| Popis: |
Türk edebiyatında Peygamberimizi anlatan birçok türler hemen hemen XI. yüzyıldan bu yana Türklerin yaşamlarını sürdürdükleri her yerde gittikçe artan bir sevgi seli gibi yazılmaya devam edegelmiştir. Bu türlerin içerisinde de Na‘t şüphesiz hem yazın hayatımızın orta koyduğu pek çok alanda (Dîvânlarda ve müstakil eserlerde) hem de pratik dinî hayatımızın önemli bölümünü oluşturan alanıyla cami ve tekke kültürümüzde yaşamaya devam etmektedir. Abdurrahman Nesip Dede, hem hayatının önemli ve büyük bölümünü kuşatan tasavvufî mekânlarda (Tekke ve Dergah) şeyhlik, hem de yazdığı dîvânda topladığı dinî ve tasavvufî şiirleriyle Türk İslâm edebiyatı sahnesinde kendisine yer bulabilmiş özel şahsiyetlerdendir. Kaynaklarda hakkında geniş bir bilgiden yoksun olduğumuz Abdurrahman Nesib Efendi, Küçük Hakkı diye şöhret bulan Şeyh Muhammed Şehabeddin Efendi’nin (ö.1234/1818) oğludur. Hangi tarihte doğduğu bilinmemekle birlikte Üsküdarlı olduğu üzerinde kaynaklar müttefiktir. Üsküdar Hüdâyi Âsitânesi’nde babasının nezâretinde yetişmiştir. Babasından seyr ü sülûkünü tamamlayarak Ayasofya Erdebil Tekkesi’ne geçici şeyh oldu. Babasının vefatıyla da Hüdâyî Âsitânesi’ne 22. postnişîn oldu. Daha sonra“Orduyu Hümâyun” vâizliğine getirildi. Abdurrahman Nesib Dede, yirmi dört sene postnişînlik yaptıktan sonra vefat ederek (1258/1842) Aziz Mahmud Hüdâyî Âsitânesi’nde defnedildi. Abdurrahman Nesîb Dede’nin “Seyyid” mahlâsıyla kaleme aldığı şiirleri Dîvânı’nda toplanmıştır. Dîvân’ı, aynı zamanda bir şair olarak Nesib Dede’nin esas gücünü gösteren eseridir. Müellif hattıyla kaleme alınmış eser, Hacı Selimağâ Kütüphanesi, Hüdâyî Kitapları, nr.1268 numarada kayıtlıdır. Çalışmamızda genel olarak na‘t ve Dîvân hakkında kısa bir bilgi verilip, Dîvân’da kaleme alınmış olan na‘tlar şekil ve muhteva yönünden değerlendirilecektir. Many genres describing the Prophet in Turkish literature have continued to be written almost since the XI century as an increasing flood of love wherever Turks have lived. Within these genres, Na't undoubtedly continues to live both in many areas of our literary life (Divans and detached works) and in our Mosque and Tekke culture with its Religious Music field, which constitutes an important part of our practical religious life. Abdurrahman Nesip Dede is one of the special personalities who have found a place for himself on the stage of Turkish Islamic literature both as a sheikh in the Sufi places (Tekke and Dergah) that encompassed an important and large part of his life and with his religious and Sufi poems collected in the divan he wrote. Abdurrahman Nesib Efendi, about whom we lack a wide knowledge in the sources, was the son of Sheikh Muhammad Sehabeddin Efendi (d.1234/1818), who found fame as small Hakki. Although it is not known when he was born, the sources are allied on the fact that he was from Uskudar. He was raised in Uskudar Hudayi Asitane under the supervision of his father. He completed his safari from his father and became a temporary sheikh of the Hagia Sophia Ardabil Tekke. With the death of his father, he became the 22nd postnichen of the Hudayi Asitane. Abdurrahman Nasib Dede died after twenty-four years as a postmaster (1258/1842) and was buried in the Aziz Mahmud Hudayi Asitane. The poems written by Abdurrahman Nesib Dede under the pseudonym "Sayyid" were collected in his Divan. The work, written with the author's line, is recorded in Hacı Selimaga Library, Hudayi Books, nr.1268. In our study, a brief information about na't and Divan in general will be given and the na'ts written in the Divan will be evaluated in terms of form and content. |
