| Popis: |
Alüminyum dünyada en çok bulunan üçüncü elementtir ve günlük yaşamımızda çok geniş bir kullanım alanına sahiptir. Alüminyum oksit, maruz kalabileceğimiz kimyasal maddelerden birisidir. Al2O3 nanopartikülleri Np'leri de en çok kullanım alanı bulunan NP’lerdendir. Çok çeşitli amaçlarla kullanılan bu nanopartiküllerin olası olumsuz etkilerinin değerlendirilmesi için çeşitli çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmada; Al2O3 nanopartiküllerinin V. faba L. ve L. caeruleus (Fryer, 1956) türlerinde genotoksik etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu türlerdeki genotoksik hasar, V. faba türünde kromozom aberasyon testi, L. caeruleus türünde mikronükleus testi ile araştırılmıştır. Gereç ve Yöntem: Bitki deneyinde V. faba tohumlarına 3 farklı konsantrasyonda (25 mg/L, 50 mg/L, 100 mg/L) ve 3 farklı sürede (12, 24, 48 saat) Al2O3 nanopartikülleri uygulanmıştır. Negatif kontrolde dinlendirilmiş su, pozitif kontrolde ise 1.7 mg/L EMS (Etil Metan Sülfonat) kullanılmıştır. Tohumlar köklendikten sonra tespit edilmiş ve ezme preparat yapılarak mikroskopta incelenmiştir. Al2O3 nanopartikülü suda çözdürülmüş 3 farklı konsantrasyonda (25 mg/L, 50 mg/L, 100 mg/L) ve 3 farklı sürede (1, 4 ve 7 gün) L. caeruleus’un ergin dişi ve erkek bireylerine uygulanmıştır. Negatif kontrolde dinlendirilmiş su, pozitif kontrolde ise 5 mg/L EMS kullanılmıştır. Süre sonunda balıkların solungaç ve kuyruk yüzgeçlerinden kan örnekleri alınarak yayma preparat yapılmış ve mikroskopta incelenmiştir. Bulgular: V. faba üzerinde yapılan testin sonuçları, kontrol grubuna kıyasla Al2O3 gruplarının çoğunluğunda mitotik indekste anlamlı düzeyde düşüşler tespit edilmiş, aynı zamanda kromozom anormallikleri, mikronükleus (MN) ve morfolojik nükleus anormalliklerinin frekanslarının arttığı gözlenmiştir. L. caeruleus üzerinde yapılan MN testi sonucunda; Tüm Al2O3 gruplarında MN frekansları negatif kontrole oranla artış göstermiştir, bu artışın deney grupların çoğunluğunda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde olduğu saptanmıştır. Ayrıca MN dışında gözlediğimiz morfolojik nükleus düzensizlikleri tüm Al2O3 gruplarında kontrole göre artış göstermiştir. Al2O3 Np’leri uygulanan tüm L. caeruleus gruplarında toplam genotoksik hasarda kontrol grubuna kıyasla anlamlı bir artış tespit edilmiştir. Sonuç: Al2O3 Np’leri ile muamele edilen V. faba ve L. caeruleus gruplarında, yapılan incelemelerden elde edilen verilere göre; daha yüksek ve daha anlamlı sonuçlar daha uzun süre ve daha yüksek konsantrasyona maruz kalan gruplarda tespit edilmiştir. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (ADÜ BAP) KABUL VE ONAY i TEŞEKKÜR ii İÇİNDEKİLER iii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ v ŞEKİLLLER DİZİNİ vii RESİMLER DİZİNİ viii ÇİZELGELER DİZİNİ x ÖZET xii ABSTRACT xiv GİRİŞ 1 2. GENEL BİLGİLER 6 2.1. Vicia faba L. Genel Özellikleri 6 2.2. Labidochromis caeruleus’un (Fryer, 1956) Genel Özellikleri 8 2.3. Alüminyum oksit (Al2O3) Nanopartikülü (NP) 11 2.4. Genotoksisite Testleri 19 2.4.1. Kromozom Abersyon Testi 22 2.4.2. Mikronükleus Test 24 2.4.2.1. In vivo Mikronükleus (MN) Test Protokolü 26 2.4.2.2. Mikronükleus (MN) Değerlendirme Kriterleri 27 2.4.2.3. Morfolojik Nükleus Düzensizlikleri 27 3. GEREÇ VE YÖNTEM 29 3.1. Al2O3 Nanopartikülünün Hazırlanması 29 3.2. Vicia faba’nın Al2O3 ile Muamele Edilmesi, Preparatların Hazırlanması, Mikroskop İncelemesi 29 3.3. L. caeruleus’un Deneyler İçin Hazırlanması Al2O3 NP’ünün Uygulanması 31 3.3.1. Etik Prosedür 31 3.3.2. Laboratuvar ve Ekipman 31 3.2.3. Canlı Materyal Temini, Bakımı ve Gruplandırılması 32 3.3.4. Al2O3 NP’nün L. caeruleus’a Uygulanması: 33 3.3.5. Balıkların Feda Edilmesi ve Preparatların Hazırlanması 34 3.3.6. İstatistiksel Analiz 37 4. BULGULAR 38 4.1. Kromozom Aberasyon (KA) Testi Verileri ve Frekanslarının Değerlendirilmesi 38 4.2. Alüminyum oksit Nanopartikülünün L. caeruleus’da Genotoksik Etkileri 48 4.2.1. Mikronükleus (MN) Frekanslarının Değerlendirilmesi 48 4.2.2. Morfolojik Nükleus Düzensizlik Verileri 50 4.2.3. Genotoksik Hasarın Genel Değerlendirmesi 56 5. TARTIŞMA 58 SONUÇ VE ÖNERİLER 73 KAYNAKLAR 75 EKLER 100 Ek 1. Adü Hadyek Kararı 100 BİLİMSEL ETİK BEYANI 101 ÖZGEÇMİŞ 102 |
