| Popis: |
Ogłoszona przez Stany Zjednoczone „globalna wojna z terroryzmem” w praktyce okazała się być nie tylko polityczną metaforą, lecz także wskazaniem na militarny wymiar walki z tym zjawiskiem, prowadzonej bez żadnych ograniczeń geograficznych. Z perspektywy międzynarodowego prawa humanitarnego, koncepcja ta oznacza prowadzenie działań wojennych przeciwko zbrojnym podmiotom niepaństwowym operującym w różnych krajach i rozsianym po całym świecie. Byłby to zatem konflikt zbrojny prowadzony przez dane państwo przeciw niepaństwowej zorganizowanej grupie zbrojnej (co jest charakterystyczne dla konfliktów niemiędzynarodowych), ale na terytorium innego państwa (co przypomina konflikt międzynarodowy). Taki „mieszany” konflikt nie wpisuje się jednak w dychotomiczny podział konfliktów zbrojnych w prawie humanitarnym, dlatego w doktrynie sformułowano pojęcie „transnarodowego” konfliktu zbrojnego, który toczy się na terytorium więcej niż jednego państwa lub dochodzi do niego, gdy jedna ze stron konfliktu przekracza granicę państwową, by prowadzić operację wojskową wobec drugiej strony. Ta „nowa” kategoria konfliktów budzi jednak szereg wątpliwości natury prawnej. Przede wszystkim, nie jest do końca jasne, jakie konkretnie sytuacje faktyczne uznać należy za konflikt transnarodowy. Kwestionowany jest też sam pomysł tworzenia nowego rodzaju konfliktu zbrojnego. Podejmowane są zatem próby „wpasowania” konfliktów transnarodowych w ramy prawne konfliktów międzynarodowych lub niemiędzynarodowych. W przypadku zaś uznania konfliktów transnarodowych za konflikty niemiędzynarodowe, pojawia się pytanie, jaki reżim prawny należy wobec nich stosować, uwzględniając przy tym ich specyficzny zakres terytorialny. The “global war on terrorism” announced by the United States turned out to be in practice not only a political metaphor, but also an indication of the military dimension of the fight against this phenomenon, conducted without any geographical limitations. From the perspective of international humanitarian law, this concept means the conduct of hostilities against armed non-state actors operating in various countries and scattered around the world. It would therefore be an armed conflict led by a given state against a non-state organized armed group (which is characteristic of non-international conflicts), but on the territory of another state (which resembles an international conflict). However, such a “mixed” conflict does not fit into the dichotomous division of armed conflicts in humanitarian law, therefore the doctrine formulates the concept of a “transnational” armed conflict that takes place on the territory of more than one state or occurs when one of the parties to the conflict crosses the border to conduct a military operation against the other party. This “new” category of conflicts, however, raises a number of legal doubts. First of all, it is not entirely clear what specific factual situations should be considered a transnational conflict. The very idea of creating a new type of armed conflict is also questioned. Therefore, attempts are made to “fit” transnational conflicts into the legal framework of international or non-international conflicts. In the case of recognizing transnational conflicts as non-international conflicts, the question arises what legal regime should be applied to them, taking into account their specific territorial scope. |
