| Popis: |
Kıraat İlmi’nin, Hadis lafızlarının anlaşılmasındaki rolü ve ehemmiyeti sebebiyle Hadis âlimleri Kıraat İlmi’ne özel bir ihtimam göstermişlerdir. Hadis İlmi’nde olduğu gibi Kıraat İlmi’nde de uzmanlaşan ve bu yönleriyle öne çıkan önemli sayıda bir grup âlim, İslam tarihinin yıldızlarla dolu semasında yerlerini almışlardır. Bu zevat, Hadis rivayetlerinde olduğu gibi Kıraat vecihlerini de elde etme hususunda ilk kaynak olan Allah Resulü’ne (sav) bağlı muttasıl senede bir halka olma gayretinde olmuşlardır. Ayrıca bir kısmı da eserlerinde kıraat nakillerine yer vererek incelemiş, usul ve ricaline özel başlıklar altında bahisler tahsis etmiştir. İşte bu ihtimamı gösteren yıldızlardan biri de “Umdetu’l-karî fî şerhi sahihi’l-Buhari” adlı eserin sahibi Bedreddin el-Aynî’dir. Aynî, eserinde kıraatlere çok büyük önem vermiş onun kıraatlerden bahsettiği kısımların sayısı dört yüz yetmiş beşi bulmuştur. O, meşhur olan ve olmayan kıraatleri aktarırken, mütevatir veya şâz vurgusunu belirtmeye dikkat etmiştir. Bu hassasiyeti nedeniyle onun kullandığı kaynaklar çeşitlilik arz eder. Kıraat, tefsir, meâni, hadis, fıkıh, kelâm ve dil gibi bütün alanlardan toplamda seksen bir kaynak kullanmıştır. Onun kıraatleri nakletmekte, karisine nispet etmekte, hakkında hüküm vermekte ve aralarından birini tercih etmekte kendine mahsus bir metodu vardır. Ayet tefsirlerinde, hadis lafızlarında, bu lafızların dil açısından açıklanmasında, hadislerdeki bazı lafızların telaffuzunda ve hadis rivayetlerinin tevcihinde bu kaynakları kullanmıştır. Tahlillerine Arapça dil bilgisi, sarf ve irab ilimlerinden deliller sergilemiştir. Aynı zamanda kıraat tevcihlerine önem vermiş, bunlara da Kur’ân’dan, sünnetten, dilin bütün sanatlarından, tecvid ilminden, Resm-i mushaftan, me’sûrdan ve Siyak gibi bilgi alanlarından deliller getirmiştir. Araştırmadan çıkan sonuçların en önemlileri şunlardır: Büyük muhaddisler kıraat ilminin alınışına, rivayetine, aktarımına ve bunların delil olarak kullanılmasına önem gösterirler. Aynî kıraat ilminden yararlanmış ve Kuran ilimlerine olan ilgisine ek olarak bunları Arz etme şeklini çeşitlendirmiştir. Şaz kıraatlerden çoğunu tarif etmiş, tefsirde, hadis şerhinde, hüküm çıkarmada ve lügat konusunda bunları kullanmıştır. Metodunu, kıraat tevcihleri konusunda ve bunlara ihtiyaç açısından çeşitlendirmiştir. Bu çalışmadan çıkarılacak tavsiyelerden biri de araştırmacıların büyük muhaddislere ışık tutması ve onların kıraat ilimlerine verdikleri önemi ortaya çıkarmalarıdır. Scholars took care of the reading science as it helps to understand the meanings of hadith’s words. So great number of scholars were interested in receiving Quranic readings and narrating them through the chain of transmission connected to the prophet. They translate the readers in their books, mentioning reading narrations in the Sunnah books. One of them is Imam Badr Al-Din Al-Ayni in his book “Umdat Al-Qari Sharh Sahih Al-Bukhari”. Where he paid attention to the Quranic readings which was clear in the four hundred and seventy-five places' subjects in his book, he mentioned the frequent and anomalous readings both the well-known and the unpopular. His source reached eighty books. He had a method in presenting the readings, attributing them to their readers, judging and the weighting between them, and also inferred them in the interpretation of the Quranic Ayahs, explaining the words of the hadith and how to pronounce some of them, verifying hadith narrations, and protested them in the language. Al-Ayni was also concerned with verifying Quranic readings them from the Quran, Sunnah and language, intonation science, Quran drawing, tradition, and context. The research concluded with several results: the interest of the narrators in the readings science: reception, narration, transmission, and inference with them. The attention of Al-Ayni in the reading sciences of and the diversity of his approach in presenting them in addition to his interest in the Quranic sciences, defining many anomalous readings and their inference in interpretation, explaining hadiths, deriving rulings and language. The diversity of his approach in verifying readings and protesting them, and one of the recommendations of this study is for researchers to focus on the major narrators and highlight their interest in the reading sciences. |
