| Popis: |
Bu araştırmanın temel amacı, beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerde benliğin ayrımlaşması ve romantik ilişkilerde akılcı olmayan inançlar arasındaki ilişkide karşılıklı bağımlılığın alt boyutlarının (duyguları bastırma, kendini feda etme ve kişilerarası kontrol) aracı rolünün incelenmesidir. Araştırmada benliğin ayrımlaşması, karşılıklı bağımlılık ve romantik ilişkide akılcı olmayan inançların cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir. Bu araştırmanın çalışma grubu, halihazırda romantik bir ilişkisi olan ya da daha önce romantik ilişki deneyimi yaşamış 18-25 yaş arası 310 beliren yetişkinden oluşmaktadır. Katılımcıların 270’si (%87,10) kadın, 40’ı (%12,90) erkektir.Araştırmanın veri toplama aşamasında; Benliğin Ayrımlaşması Ölçeği, Bileşik Karşılıklı Bağımlılık Ölçeği, İlişki İnançları Ölçeği ve katılımcıların sosyodemografik bilgilerini elde etmek için araştırmacı tarafından oluşturulan Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Benliğin ayrımlaşması, romantik ilişkide akılcı olmayan inançlar ve karşılıklı bağımlılık arasındaki ilişkileri incelemek amacıyla Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon tekniği, aracılık analizleri için PROCESS Macro (Model 4) aracılığıyla regresyon temelli Bootstrap tekniği uygulanmıştır. Ayrıca gruplararası karşılaştırmalarda Bağımsız Gruplar t-testinden yararlanılmıştır. Araştırmada yapılan korelasyon analizleri sonucunda benliğin ayrımlaşması, karşılıklı bağımlılık ve romantik ilişki inançları arasında anlamlı ilişkilerin olduğu bulunmuştur. Çoklu aracılık analizi sonucunda karşılıklı bağımlılığın alt boyutlarından kendini feda etme ve kişilerarası kontrol boyutunun benliğin ayrımlaşması ile romantik ilişki inançları arasındaki ilişkide tam aracı rolünün olduğu tespit edilmiştir. Benliğin ayrımlaşması ve romantik ilişki inançlarının alt boyutları arasındaki ilişkide karşılıklı bağımlılık alt boyutlarının aracı rolünü sınamak üzere regresyon temelli bootstrap analizleri yinelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, benliğin ayrımlaşması ile romantik ilişki inançlarının alt boyutları olan Birbirimizin Zihnini Okuyabilmeliyiz, Her Şeyi Birlikte Yapmalıyız, Birbirimizin Bütün İhtiyaçlarını Karşılamalıyız boyutları arasındaki ilişkide karşılıklı bağımlılığın kendini feda etme ve kişilerarası kontrol alt boyutlarının tam aracı rolünün olduğu sonucuna varılmıştır. Diğer taraftan benliğin ayrımlaşması ile romantik ilişki inançlarının alt boyutu olan Birbirimizi Değiştirebilmeliyiz alt boyutu arasındaki ilişkide de karşılıklı bağımlılığın duyguları bastırma, kendini feda etme ve kişilerarası kontrol alt boyutlarının tam aracılık etkisinin olduğu bulunmuştur. Benliğin ayrımlaşması ile romantik ilişki inançlarının bir diğer alt boyutu olan Romantik İdealizm alt boyutu arasındaki ilişkide karşılıklı bağımlılığın sadece kendini feda etme alt boyutunun tam aracılık rolüne sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca karşılıklı bağımlılık ve romantik ilişki inançları cinsiyete göre anlamlı bir farklılık gösterirken; benliğin ayrımlaşmasının cinsiyet değişkenine göre farklılaşmadığı sonucuna varılmıştır. Araştırmadan elde edilen bu bulgular ilgili alan yazın ışığında tartışılmış; araştırmacılara ve uygulamacılara yönelik önerilerde bulunulmuştur. The main purpose of this study is to examine the mediating role of codependency and its sub-dimensions in the relationship between self-differantiation and irrational beliefs in romantic relationships among emerging adults. Besides, it was also examined whether self-differantiation, codependency and irrational beliefs in romantic relationships differ according to gender. The research is based on the relational survey model. The study group of research consists of 310 emerging adults aged 18-25 who are currently in a romantic relationship or have experienced romantic relationships before. Of the participants, 270 (87,10%) were female and 40 (12,90%) were male.In the data collection process; Personal Information Form created by the researcher to obtain the sociodemographic information of the participants, Differentiation of Self Inventory, Composite Codependency Scale and Relationship Beliefs Questionnaire were applied. Pearson Product-Moment Correlation technique was performed to examine the relationships among differentiation of self, codependency and irrational beliefs in romantic relationships, and regression-based Bootstrap technique was applied through PROCESS Macro (Model 4) for mediation analysis. In addition, the Independent Groups t-test was used for intergroup comparisons.As a result of the correlation analyzes conducted in the study, it was found that there were significant relationships among differentiation of self, codpendency and romantic relationship beliefs. On the other hand, as a result of the multiple mediation analysis, it was determined that the sub-dimensions of codependency, self-sacrifice and interpersonal control, had a full mediator role in the relationship between differentiation of self and romantic relationship beliefs. Regression-based bootstrap analyzes were repeated to test the mediating role of codependency sub-dimensions in the relationship between differentiation of self and sub-dimensions of romantic relationship beliefs. According to the findings, it was concluded that self-sacrifice and interpersonal control, which are sub-dimensions of codependency, played a full mediator role in the relationship between self-differentiation and romantic relationship beliefs such as We Should Be Able to Read Each Other’s Minds, We Should Do Everything Together, and We Should Be Able to Meet All of Each Other’s Needs. On the other hand, it was found that suppression of emotions, self-sacrifice and interpersonal control as sub-dimensions of codependency had a full mediation effect in the relationship between the differentiation of the self and We Should Be Willing and Able to Change for Each Other, as the another sub-dimension of romantic relationship beliefs. It was concluded that only the self-sacrifice as a sub-dimension of codependency has a full mediating role in the relationship between the differentiation of the self and the Romantic Idealism, which is another sub-dimension of romantic relationship beliefs. In addition, while codependecy and romantic relationship beliefs show a significant difference according to gender, it was concluded that the differentiation of self did not differ according to the gender variable. These findings obtained from the study were discussed in the light of the related literature. Suggestions were made for researchers and practitioners. |
