| Popis: |
Karaciğer fibrozisi; kronik doku hasarının normal olmayan yara onarım cevabını uyararak hücre dışı matriks bileşenlerinin aşırı miktarda üretimine ve dokuda birikmesine sebep olmaktadır. Fibrozis patogenezindeki yolakları baskılayarak bu yapısal değişikliklerin oluşmasını engelleyen çeşitli ajanlar bulunmaktadır. Biz de bu çalışmamızda antioksidan özellik gösteren L-Karnitin kullanarak fibroziste etkin oksidatif stresi azaltmayı hedefledik. Balb/c cinsi erkek farelere haftada 2 kez intraperitoneal (i.p.) 100 mg/kg tiyoasetamid uygulayarak deneysel karaciğer fibrozisi oluşturuldu. Tiyoasetamid uygulamasından 24 saat sonra 50 mg/kg L-Karnitin intraperitoneal olarak enjekte edildi. L-Karnitinin karaciğer fibrozisinin farklı aşamalarındaki yapısal ve biyokimyasal etkisini incelemek için uygulamanın 7 hafta ve 9 hafta boyunca yapıldığı (Kontrol, L-Karnitin, 7H-9H Tiyoasetamid İndüklü Fibrozis, 7H-9H Tiyoasetamid ve L-Karnitin) 6 ayrı deney grubu oluşturuldu. Uygulamanın 7. ve 9. haftasının sonunda farelerin anestezi altında kesimi yapılmıştır. Alınan kan örneklerinde serum ALT ve AST ölçümü yapılmıştır. Karaciğer doku homojenatından TAS ve TOS analizi yapılmıştır. Örnek olarak alınan karaciğer dokuları rutin takip yöntemlerinden sonra parafin içine bloklanmıştır. 5 μm alınan kesitler hematoksilen ve eozin, masson trikom, pikro sirius kırmzısı ve immünohistokimyasal olarak alfa düz kas aktini (α-SMA) antikoru ile değerlendirilmesi yapılmıştır. Fibrozis ile dokudaki yapısal değişimlerin gösterilmesi için (Transmission Electron Microscope) doku örnekleri glutaraldehit ve osmiyum tetraoksitle fikse edilip, rutin takibi yapılan dokular uranil asetat ve kurşun sitratla boyanarak TEM incelemesi yapılmıştır. Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında tiyoasetamid uygulaması yapılan tüm deneysel gruplarda fibrotik değişimler gözlenmiştir. 9 hafta süresince tiyoasetamid uygulanan gruplarda gözlenen yapısal değişimler, 7 hafta boyunca uygulama yapılan gruplara kıyasla daha belirgin olarak gözlenmiştir. L-karnitin uygulaması 7H tiyoasetamid ve L-karnitin grubundaki karaciğer hasarını yapısal ve biyokimyasal düzeyde iyileştirici etki göstermiştir. 9H Tiyoasetamid ve L-karnitin grubunda yalnızca biyokimyasal düzeyde iyileşme sağlamıştır. L-karnitin uygulaması karaciğer fibrozisinin ilerlemesini yavaşlatmıştır. Fakat toksik kimyasala uzun süre maruz kalınması durumunda oluşan şiddetli parenkimal ve stromal hasarı engelleyememiştir. İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY SAYFASI i TEŞEKKÜR ii İÇİNDEKİLER iii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ vi ŞEKİLLER DİZİNİ vii RESİMLER DİZİNİ viii TABLOLAR DİZİNİ x ÖZET xi ABSTRACT xiii 1. GİRİŞ 1 2. GENEL BİLGİLER 3 2.1. Karaciğer Anatomisi 3 2.2. Karaciğer Mikroskobisi 4 2.2.1. Karaciğer Lobülü 4 2.2.1.1. Klasik lobül 5 2.2.1.2. Portal lobül 5 2.2.1.3. Portal asinüs 5 2.2.2. Karaciğer Epitel Hücresinin (Hepatosit) Özellikleri 7 2.2.3. Sinüzoidler 8 2.2.4. Endotel Hücresi 8 2.2.5. Kupffer Hücresi 8 2.2.6. Disse aralığı 9 2.2.7. Hepatik Steallat Hücre-İto Hücresi 9 2.3. Karaciğer Embriyolojisi 10 2.4. Karaciğerin İşlevleri 11 2.5. Fibrozis Patogenezi 12 2.6. İnflamasyon 13 2.7. Kronik İnflamasyon 14 2.8. Yara İyileşmesi 16 2.9. Profibrogenik Hücreler 16 2.10. Karaciğer Fibrozis Patogenezi 17 2.10.1. Karaciğer Fibrozis Patolojisinde Moleküler Aracılar 19 2.10.2. Reaktif Oksijen Türleri ve Oksidatif Stres 20 2.11. Tiyoasetamid 20 2.12. L-Karnitin 21 3. GEREÇ VE YÖNTEM 22 3.1. Projenin Tipi 22 3.2. Cihazlar 22 3.3. Kullanılan Kimyasal Maddeler 22 3.3.1. Milioning Phosphate Buffer-Buffer Solüsyonu 22 3.3.2. Gluteraldehit Solüsyonu 23 3.3.3. Ozmik Asit Solüsyonu 23 3.3.4. Rezin Solüsyonu 23 3.4. Deneysel Hayvan Modeli 23 3.5. Yöntem 24 3.5.1. Deney Grupları ve Yapılan Uygulamalar 24 3.5.2. Deneysel Karaciğer Fibrozis Modelinin Oluşturulması 25 3.5.3. L-Karnitin Uygulaması 25 3.6. Doku Takibi 25 3.7. Histokimyasal Analizler 26 3.7.1. Hematoksilen ve Eozin Boyama 26 3.7.2. Masson Trikrom Boyama 27 3.7.3. Pikro Sirius Kırmızısı ile Boyama 28 3.8. İmmünohistokimyasal Analizler 28 3.9. Transmission Elektron Mikroskop (TEM) İncelemesi 30 3.9.1. TEM Doku Takibi 30 3.9.2. Ultramikrotom ile Kesit Alınması 31 3.9.2.1. Yüzey açma 31 3.9.2.2. Yarı ince kesitler 32 3.9.2.3. İnce kesitler 32 3.9.3. İnce Kesitlerin Boyanması 32 3.10. Biyokimyasal Analizler 33 3.10.1. Serum Enzim Ölçümü 33 3.10.2. Total Antioksidan Seviyesi (TAS) 34 3.10.3. Total Oksidan Seviyesi 34 3.11. İstatistiksel Analiz 35 4. BULGULAR 36 4.1. Canlı Ağırlık 36 4.2. Karaciğer Ağırlıkları 36 4.3. Karaciğer Görüntüleri 37 4.4.Biyokimyasal Analizler 39 4.4.1. Serum ALT ve AST Ölçümü 39 4.4.2. Total Antioksidan Seviyesi Ölçümü Sonuçları 41 4.4.3. Total Oksidan Seviyesi Ölçümü Sonuçları 41 4.5. Histokimyasal Boyalamaların Degerlendirilmesi 43 4.5.1. Hematoksilen ve Eozin Boyama Görüntüleri 43 4.5.2. Masson Trikrom Boyama Görüntüleri 47 4.5.3. Pikro sirius Kırmızısı ile Boyama Görüntüleri 51 4.6. İmmünohistokimyasal Boyama 55 4.7. TEM Görüntüleme 58 5.TARTIŞMA SONUÇ 70 6. SONUÇ VE ÖNERİLER 75 KAYNAKLAR 76 Ek 1 (ADÜ-HADYEK Kararı) 83 ÖZGEÇMİŞ 84 |
