| Popis: |
Uluslararası literatürde politik okuryazarlık, ilk etapta politik eğitim amaçlı ortayaçıkmış ancak zamanla vatandaşlık eğitimi amaçlı ele alınmıştır. Günümüzde de vatandaşlıkeğitimi kapsamında ele alınmaya devam etmektedir. Avrupa ülkeleri, daha adil bir dünyayave vatandaşlara sahip olabilmek adına eğitim programlarında politik okuryazarlığa yervermektedir. Politik okuryazarlık, vatandaşlık eğitiminin üç temel bileşeninden birinioluşturmaktadır. Vatandaşlık eğitimi için çok önemli bir unsur olan politik okuryazarlık,bireylerin bilgi, beceri ve değerleri kullanarak yönetime katılmasıdır. Bu yönetim ailede,okulda, işyerinde, ülkede ve dünyada ele alınabilmektedir. Diğer bir ifade ile bireylerin biraile yönetimindeki politikayı ya da bir ülke yönetimindeki politikayı analiz edipdeğerlendirmesi ve katılımda bulunmasıdır. Politik okuryazarlık, kararlar alınırken ve politikkatılım sağlanırken bireylerin hoşgörü, adalet, saygı gibi demokratik değerleri benimsemesive kullanmasıdır. Politik okuryazarlık bireylerin bilgi, beceri ve değerlere sahip etkili veetkin vatandaşlar olmasını sağlamaktadır.Sosyal bilgiler, Amerika kıtasında toplumsal kaynaşmayı sağlamak için vatandaşlıkeğitimi amaçlı bir ders olarak ortaya çıkmıştır. Vatandaşlık eğitimini temel alan sosyalbilgilerde politik okuryazarlık önemli bir yer edinmektedir. 21. yüzyılda politik okuryazarvatandaşların yetiştirilmek istenmesi ile Avrupa Birliği ülkeleri başta olmak üzere bazıülkeler, programlarında politik okuryazarlığa yer vermektedir. Türkiye’de de 2018 yılındaSosyal Bilgiler Öğretim Programı’nda bir beceri olarak politik okuryazarlığa yer verilmiştir.Ancak tam anlamı ile politik okuryazarlığın bilinmediği, sosyal bilgiler öğretmenlerinin veöğretmen adaylarının politik okuryazarlık düzeylerinin iyi olmadığı da ilgili literatürdegörülebilmektedir. Politik okuryazarlığı tam anlamıyla bilen ve politik okuryazar bireyleryetiştirebilecek düzeyde politik okuryazar olan sosyal bilgiler öğretmenlerinin olması önemarz etmektedir. Bu nedenle bu doktora tezinde sosyal bilgiler öğretmen adaylarınınvatandaşlık eğitimi amaçlı politik okuryazarlığının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçlaEge Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği lisans programında okuyanve “Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar” dersini alan ikinci sınıf öğrencileri ile bu çalışmagerçekleştirilmiştir. 2018-2019 eğitim ve öğretim döneminde bir dönem boyunca, nitel biraraştırma deseni olan eylem araştırması ile sosyal bilgiler öğretmen adaylarının politikokuryazarlık gelişimi incelenmiştir. Araştırmada 2N formu, gözlem, görüşme, araştırmacıyansıtıcı günlüğü, öğrenci yansıtıcı günlüğü, etkinlik çalışma kâğıtları ve öz değerlendirmeformlarından elde edilen veriler, betimsel ve içerik analizi ile analiz edilmiştir. Araştırmada geçerlik ve güvenirliği sağlamak adına veri toplama araçları ve politik okuryazarlık eğitimietkinliklerine yönelik uzman görüşleri alınmıştır. Eylem araştırması Danışma/GeçerlikKomitesi belirlenmiştir. Araştırmacı, verileri iki farklı zamanda analiz etmiş ve bunun yanısıra ikinci bir araştırmacının da verileri analiz etmesi istenmiştir. Verilerin analizindekatılımcılara ait görüşlerden sık sık doğrudan alıntılar yapılmıştır.2N formu, gözlem, görüşme, araştırmacı yansıtıcı günlüğü, öğrenci yansıtıcı günlüğü,etkinlik çalışma kâğıtları ve öz değerlendirme formlarından elde edilen bulgulara göre şusonuçlara ulaşılmıştır: Politik Okuryazarlık Eğitimi [POLOKE], sosyal bilgiler öğretmenadaylarının politik okuryazarlığının geliştirilmesinde etkili olmuştur. Sosyal bilgileröğretmen adayları, eğitim sonrasında politik okuryazarlık bilgi, beceri ve değerlerbakımından önemli derecede gelişim göstermiştir. Politik okuryazarlık ailede, okulda,işyerinde, ülkede, dünya yönetiminde var olan politika üzerine bilgi, beceri ve değerlerikullanarak politik katılım sergilemek olarak tanımlanmıştır. Sosyal Bilgiler öğretmen adayları politik okuryazarlığı bilgi, beceri ve değerler boyutunda tanımlarken en çok empati, politik katılım becerileri ile hoşgörü ve adalet değerleri üzerinde durmuştur. Bu beceri ve değerler, politik okuryazarlığın literatürdeki temel politik okuryazarlık beceri ve değerleridir. Kendilerini eğitim sonrasında politik okuryazar bir birey olarak gören sosyal bilgiler öğretmen adayları, POLOKE’nin politik okuryazarlıklarını geliştirdiğini belirtmektedirler. Vatandaşlık eğitimi ve öğretmen eğitimi kapsamında donanımlı, etkili vatandaşlar ve öğretmenler yetiştirebilmek için sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programlarında ve eğitim fakültesindeki diğer öğretmenlik eğitimi programlarında politik okuryazarlığa mutlaka yer verilmesi gerektiğini düşünmektedirler. Politik okuryazarlık eğitiminin tartışmaya dayalı olması, farklı yöntem ve teknikleri içermesi, öğrencilerin derste aktif olması hoşa giden durumu yansıtmaktadır. Ancak araştırma kapsamında veri elde edebilmek için yansıtıcı günlük ve öz değerlendirme formlarının doldurulmasından diğer bir ifade ile çok fazla yazı yazılmasından çok da memnun olmadıkları görülmektedir. Araştırma sonucunda sosyal bilgiler öğretmen eğitiminde vatandaşlık eğitimi amaçlı politik okuryazarlık eğitimine yer verilmesi, politik okuryazar vatandaş olan öğretmenlerin yetiştirilmesi, politik katılımın sağlanması için demokratik sınıf ortamının yaratılması ve politik okuryazarlık eğitimi kapsamında araştırmaların arttırılması gerektiği önerilmektedir. Political literacy first emerged for political education in the international literature, butbut has been addressed for citizenship education in time. Today, it also continues to beaddressed within the scope of citizenship education. European countries include politicalliteracy in their education programs in order to have a fairer world and citizens. Politicalliteracy constitutes one of the three basic components of citizenship education. Politicalliteracy, which is a very important element for citizenship education, is the participation ofindividuals in management by using knowledge, skills and values. In other words, it meansthat individuals analyze and evaluate the policy of a family or the policy of a country andparticipate in it. Political literacy is to use and adoption of democratic values such astolerance, justice and respect while making decisions and ensuring political participation. Itenables individuals to become effective and active citizens with knowledge, skills andvalues.Social studies has emerged as a lesson for citizenship education to ensure socialcohesion in the American continent. Political literacy also has an important place in socialstudies based on citizenship education. With the aim of raising politically literate citizens inthe 21st century, some countries, especially the European Union countries, include politicalliteracy in their programs. Besides in some countries, in Turkey political literacy has beenincluded as a skill in the 2018 Social Studies Curriculum. However, it can be seen in therelevant literature that political literacy is not known exactly and the political literacy levelsof social studies teachers and teacher candidates are not good. There should be social studiesteachers who are fully aware of political literacy and who are politically literate enough toraise politically literate individuals. Therefore, in this doctoral thesis, it is aimed to developthe level of the political literacy of social studies teacher candidates for citizenshipeducation. With this purpose, this study was carried out with the second grade students whoare studying at Ege University, Faculty of Education Social Studies Teacher Educationundergraduate program and taking the \"New Approaches in Social Studies\" course. Duringone semester in the 2018-2019 academic year, the development of political literacy of socialstudies teacher candidates was examined through action research, which is a qualitativeresearch design, for one semester. In this study, the data obtained from 2N form, observation,interview, researcher reflective diary, student reflective diary, activity worksheets and selfassessment forms were analyzed by descriptive and content analysis. Expert opinions ondata collection tools and political literacy training activities were obtained in order to ensure validity and reliability in the study. Moreover, the Action Research Advisory/ValidityCommittee has been established. The researcher analyzed the data at two different times anda second researcher was also asked to analyze the data. While analyzing the data, there arefrequent direct quotations from the opinions of the participants. According to the findingsobtained from the 2N form, observation, interview, researcher reflective diary, studentreflective diary, activity work papers and self-assessment forms, these results were obtained:The Political Literacy Education [POLOKE] has had an impact on the development ofpolitical literacy of social studies teacher candidates. Social studies teacher candidatesimproved significantly in terms of political literacy knowledge, skills and values after theeducation. Political literacy is defined as demonstrating political participation by usingknowledge, skills and values on politics in the family administration, school administration,business administration, country and world administration. While Social Studies teachercandidates defined political literacy in terms of knowledge, skills and values, they mostlyfocused on empathy, political participation skills, tolerance and justice values. These skillsand values are the main skills and values of political literacy in the literature. Social studiesteacher candidates, who see themselves as a politically literate individual after education,state that POLOKE has developed their political literacy. They think that political literacyshould definitely be included in social studies teacher education programs and other teachereducation programs in the faculty of education in order to train qualified and effectivecitizens and teachers within the scope of citizenship education and teacher education. Thefact that political literacy education is based on discussion, that it includes different methodsand techniques, and that the students are active in the course reflect the pleasant situation.However, it is seen that they are not very satisfied with filling the reflective diary and selfassessment forms, in other words, writing too many writings in order to obtain data withinthe scope of the research. As a result of the research, it is suggested that social studies teachereducation should include political literacy education for citizenship education, to trainteachers to make them politically literate citizens, to create a democratic classroom environment to ensure political participation and to increase researches within the scope of political literacy education. |
