| Popis: |
ÖZETAZERBAYCAN'DA MİLLİYETÇİLİK VE EĞİTİM SİSTEMİNE YANSIMASIAzerbaycan, Sovyetler Birliği sonrasında ulusal kimlik arayışına girmiştir. Bu ulusal kimlik arayışını Azerbaycan ulusçuluğu üzerinden analiz edilebilir. Bu bakımdan Azerbaycan ulusçuluğunun anlaşılması gerekmektedir. Azerbaycan ulusçuluğunun bugünkü durumunu anlamak açısından Azerbaycan'da ulusçuluğun tarihsel süreç içerisindeki gelişimini izlemek gerekmektedir. Azerbaycan'da ulusçuluğun gelişimini Sovyetler Birliği döneminde yapılan tartışmalarla ilgili olarak ele almak tutarlı bir yaklaşımdır. Çünkü, modern anlamda Azerbaycan ulusçuluğu her ne kadar Sovyetler öncesinde ortaya çıkan bir olgu olarak düşünülse de Sovyetler Birliği'nin Çarlık Rusya'nın in loco devamı olması, Çarlık ve Sovyet politikaları arasında paralellikler kurulmasına neden olmaktadır. Gerçekten de Sovyetler Birliği'nin özellikle ilk dönemlerinde Çarlık döneminde uygulanan politikalar arasında bir benzerlikten söz etmek mümkündür. Sovyetler Birliği'nin uyguladığı "ulusçuluk politikası" Lenin döneminden sonra önemli bir değişim geçirmiştir. Stalinle birlikte "bürokratik ulusçuluk" olarak adlandırabileceğimiz "ulusçuluk politikası" gündeme gelmiştir. Stalin sonrasında ise, Sovyetler Birliği'ni oluşturan cumhuriyetlerin merkezden daha bağımsız bir biçimde ulus inşa sürecine girdiklerine tanık olmaktayız. Bu anlamda Sovyetler Birliği'nin siyasal olarak varlığının sona ermesiyle birlikte Azerbaycan Halk Cephesi adı altında ortaya çıkan ulusçuluk hareketini bir ulus inşasından öte ulusçuluk hareketi olarak ele almak gerekmektedir. AHC sonrasında ise, daha kapsayıcı olan ve devletin ideolojisi olarak sunulan Azerbaycancılık, Azerbaycan'da ulus devletin konsolidasyonunda önemli bir yer tutmaktadır. Azerbaycancılığın içinin nasıl doldurulduğu konusu ise, Azerbaycan ulusçuluğunun doğasını anlamada bize ışık tutacaktır. Çalışmamızda modern ulusçuluğun üretildiği önemli bir kurum olarak okulu ve okulda önemli bir araç olarak kullanılan ders kitaplarını ele alarak inceledik. Ders kitapları içerisinde ise, tarih, edebiyat, ana dili ve coğrafya ders kitaplarını ulusal ideolojiyi daha rahat taşıma kapasiteleri olması açısında tercih ettik. Ders kitapları üzerinden içerik analizi yaparak ulusçu söylemi inceledik, aynı zamanda ulusçuluğun yansımasını gördüğümüz temalara değinerek tematik bir ulusçuluk analizi yapmaya çalıştık. Azerbaijan is looking for a new national identity in recent years, after the Soviet Union. The search of national identity is better to be analysed on Azerbaijani nationalism. In that sense, Azerbaijani nationalism have to be scrutinized well. A historical devlopment process of the Azerbaijani nationalism may reveal good footprints on and highlight the current case of Azerbaijani nationalism. A coherent approach for the development of nationalism in Azerbaijan is too much tied to the relevant discussions were held during the Soviet time. Even though the modern Azerbaijani nationalism is a concomitant phenomenon with the Soviet time, since the Soviet Union was an in loco follower of the Tsarist Russia, it should better be evaluated with the developments happened in the last decades of the Tsarist Russia. Indeed, the policies regarding administration, especially of the periphery, were parallel to that of Tsardom in the first years of the Soviet Union. The "nationalities policy" of the Soviet Union had dramatically changed by Stalin. After the time of Stalin, "bureaucratic nationalism" dominated the Stalinist era, gave way to the republics' nation-building process from the point where they stopped. In that sense, the Azerbaijani National Front, that emerged by the collapse of the Soviet Union, was a movement of nationalism rather than nation-building. On the other hand, Azerbaijanism, "current ideological base of the Azerbaijan Republic", came into being with much more comprehensive philosophy compared to that of Azerbaijani Popular Front. Azerbaijanism dominated the agenda after APF movement to consolidate nation-state in Azerbaijan. The content of Azerbaijanism, then, would be illuminating for the nature of Azerbaijani nationalism. The school as a modern institution generating nationalism and coursebooks, indispensible to the school, are our focal points to examine. History, Literature, Native Language and Geography coursebooks are preferred due to their "capacity" to carry national ideology. I scrutinized the coursebooks both by content analysis to expose nationalistic discourse and theme analysis to reveal core points of nationalism. |
