| Popis: |
W pracy omówiono wybrane ekstremalne zdarzenia meteorologiczne w Krakowie w powiązaniu z towarzyszącą im sytuacją synoptyczną. Wykorzystano wyniki pomiarów prowadzonych na stacji naukowej UJ w latach 2001-2010 oraz kalendarz sytuacji synoptycznych T. Niedźwiedzia (2010). Stwierdzono, że w ostatnich latach wzrasta częstość występowania nocy gorących (tmin≥20oC), natomiast dni upalne (tmax>30oC) pojawiają się coraz wcześniej (w maju). Ponadto, w lipcu 2006 r. (podobnie jak w 1994 r.) tworzyły one najdłuższy ciąg - 11 dni. Ekstremalny pod względem zachmurzenie był także 2006 rok. W lipcu tego roku wystąpiła najmniejsza średnia miesięczna, a usłonecznienie było rekordowo duże. Występowanie zdarzeń ekstremalnych jest uzależnione od sytuacji synoptycznej, m.in. wysokiej temperaturze i falom upałów najczęściej towarzyszy napływ powietrza zwrotnikowego przy sytuacjach antycyklonalnych, intensywnym opadom - sytuacja cyklonalna z adwekcją powietrza z północy i północnego wschodu, a przyczyną silnego wiatru są głębokie niże z układem frontów atmosferycznych. This paper discusses selected extreme meteorological events in Kraków and links them with the synoptic situation. The study uses the results of measurements taken at the Jagiellonian University’s research station during the period 2001-2010 and a calendar of synoptic situations by Niedźwiedź (2010). The study found that there was an increase in the number of hot nights (tmin≥20oC) and that the onset of hot days (tmax>30oC) was brought forward, i.e. to May. The longest series of hot days - 11 - occurred in July 2006 (similarly to 1994). The year 2010 was one of extreme precipitation values, while 2006 was marked by extreme cloudiness (the lowest average in July) and insolation (the highest sum in July and December). The occurrence of extreme events is linked to the synoptic situation, e.g. high temperatures and heat waves are typically accompanied by the advection of tropical air masses in anticyclone situations; intensive precipitation is accompanied by cyclonic situations with northern and northeastern air advection; and strong winds are caused by deep cyclones accompanied by systems of atmospheric fronts. |
