| Popis: |
Dla Kemala Atatürka, założyciela Republiki Tureckiej i jej pierwszego prezydenta, reforma systemu edukacji muzycznej i instytucji kultury była równie istotna jak reformy dotyczące języka czy obyczajów. Według założeń polityków, stworzenie zupełnie nowego nurtu muzycznego, który łączyłby elementy tureckiej kultury ludowej oraz europejskie techniki kompozytorskie, doprowadzić miało do całkowitego wyparcia tradycji muzyki osmańsko-tureckiej z kultury wysokiej nowego, laickiego państwa. Jej estetyka, głęboko zakorzeniona w tradycji kultury cywilizacji islamu, nie odpowiadała bowiem – w ich mniemaniu – potrzebom rodzącego się nowoczesnego społeczeństwa Turcji. W niniejszym artykule autorka przedstawi najważniejsze założenia programowe narodowej szkoły tureckiej w muzyce klasycznej XX wieku, kładąc szczególny nacisk na jej związki z polityką. Nowa muzyka narodowa (Millî Musıki), wymarzona przez „piewcę panturkizmu” – Ziya’ę Gökalpa, powstała za sprawą działalności kompozytorów i pedagogów nazwanych Wielką Piątką (Türk Beşleri) muzyki tureckiej. Stworzone przez nich fundamenty pozwoliły na szybki rozwój stylu i także dzisiaj jego twórcy poszukują nowych dróg artystycznego wyrazu. In 1923 the Republic of Turkey was proclaimed. Its first president, Kemal Atatürk dedicated his life to legal, political and social reforms in his newly-founded state. It is generally believed that the most important cultural changes of this period took place in the fields of language and customs. This paper aims to present a historical overview of the westernization process in usually forgotten in this context field – musical culture. For Kemal Atatürk and his political advisors reforms in musical education system and in the music itself were no less important than those in other fields of culture. Ziya Gökalp, often characterized as the father of Turkish nationalism, in his book-manifesto entitled The Principles of Turkism, stated that the invention of the new national music (Millî Musıki) is essential for the foundation and development of the Turkish community. According to him Millî Musıki was supposed to be combination of the Turkish folk music and European classical music. The second aim of this paper is to show how the first generation of modern Turkish composers put into practice principles of ideal national Turkish music, imagined by the political authorities of Turkey, and how this “new tradition” is continued nowadays. |
