| Popis: |
Plastiklerin meydana getirdiği mikroplastik parçacıkları nedeniyle hava kirliliği gibiekolojik sorunlar ortaya çıkmaktadır. Mikroplastik parçacıkları doğaya bırakılan plastikatıkların güneşteki UV ışınlar gibi dış etkenler sonucu meydana gelmektedir. Bu nedenle,liken biyoizleme yöntemi ile, mikroplastiklerin havada ne yoğunlukta bulunmasınınbilinmesine gereksinim duyulmaktadır.Bu bilgiler ışığında çalışmamızda, biyoindikatör özellikleri itibariyle dünyada eskizamanlardan beri kullanılan likenlerle mikroplastik parçacıklar araştırılmıştır. İstanbulAsya Yakası Aydos Ormanı, Başıbüyük Ormanı, Kayışdağı Ormanı, Büyükada, KanlıcaOrmanı, Göztepe Tabiat Parkı, Elmasburnu Tabiat Parkı, Şile, Küçük Çamlıca Tepesi,Büyük Çamlıca Tepesi ve Gözdağı Korusu bölgelerinden toplanan Xanthoria parietinaliken türü ile havadaki mikroplastik parçacıklarının ATR-FTIR ve floresan mikroskobutekniklerinin etkinlikleri incelenmiştir. ATR-FTIR tekniği ile aldehit, alken, alkol, amin,eter, hidrokarbon, hidroksit, keton, kükürt dioksit, metil, metilen ve nitrojen dioksitbileşikleri belirlenmiştir. Hidrokarbonlar, aldehitler gibi bileşiklerle mikroplastiklerinkimyasal yapıları belirlenmiştir. Floresan boyama tekniğinde ise liken örnekleri Nile Redfloresan boya ile boyanmış ve floresan mikroskobunda incelenmiştir.Elde edilen sonuçlarda İstanbul Asya yakası bölgesindeki havada mikroplastikparçacıkları görsel olarak ve kimyasal içeriklerine göre belirlenmiştir. Xanthoria parietinatürü için biyoizleme potansiyelinin de çok yüksek olduğu tespit edilmiştir. Böylece likenbiyoizleme yöntemi ile havadaki mikroplastikler gibi organik kirleticilerin debelirlenebilmesine dair bilgiler elde edilmiştir.--------------------Ecological problems such as air pollution arise due to microplastic particles createdby plastics. Microplastic particles are the result of external factors such as UV rays in thesun. Therefore, it is necessary to know the density of microplastics in the air by the lichenbioysing method.In the light of this information, microplastic particles with lichens used since ancienttimes in the world were investigated as bioindicator properties. Xanthoria parietina lichenspecies collected from İstanbul Asian side Aydos Forest, Başıbüyük Forest, KayışdağıForest, Büyükada, Kanlıca Forest, Goztepe Nature Park, Elmasburnu Nature Park, Şile,Küçük Çamlıca Hill, Büyük Çamlıca Hill and Gözdağı Grove regions and the activities ofATR-FTIR and fluorescence microscopy techniques of microplastic particles in the air wereexamined. Aldehyde, alkene, alcohol, amine, ether, hydrocarbon, hydroxide, ketone, sulfurdioxide, methyl, methylene and nitrogen dioxide compounds were determined by the ATRFTIRtechnique. Compounds such as hydrocarbons and aldehydes have been found to becompounds that are in the chemical structures of microplastics. In fluorescence paintingtechnique, lichen samples were painted with Nile Red fluorescent dye and examined underfluorescence microscope.The results showed that microplastic particles were present in the air in all parts ofthe Asian coast of İstanbul and the bio-monitoring potential for Xanthoria parietina specieswas also high. Thus, information on the determination of pollutants such as microplasticsin the air was obtained by lichen bio-monitoring method. |
