................................................ 372 Ek - 2: Yücel Paşmakçı ile 15 .5.2015 Tarihinde Gaziantep Üniversitesinde Gerçekleştirilen Görüşme ....................................................................................... 394 Ek - 3: Nebil Özgentürk (Yapımcı) ile 16.9.2014 Tarihinde Beşiktaş - İstanbul’da Bulunan “Bir Yudum İnsan Film Şirketi”nde Gerçekleştirilen Görüşme ........ 403 Ek - 4: Hasan Saltık ile 17.9.2014 Tarihinde Unkapanı - İstanbul’da Kalan Müzik Şirketinde Gerçekleştirilen Görüşme .................................................................... 410 Ek - 5: (Tablo 5) Kasım 2014 Taramalarında Tespit Edilen Geleneksel Müzik Yayını Yapan Radyolar (Türkü Radyo) Listesi ................................................... 415 Ek - 6: Etik Kurul İzin Muafiyet Formu ................................................................ 420 Ek -7: Orijinallik Raporu ........................................................................................ 421 ÖZGEÇMİŞ ............................................................................................................. 422 Endüstri Devrimiyle başlayan ve sonraki dönemlerde devam eden teknoloji, üretim, iletişim alanındaki yenilikler sosyal alanlardaki dönüşümü de tetiklemiştir. Kayıt teknolojilerinin ortaya çıkması ve gelişimi; kitle iletişim araçlarının toplum hayatına etkisi, göç olgusu, ekonomik faaliyetler, eğitim gibi birçok olgu, müzik ve edebiyat gibi kültür-sanat alanlarını da şekillendirmiştir. Genel olarak kültür endüstrileri kavramıyla tanımlanan, teknolojik ve ekonomik alanlar başlangıçta kültürü metalaştırdığı ve ticarîleştirdiği yönde olumsuzlanan görüşlerle ortaya atılmış olsa da zamanla geleneksel kültürün aktarımı için önemi anlaşılmış; kültür endüstrilerinden yararlanmanın yoları aranmıştır. Kayıtlı müzik sektörü dışında ve onunla işbirliği hâlinde radyo, sinema, televizyon, internet gibi sesli/sesli-görsel medya araçları da geleneksel müziği dönüştüren, değerlendiren, kitlelere duyuran, arşivleyen, geleceğe taşıyan yeni icra bağlamları olarak varlıklarını sürdürmektedir. Sözlü kültür ortamında doğan, yaşatılan ve nakledilen geleneksel müziğin temel unsurlarından biri olan âşıklık geleneği değişim sürecinden etkilenmiş; yeni arayışlarla varlığını sürdürmeye çalışmıştır. Gelenekte; icracı, icrâ ortamı ve icra töresi, ürün, dinleyici kitle, eğitim, kayıtlama, ekonomik faaliyetler gibi birçok noktada değişim hızlı bir şekilde hissedilmiştir. Değişim süreciyle birlikte eserlerini medya bağlamındaki programlarda kısıtlı sürede ve diğer kent merkezli kültürel ekonomik alanlarda icra eden yeni âşık tipi ortaya çıkmıştır. Zaman zaman mahallî sanatçı, ozan, halk âşığı, Hak âşığı bu süreçte ve bağlamlarda en çok beğenilen ürünlerini ve kültürel bellekte öne çıkan eserleri icra etmeye başlamıştır. Yaşanılan dönemde, postmodernist anlayış ve popüler kültür etkisiyle medya yapımlarında geleneksel müzik belleğinden yararlanılmaya devam edilmektedir. Geleneksel müzik, medya merkezli yeni bağlamlarda, yeni formlarda ve yeni işlevler yüklenerek devamlılığını sağlamaktadır. |