| Popis: |
Bu tezde Türkiye için iklim değişikliği ve finansal piyasalar arasındaki ilişkinin incelenmesi hedeflenmektedir. Bu amaç doğrultusunda, finansal piyasaların göstergesi olarak BİSTTUM endeksi ve iklim değişikliğinin göstergesi olarak ise kuraklık ve sıcaklık göstergeleri dikkate alınmak istenilmiş ve bu bağlamda, kuraklık göstergesi olan yağış endeksi SPI (Standartlaştırılmış Yağış Endeksi), Türkiye aylık ortalama yağış verisi kullanılarak SPI3 kuraklık endeksi hesaplanmış ve Küresel Yüzey Sıcaklığı Anomalileriyle birlikte dikkate alınmıştır. Bunlara ek olarak, USD/TL dolar kuru, M2 para arzı ve TÜFE’nin de finansal piyasalar üzerindeki etkisi de modele dahil edilmiştir. Çalışma, 2010-2020 yıllarını ve aylık verileri kapsamaktadır. Çalışmada, BISTTUM, USD, M2 ve TUFE değişkenlerinin doğal logaritmaları alınarak değişkenler dönüştürülmüş ve sırasıyla, LBISTTUM, LUSD, LM2 ve LTUFE olarak isimlendirilmiştir. Daha sonra, analizler dönüştürülmüş veriler kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Değişkenlerin durağanlığını incelemek için Augmented Dickey-Fuller (ADF) ve Phillips-Perron (PP) testleri uygulanarak değişkenlerden LBISTTUM, LUSD, LM2 ve LTUFE serileri iki test istatistiğine göre de fark durağan olarak elde edilirken. SPI3 ve ASICAK serilerinin ise seviyesinde durağan olduğu saptanmıştır. ADF ve PP testine göre SPI3 ve ASICAK serileri seviyelerinde durağan olduğu için bu değişkenler hariç tutularak, seviyesinde durağan olmayan serilere tek kırılmalı ZivotAndrews (ZA) ve çok kırılmalı Carrion-i Silvestre (CS) testleri uygulanmıştır. ZA testi sonucuna göre ise LM2 para arzı serisinin sabitte ve trendde tek kırılmalı olarak seviyesinde durağan diğer tüm serilerin ise yapısal kırılmalar altında fark durağan olduğu gözlemlenmektedir. 3 kırılma varsayımı altında uygulanan CS testi sonucuna göre seviyesinde durağan olmayan seriler, yapısal kırılmalar altında fark durağan olduğu gözlemlenmiştir. Son olarak, iklim değişikliğinin finansal piyasalara etkisinin araştırılması için yapısal kırılmaları da dikkate alarak ARDL-Sınır testi uygulanmıştır. ARDL-Sınır testi sonuçları incelendiğinde seriler arasında uzun dönem ilişkinin olduğu saptanmıştır. Model varsayımları da incelenerek hepsinin yerine getirildiği ve parametrelerin incelenen dönem içinde istikrarlı olduğu gözlemlenmiştir. The aim of this thesis is to examine the relationship between climate change and Turkey's finasal markets. For this purpose, the BISTUM index is considered a sign of climate change as a sign of drought and temperature indicators as a sign of financial markets. Accordingly, the precipitation index, which is a drought indicator, is calculated based on SPI (standardized rain Index), SPI3 drought index, Turkey's annual precipitation average and Global surface temperature Abnormal values (ASICAK). This model also takes into account the impact of USD/TL, M2 monetary supply and CPI on financial markets. The operation covers the time between 2010 to 2020. In the analysis, the natural logarithms of BISTTUM, USD, M2 and CPI are calculated and called as LBISTTUM, LUSD, LM2 and LCPI, respectively. Firstly, Augmented Dickey Fuller (ADF) and Phillips-Perron (PP) tests are applied to test the unit root of the series. Accordingly, the results show that LBISTTUM, LUSD, LM2 and LCPI are not stationary and SPI3 and ASICAK series are stationary. After that except stationary series, the single-break Zivot-Andrews (ZA) and multiple breaks Carroin-i Silvestre (CS) tests are applied. According to results of the ZA test, LM2 is stationary with level and trend breaks, however, all other series are not stationary with breaks. According to the results of the CS test conducted under the assumption of three breakages, the difference under structural breakages was observed to be stable. Finally, the ARDL-Bound test is applied to investigate the effects of climate change on financial markets with structural breaks. The results of ARDL-Bound test show that there is a long-term relationship between the series. The model assumptions are satisfied and the parameters are stable. |
