| Popis: |
Kitap adı: Uluslararası İslami Finans Kurumları ve Türkiye -- Bölüm Adı: İSLAMİ MİKROFİNANS KURUMLARI, İbrahim Güran Yumuşak - Mustafa Afşin Sancar, Yayın Yeri: Nobel Akademik Yayıncılık, Editör: İbrahim Güran Yumuşak, Basım sayısı:1, , ISBN:978-625-417-300-4, Bölüm Sayfaları: 251-297 Muhammed Yunus, Bangladeş’teki yoksullara küçük işletmeler kurabilmeleri için teminatsız krediler veren Grameen Bankasını 1976’da kurdu ve 2006 yılında bu faaliyetleri nedeniyle Nobel Barış Ödülü’ne layık bulundu. Ödül sonrası yaşanan süreçte mikrofinans kavramı ve alanı daha da tanındı ve farklı ülkelere yayıldı. Bu örnekler arasında özellikle ikisi öne çıkmaktadır. Bunlardan bir tanesi İslamî mikrofinansı bankacılık alanında başarıyla uygulayan, Grameen ve BRAC gibi mikrofinans uygulamasını dünyada ilk kurumsallaştıran ve Bangladeş piyasasının en büyük paydaşlarının arasında, onların finansal performansının da üstünde bir başarı ortaya koyabilmiş Bangladeş İslam Bankasıdır. Diğeri de sadece karz-ı hasen ürününü kullanarak ve gönüllülük esası ile İslamî finanstaki yardımlaşma ruhunu günümüze başarı ile taşıyan, kuruluşunun gerçekleştiği 2001 yılından günümüze çok büyük bir başarı ile 800’ü aşan şubeye ulaşan Uhuvvet (Akhuwat) mikrofinans kurumudur. Bu bölümde, bu iki kurumun faaliyetleri incelenerek İslamî finansa katkısı analiz edilecektir. Türkiye’de iki adet konvansiyonel mikrofinans kuruluşu ve bir de karz-ı hasene dayalı İslamî mikrofinans kuruluşu faaliyet göstermektedir. Bu alandaki ilk çalışmanın Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı tarafından 1995-1997 yılları arasında İstanbul’da uygulanan bir pilot çalışma ile başladığı ve 2002 yılında bu vakfın yan kuruluşu olan Maya Mikro Ekonomik Destek İşletmesi ile Türkiye’nin ilk mikrofinans kuruluşu finans sektörüne dâhil olmuştur (Ateş ve Öğütoğulları, 2012, s. 46; Maya KEDV, 2019). Türkiye İsrafı Önleme Vakfı (TİSVA), Diyarbakır Valiliği ve Grameen Trust’ın beraber Diyarbakır’da Türkiye Grameen Mikrokredi Projesi’ni (TGMP) başlattığını görüyoruz (Ateş ve Öğütoğulları, 2012, s. 47). Bu kuruluş verdiği kredilere faiz oranı yerine sabit oransal bir komisyon uygulamaktadır ve Diyanet İşleri Başkanlığı yapılan uygulamanın dinen caiz olduğu yönünde fetva yayınlamıştır (ancak İslamî bankacılık yöntemlerinden herhangi bir tanesi kullanılmamaktadır). 2018 yılında Sakarya’da İslam İktisadı Araştırma ve Uygulama Derneği (İKSAR) karz-ı hasene dayalı İslamî mikrofinans uygulaması başlatarak bu alana giriş yapmıştır (İKSAR, 2019). Bu kurum, kitabın diğer bölümlerinde ayrıntılı olarak incelenecektir. |
