| Popis: |
Bu araştırmanın amacı, ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin empatik eğilim düzeyleri ve “hayır” diyebilme becerilerinin incelenmesi ve empatik eğilim düzeyleri ile “hayır” diyebilme becerileri arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Betimsel bir araştırma olan bu çalışma, genel tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini, 2020-2021 eğitim öğretim yılında Diyarbakır ili merkez ilçelerindeki resmi ilkokullarda öğrenim görmekte olan 22524 dördüncü sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, ulaşılabilir örnekleme yöntemi ile seçilen 418 ilkokul 4. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgiler Formu”, “Empatik Eğilim Ölçeği” ve “Hayır Diyebilme Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde İlişkisiz Örneklemler için T testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Kruskal Wallis-H testi, Scheffe testi, Mann-Whitney U testi ve Pearson Momentler Çarpımı Korelâsyonu kullanılmıştır. Ayrıca, bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkenleri yordama düzeylerini belirlemek amacıyla Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi yapılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre; ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin empatik eğilim düzeyleri ile cinsiyet, kardeş sayısı, kardeş sırası, baba eğitim durumu, anne mesleği, birlikte yaşama ve sosyoekonomik durum değişkenleri açısından anlamlı farklılık olmadığı; anne eğitim durumu ve baba mesleği değişkenleri açısından ise anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Öğrencilerin “hayır” diyebilme becerisi ile cinsiyet, anne mesleği ve birlikte yaşama değişkenleri açısından anlamlı farklılık olmadığı; kardeş sayısı, kardeş sırası, anne-baba eğitim durumu, baba mesleği ve sosyoekonomik durum değişkenleri açısından ise anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin bilişsel empati düzeyleri ile duygusal empati düzeyleri arasında yüksek düzeyde pozitif bir ilişki, bilişsel empati ile reddetme boyutu arasında düşük düzeyde pozitif bir ilişki, bilişsel empati ile direnme eğilimi arasında düşük düzeyde negatif bir ilişki, reddetme eğilimi ile direnme eğilimi arasında düşük düzeyde pozitif bir ilişki ve duygusal empati eğilimi ile reddetme eğilimi arasında orta düzey pozitif bir ilişki görülmüştür. Diğer taraftan, duygusal empati eğilimi ile direnme eğilimi arasında herhangi bir ilişkiye rastlanmamıştır. İlkokul 4. sınıf öğrencilerin empatik eğilim düzeylerinden bilişsel empati ve duygusal empati boyutları, “hayır” diyebilme becerilerinden reddetme boyutunun %13’ünü açıklamaktayken, direnme boyutunu ise anlamlı yordamadığı görülmüştür. Araştırmanın sınırlılık ve sonuçlarından yola çıkarak uygulayıcılara ve araştırmacılara yönelik öneriler sunulmuştur. The aim of this study is to examine 4th grade primary school student’s emphatic tendency levels and their ability to say “no” in terms of various variables and examine the relationship between emphatic tendency levels and ability to say “no”. The population of this research consists of 22524 4th grade students studying in public primary schools in the central districts of Diyarbakır province in the 2020-2021 academic year. The sample of the study consists of 418 4th Grade primary school students selected by the accessible sample method. As data collection tool “Personal İnformation Form”, “Empathic Levels Scale” and “Saying No Skills” are used. The data which is resulted by research is analyzed via SPSS pocket programme. For Unrelated Samples T test, one-way analysis of variance,Kruskal Wallis-H test Scheffe Test, Mann Whitney U Test and Pearson Product-Moment Correlation are used. Additionally in order to determine The level of independent variables predicting the dependent variables, Multiple Linear Regression Analysis is used. According to the findings of the research It was observed that, there was no significant difference between the emphatic tendencies of 4th grade primary students in terms of gender, mother’s occupation, number of siblings, sibling rank, socioeconomic statues, living together and father’s education level but there was a significant difference in father’s and mother’s education levels. It was also observed that, there was no significant difference between the students’ ability to say ‘’no’’ in terms of gender, mother’s occupation and living together but, there was a significant difference according to number of siblings, sibling rank, father’s occupation, socioeconomic status, father’s and mother’s education levels. It was observed that there was a relationship between the cognitive empathy dimension of the students and the dimension of rejection and resistance. Also there was a relationship between the students’ emotional empathy dimensions and rejection dimension. No relationship was found between emotional empathy and resistance dimensions. A relationship between dimensions of rejection and resistance was observed. It can be seen that rejection dimension of students’ skills positively predicts the cognitive and emotional empathy dimensions. Cognitive empathy and emotional empathy dimensions, which are among the empathic tendency levels of students, explains %13 of rejection dimension, which is one of their ability to say ‘’no’’. On the other hand, it is seen that dimension of resistance among students’ skills does not significantly predict cognitive empathy and emotional empathy dimensions. Based on limitedness and results of the research suggestions were presented to researchers and operators. |
