Rewolta słowa poetyckiego - Barańczak, Krynicki

Autor: Pawelec, Dariusz
Jazyk: polština
Rok vydání: 2010
Předmět:
Popis: Autor artykułu stawia tezę o „rewolucyjnym” charakterze tomów poetyckich Stanisława Barańczaka i Ryszarda Krynickiego, napisanych i opublikowanych po wydarzeniach Marca 68. Wpierw wskazane zostają zbieżności pomiędzy obydwoma poznańskimi poetami widoczne w ich tomach pierwszych, czyli w wierszach “przedmarcowych” (Korekta twarzy i Akt urodzenia). Podobnie przedstawia się w nich, przede wszystkim, stanowisko wobec roli poety i wynikająca z przyjętej postawy koncepcja słowa poetyckiego. Lektura debiutanckich tomów Barańczaka i Krynickiego uświadamia, że dla obydwu twórców poezja przedstawiała wartość zupełnie wyjątkową. Świat liczył się tylko o tyle, o ile dało się go zmieścić w wierszu, „oczyścić” lirycznie i dać intensywniejsze istnienie w słowie poetyckim. Przed Marcem 68 Barańczak i Krynicki poruszali się w obrębie zamkniętego kodu, określającego granice autonomii poezji, po Marcu – zdecydowali się na radykalne tego kodu przekroczenie. W “pomarcowych” tomach źródłem słowa stał się świat dialogu (w duchu koncepcji Bachtin) i „żywych” wypowiedzi, pojawiło się słowo bez pretensji do pozaczasowości, co doprowadziło tradycyjny porządek poetycki do zniszczenia. Przejęcie wypracowanego przez „lingwistów” zrewolucjonizowanego stosunku do słowa poetyckiego zostało uznane przez autora szkicu za największy „niepolityczny” skutek Marca 68.
Bachtin M. Słowo w powieści. W: tenże: Problemy literatury i estetyki. Tłum. W. Grajewski. Warszawa 1982.
Bakhtin and Classics. Ed. R. Bracht Branham. Nortwhwestern University Press 2002.
Balbus S., Między stylami. Kraków 1996.
Balcerzan E., O „wczesnym” Barańczaku autobiograficznie. „Topos” 2008, nr 1-2.
Balcerzan E.,: Poezja polska w latach 1939-65. Cz. 1. Warszawa 1984.
Barańczak S., Etyka i poetyka. Paryż 1979.
Biedrzycki K., Świat poezji Stanisława Barańczaka. Kraków 1995.
Dybel P., Ziemscy, słowni, cieleśni. Warszawa 1988.
Gombrowicz W., Przeciw poetom. W: tenże: Dziennik 1953-1956. Kraków 1986.
Krynicki R., Od autora. W: tenże: Pęd pogoni, pęd ucieczki. Warszawa 1968.
Kwiatkowski J., Słowo Barańczaka. W: tenże: Magia poezji. Kraków 1995.
Nieukerken Van A., Zasady konstruowania zdarzenia w poezji Stanisława Barańczaka, w: „Obchodzę urodziny z daleka...”. Szkice o Stanisławie Barańczaku. Red. J. Dembińska–Pawelec, D. Pawelec. Katowice 2007.
Nyczek T., Powiedz tylko słowo. Szkice literackie wokół „Pokolenia 68”. Londyn 1985.
Przymuszała B., Szukanie dotyku. Problematyka ciała w poezji współczesnej. Kraków 2006.
Sławiński J., Koncepcja języka poetyckiego awangardy krakowskiej. Kraków 1998.
Sławiński J., Próba porządkowania doświadczeń. W: tenże: Teksty i teksty. Warszawa 1990.
Stabro S., Poeta odrzucony. Kraków 1989.
Śliwiński P., Ku arcydziełu. W: Barańczak – poeta lector. „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka VI (XXVI)”. Poznań 1999.
Śliwiński P., Świat na brudno. Szkice o poezji i krytyce. Warszawa 2007.
Świeściak A., Przemiany poetyki Ryszarda Krynickiego. Kraków 2004.
Tokarz B., Poetyka Nowej Fali. Katowice 1992.
Tyszka J., Teatr Ósmego Dnia – pierwsze dziesięciolecie (1964-1973). Poznań 2005.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: