| Popis: |
Bu tezde, 50/2 Numaralı İsveç Ahkâm Defteri (H. 1172-1242 / M. 1759-1827) ışığında 1759-1827 yılları arasında Osmanlı-İsveç ilişkilerinin seyri ve bu seyrin siyasi, diplomatik, hukuki ve ticari alanlardaki yansımaları ele alınmaktadır. Tezin amacı, ilgili ahkâm defterinde yer alan hükümler kapsamında 1759 yılından 1827 yılına kadar uzanan süreçte Osmanlı-İsveç ilişkilerinin değişimi, gelişimi ve sonuçları ile bunların her iki devlet üzerindeki etkilerini çeşitli boyutlardan ortaya koymaktır. Tezin Osmanlı-İsveç ilişkilerini ele alan diğer çalışmalardan farkı, 18. yüzyılın ikinci yarısından 19. yüzyılın ilk çeyreğine kadar olan Osmanlı-İsveç ilişkilerini siyasi ve diplomatik boyutlarla birlikte hukuki ve ticari boyutlarla da incelemesi ve değerlendirmesidir. Bu bakımdan tez, 18. ve 19. yüzyıl Osmanlı-İsveç ilişkilerini, Osmanlı topraklarında bulunan İsveçlilerin karşılaştıkları hukuki ve ticari sorunlar gibi spesifik konular bazında da ele almaktadır. Ayrıca Osmanlı-İsveç arasındaki dostluğun önemli bir göstergesi olan ve İsveç tebaasına Osmanlı toprakları dahilinde hukuki ve ticari imtiyazlar sağlayan 1737 İsveç Ahidnâmesi’nin maddelerine gerek İsveç gerekse Osmanlı yönetiminin ne kadar bağlı olduğunu ortaya koymaktadır. Nitekim bu konu, 50/2 Numaralı İsveç Ahkâm Defteri’ndeki hükümler ışığında ayrıntılı olarak ele alınmış ve değerlendirilmiştir. Çalışma tümevarım yöntemi ile işlenmiştir. Tezin birinci bölümünde konu bütünlüğü ilkesi gereğince Osmanlı-İsveç ilişkilerinin başlangıcı ve 18. yüzyılın ikinci yarısına kadar olan seyri ele alınmıştır. İkinci bölümde 1759-1827 yılları arasında v Osmanlı Devleti’ndeki İsveç elçileri ve konsoloslarına yer verilerek bunların Osmanlı İsveç ilişkilerindeki yeri ve önemi açıklanmıştır. Ardından ilgili yıllar arasında Osmanlı topraklarında bulunan İsveçlilerin karşılaştıkları sorunlar Osmanlı-İsveç hukuki ilişkileri kapsamında incelenerek değerlendirilmiştir. Çalışmanın son bölümü olan 3. bölümde ise 1759-1827 dönemindeki Osmanlı-İsveç ticari ilişkileri ele alınmıştır. Bu bölümde Osmanlı-İsveç ticari ilişkilerinin seyri ve öneminden bahsedilmiş, Osmanlı toprakları ve sularında ticari faaliyette bulunan İsveç tüccarının faaliyetlerine engel olan hususlar değerlendirilmiştir. Sonuç bölümünde ise tezde elde edilen sonuç ve bulgular açıklanarak 1759-1827 yılları arasındaki Osmanlı-İsveç ilişkilerine dair genel bir değerlendirme yapılmıştır In this thesis, Ottoman-Sweden relations between the years 1759-1827 and the reflections of the relations in the political, diplomatic, legal and commercial fields are discussed in the light of Sweden Provisions Register No. 50/2 (H. 1172-1242 / AD 1759-1827). The aim of the thesis is to reveal the change, development and results of Ottoman-Sweden relations from 1759 to 1827 within the scope of the provisions in the related register, and their effects on both states from various dimensions. The difference of the thesis from other studies dealing with Ottoman-Sweden relations is that it examines and evaluates Ottoman-Sweden relations from the second half of the 18th century to the first quarter of the 19th century, along with political and diplomatic dimensions, as well as legal and commercial dimensions. In this respect, the thesis deals with the 18th and 19th century Ottoman-Sweden relations on the basis of specific issues such as the legal and commercial problems that the Swedes faced in the Ottoman lands. In addition, this thesis reveals how both the Swedish and the Ottoman administration were bound by the articles of the 1737 Sweden Treaty , which was an important indicator of the friendship between the Ottoman and Sweden and provided legal and commercial privileges to the Swedes within the Ottoman territories. Such that, this issue has been handled and evaluated in detail in the light of the provisions in Sweden Provisions Register No. 50/2. vii The study has been handled within the scope of inductive method. In the first part of the thesis, the beginning of Ottoman-Sweden relations and their course until the second half of the 18th century are discussed in accordance with the principle of subject integrity. In the second part, the Swedish ambassadors and consuls in the Ottoman State between 1759-1827 have been included and their place and importance in Ottoman-Sweden relations have been explained. Then, the problems that the Swedes in the Ottoman territories faced in the relevant date range have been examined and evaluated within the context of Ottoman-Sweden legal relations. In the last part of the study, Ottoman-Sweden trade relations between 1759-1827 has been discussed. In this section, after dealing with the course and importance of Ottoman-Sweden commercial relations, the problems faced by the Swedish merchant, who engaged in commercial activities in the Ottoman territories and waters, have been evaluated in terms of Ottoman-Sweden trade relations. In the conclusion, the results and findings obtained in the thesis have been explained and Ottoman-Sweden relations between 1759-1827 have been evaulated in general terms |
