| Popis: |
The subject of the article is the theory of autopoietic systems, developed by the German sociologist and pedagogue Niklas Luhmann, at present one of the most interesting and most bearing variants of the general theory of systems. Luhmann understands the society not as an assemblage of people, but as an operative closed process of communication. Such an attitude sometimes wakes controversies because of its radical functional-cybernetic character of the theory and the terms applied (e.g. a man as a non-trivial machine). Contemporarily, the theory of autopoietic systems has been developed and modified in form of specific applications for social analyses in sociology and pedagogics. In the article, the possibilities and ways of pedagogical working in such a specifically comprehended social reality are showed and discussed critically. Artykuł traktuje o teorii systemów autopojetycznych niemieckiego socjologa i pedagoga Niklasa Luhmanna, obecnie jednej z najciekawszych i najbardziej nośnych odmian ogólnej teorii systemów. Luhmann ujmuje społeczeństwo nie jako zbiorowisko ludzi, lecz jako zamknięty operacyjnie proces komunikacji, co budzi niekiedy kontrowersje ze względu na radykalnie funkcjonalno-cybernetyczny charakter teorii i jej terminologię (np. człowiek jako maszyna nietrywialna). Współcześnie teoria systemów autopojetycznych jest rozwijana i modyfikowana w postaci konkretnych zastosowań dla analiz społecznych na gruncie socjologii i pedagogiki. Artykuł omawia krytycznie możliwości i sposoby działania pedagogicznego w tak specyficznie pojmowanej rzeczywistości społecznej. |
