| Popis: |
ÖZETNEZAHAT GÖKYİĞİT BOTANİK BAHÇESİ GYMNOSPERMLERİÜZERİNDE PALİNOLOJİK ARAŞTIRMALARTürkiye gerek coğrafi konumu gerekse iklim özellikleri nedeniyle, dünyanın en zenginbitki çeşitliliğine sahip ülkelerden biridir. Bu çeşitlilik içinde Gymnospermler de önemlibir yer tutmaktadır. Çoğu bitkide olduğu gibi hem doğal bir zenginlik ve hem deekonomik önemi olan Gymnospermlerin çeşitli özelliklerinin tanımlanması, kaynaklarınkayda geçirilmesi ve korunması büyük öneme sahiptir. Bitkilerde klasik morfolojiktanımlamalar yanında polen morfolojilerinin (polen boyutu, polen şekli, polenaçıklıklarının tipi ve sayısı, polen dış çeperi ekzinin yüzey özellikleri vb.) mikroskobik(ışık-elektron) yöntemler kullanılarak belirlenmesi de yaygın olarak kullanılmaktadır.Elde edilen polen morfolojisi ile ilgili veriler bitki sistematiği alanının yanı sıra bölgeselpolen dağılımı, geçmişte ve devam eden iklim değişiklikleri, arkeolojik-jeolojik kayıtlar,coğrafik veriler, alerjik-solunum rahatsızlıkları ve polen ürünlerinin (bal vb.) kalitesikonularında da değerlendirilmektedir. Yapılan literatür taramaları ve takip edilen listelerebakıldığında, çalışmaların çoğunda Angiospermlere ait palinolojik özelliklerinvurgulandığı görülmüştür. Bu nedenle bu tez çalışması, Nezahat Gökyiğit BotanikBahçesi (NGBB) Gymnospermleri üzerinde yoğunlaşarak palinolojik açıdanmikroskobik incelemeler yapılmasını amaçlamaktadır. Gymnosperm türlerine ait polenlerNGBB’de var olan ağaçlardan temin edilmiştir. Cupressaceae ve Pinaceae familyalarınaait 15 taksona ait polen taneleri Wodehouse yöntemi kullanılarak ışık mikroskobudüzeyinde incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre Cupressaceae familyasına ait türlersferoidal şekilli ve granulat yüzey ornamentasyonlu, Pinaceae familyasına ait türler ise 2adet hava kesesi içeren verrukat veya skabrat yüzey ornamentasyonlu olduğubelirlenmiştir. Bu polen örneklerinin ait olduğu taksonların bir kısmı palinolojiközellikleri daha önce hiç kayda alınmamıştır. Elde ettiğimiz ışık mikroskobu verilerininuzun vadede Türkiye’deki biyolojik çeşitliliğin kayda alınması, polen atlasının veanahtarının oluşturulmasına da katkı sağlayacağı da düşünülmektedir.ABSTRACTPALYNOLOGICAL INVESTIGATIONS ON GYMNOSPERMS OF NEZAHATGÖKYİĞİT BOTANICAL GARDENDue to its geographical location and climatic characteristics, Turkey is one of thecountries with the richest plant diversity in the world. Gymnosperms also have animportant place in this diversity. As with most plants, the identification of variouscharacteristics of Gymnosperms, which have both natural richness and economicimportance, is of great importance in terms of recording and protecting resources. Inaddition to classical morphological definitions in plants, the determination of pollenmorphology (pollen size, pollen shape, type and number of pollen openings, surfaceproperties of pollen outer wall excise, etc.) using microscopic (light-electron) methods isalso widely used. In addition to the field of plant systematics, the obtained data on pollenmorphology are also evaluated on regional pollen distribution, past and ongoing climatechanges, archaeological-geological records, geographical data, allergic-respiratorydisorders and quality of pollen products (honey, etc.). When the literature reviews and thelists followed, it was seen that the palynological features of Angiosperms wereemphasized in most of the studies. For this reason, this thesis study focuses on NezahatGökyiğit Botanical Garden (NGBB) Gymnosperms and aims to make microscopicexaminations from a palynological point of view. Pollens belonging to Gymnospermspecies were obtained from trees existing in NGBB. Pollen grains belonging to 15 taxabelonging to Cupressaceae and Pinaceae families were examined at the light microscopelevel using the Wodehouse method. According to the results obtained, the speciesbelonging to the Cupressaceae family were determined to be spheroidal shaped andgranulate surface ornamentation, while the species belonging to the Pinaceae family weredetermined to have verrucate or scabrate surface ornamentation containing 2 air sacs. Thepalynological features of some of the taxa to which these pollen samples belong havenever been recorded before. It is also thought that the light microscopy data we haveobtained will contribute to the recording of biological diversity in Turkey and the creationof the pollen atlas and key in the long term. |
