| Popis: |
Początki obchodów tego święta, przypadającego w oktawę Bożego Narodzenia, to jest 1 stycznia, sięgają na Zachodzie wieku VI, na Wschodzie najpewniej VIII. W prawosławnym kalendarzu liturgicznym oznaczone jako święto wielkie nie jest włączane do dodekaortonu. Najstarsze przedstawienia w sztuce znane są dopiero z okresu poikonoklastycznego, a jego kompozycje przypominają Ofiarowanie Pańskie. W cerkwiach ruskich dawnej Rzeczypospolitej pojawia się ono w wieku XVI. Obrzezanie w Kościele chrześcijańskim nabrało liturgicznego charakteru i świętowane było jako moment nadania Dzieciątku imienia Jezus. Jednak treść tego wydarzenia jest o wiele głębsze, oparte na paraleli między obrzezaniem a chrztem, a także idei prefiguracji i antycypacji Męki Chrystusa, jako pierwszej i dobrowolnej ofiary z krwi. W artykule opisane zostaną przedstawienia Obrzezania Jezusa w nowożytnej sztuce cerkiewnej z terenów dawnej Rzeczypospolitej. Na podstawie tekstów liturgicznych i homilii pisarzy religijnych XVII i XVIII wieku omówione zostaną również główne treści tego wydarzenia. The beginnings of the celebration of the Circumcision of Jesus feast, in the octave of Christmas, January 1st, date back to the 6th century in the West and probably 8th century in the East. Although this feast was marked as a great in the Orthodox liturgical calendar, it was not included in the dodekaorton. The oldest representation in art are known only from the post-iconoclastic period, and its compositions resemble The Presentation of the Lord in the Temple. In the Ruthenian churches of the First Polish Republic it appeared in the XVI century. Circumcision of Jesus in the Christian Church has acquired a liturgical character and is celebrated as the moment when the Child is given the name Jesus. However, the content of this event is much deeper, based on the parallel between circumcision and baptism, as well as the idea of prefiguration and anticipation of the passion of Christ as the first and voluntary sacrifice of blood. The article will describe the depiction of the Circumcision of Jesus in Orthodox old art from the territory of the former Polish Republic. On the basis of liturgical texts and the homily of religious writers of the 17th and 18th centuries, the main content of this event will also be discussed. |
