Popis: |
ÖZET KAYIRMACILIĞIN ÖRGÜTSEL GÜVEN VE ÖRGÜTSEL BAĞLILIK ALGILAMASI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: KUŞADASI’NDAKİ 4 VE 5 YILDIZLI KONAKLAMA İŞLETMELERİ ÖRNEĞİ Ecem KÜÇÜKGÜNEY MUCA Yüksek Lisans Tezi, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Dr. Öğr. Üyesi Tuğrul AYYILDIZ 2019, IV + 116 Sayfa Günümüz dünyasında konuşulan bir olgu haline gelen kayırmacılık, hizmet sektörünün önemli bir parçası olan turizm endüstrisinde de karşımıza çıkmaktadır. Kayırmacılık bu endüstri içerisinde, insan faktörünün oldukça önemli olduğu konaklama işletmelerinde de etkisini göstermektedir. Söz konusu insan olduğundan örgüte duyulan güven ve bağlılık, konaklama işletmelerindeki hizmetin sağlanabilmesi için önemli bir araçtır. Bu çalışmada, Kuşadası’ndaki 4 ve 5 yıldızlı konaklama işletmelerinde istihdam edilen iş görenlerin kayırmacılık algısının, üyesi oldukları örgüte olan güven ve bağlılık algılamaları üzerine etkisi incelenmiştir. Çalışmanın kuramsal yapısını oluşturmak için literatür taraması yapılarak; sırasıyla kayırmacılık, örgütsel güven ve örgütsel bağlılık kavramları açıklanmıştır. Nicel araştırma yöntemi uygulanarak, veri toplama aracı olarak anket tekniğinden faydalanılmıştır. Çalışma dört ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde kayırmacılık kavramı ele alınmıştır. İkinci bölümde örgütsel güven kavramı, üçüncü bölümde de örgütsel bağlılık kavramı incelenmiştir. Dördüncü ve son bölümde ise çalışmanın amacı, önemi, evreni, örneklemi, sınırlılıkları, yöntemi, varsayımları ve hipotezleri açıklanmıştır. Bu bölümde ayrıca örneklemi oluşturan konaklama işletmelerindeki 368 iş görene anket uygulanarak elde edilen veriler analiz edilmiş ve çalışmanın bulguları ortaya konmuştur. Son olarak elde edilen bulgular temel alınarak sonuç açıklanmış, daha sonraki çalışmalara da yön vermek üzere öneriler sunularak çalışmaya son verilmiştir. İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY SAYFASI..............................................................................................iii BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI...............................................................................iv ÖZET....................................................................................................................................... v ABSTRACT ...........................................................................................................................vi ÖNSÖZ..................................................................................................................................vii ŞEKİLLER DİZİNİ................................................................................................................xi TABLOLAR DİZİNİ.............................................................................................................xii EKLER DİZİNİ....................................................................................................................xiii KISALTMALAR DİZİNİ ....................................................................................................xiv GİRİŞ....................................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM.............................................................................................................................. 4 1. KAYIRMACILIK ............................................................................................................... 4 1.1. Kayırmacılık Kavramı ................................................................................................. 4 1.2. Kayırmacılık Türleri .................................................................................................. 12 1.2.1. Adam Kayırmacılığı ........................................................................................ 14 1.2.1.1. Nepotizm............................................................................................. 14 1.2.1.2. Kronizm............................................................................................... 18 1.2.2. Siyasi Kayırmacılık (Patronaj) ........................................................................ 22 1.3. Kayırmacılık ile İlgili Yapılan Çalışmalar................................................................. 25 2. BÖLÜM............................................................................................................................ 28 2. ÖRGÜTSEL GÜVEN ....................................................................................................... 28 2.1. Güven Kavramı.......................................................................................................... 28 2.2. Örgütsel Güven Kavramı........................................................................................... 31 2.3. Örgütsel Güven Türleri.............................................................................................. 33 2.3.1. Yöneticiye Güven ............................................................................................ 33 2.3.2. Örgüte Güven................................................................................................... 34ix 2.3.3. Çalışma Arkadaşlarına Güven ......................................................................... 35 2.4. Örgütsel Güven Modelleri ......................................................................................... 35 2.4.1. Mishra Güven Modeli...................................................................................... 36 2.4.2. Cummings ve Bromiley Güven Modeli........................................................... 38 2.4.3. Schockley-Zalabak, Ellis ve Winograd Güven Modeli ................................... 39 2.4.4. Mayer, Davis ve Schoorman Güven Modeli ................................................... 40 2.4.5. Whitener, Brodt, Korsgaard ve Werner Güven Modeli................................... 42 3. BÖLÜM............................................................................................................................ 44 3. ÖRGÜTSEL BAĞLILIK .................................................................................................. 44 3.1. Bağlılık Kavramı........................................................................................................ 44 3.2. Örgütsel Bağlılık Kavramı......................................................................................... 45 3.3. Örgütsel Bağlılığa İlişkin Sınıflandırmalar ve Yaklaşımlar ...................................... 47 3.3.1. Tutumsal Bağlılık ............................................................................................ 48 3.3.2. Davranışsal Bağlılık......................................................................................... 52 3.3.3. Çoklu Bağlılık.................................................................................................. 55 4. BÖLÜM............................................................................................................................ 57 4. KAYIRMACILIĞIN ÖRGÜTSEL GÜVEN VE ÖRGÜTSEL BAĞLILIK ALGILAMASI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: KUŞADASI’NDAKİ 4 VE 5 YILDIZLI KONAKLAMA İŞLETMELERİ ÖRNEĞİ................................................................. 57 4.1. Araştırmanın Amacı ve Önemi.................................................................................. 57 4.2. Araştırmanın Hipotezleri ........................................................................................... 58 4.3. Araştırmanın Varsayımı ve Sınırlılıkları ................................................................... 59 4.4. Veri Toplama Yöntemi .............................................................................................. 59 4.5. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi............................................................................ 61 4.6. Verilerin Analizinde Kullanılan İstatistiksel Teknikler............................................. 63 4.7. Güvenilirlik Analizi ................................................................................................... 64 4.8. Geçerlilik Analizi....................................................................................................... 66 4.8.1. Kayırmacılık Ölçeği Faktör Analizi ................................................................ 67x 4.8.2. Örgütsel Güven Ölçeği Faktör Analizi ............................................................ 69 4.8.3. Örgütsel Bağlılık Ölçeği Faktör Analizi.......................................................... 71 4.9. Araştırma Bulguları ve Değerlendirme...................................................................... 72 4.9.1. Demografik Bulgular....................................................................................... 72 4.9.2. Kayırmacılık, Örgütsel Güven ve Örgütsel Bağlılık Ölçekleri ile İlgili Betimsel Bulgular............................................................................................. 74 4.9.3. Kayırmacılığın Örgütsel Güven ve Örgütsel Bağlılık Algılaması Üzerindeki Etkisine İlişkin Bulgular................................................................................... 79 4.9.3.1. Kayırmacılık ile örgütsel güven ve örgüt bağlılık arasındaki ilişki durumuna yönelik bulgular..................................................................... 79 4.9.3.2. Kayırmacılığın örgütsel güven ve örgütsel bağlılık üzerindeki etkisine yönelik bulgular......................................................................... 81 4.10. Araştırma Kapsamında Oluşturulan Hipotezlerin Genel Değerlendirilmesi ........... 90 5. TARTIŞMA VE SONUÇ ................................................................................................ 92 6. KAYNAKLAR................................................................................................................. 98 7. EKLER ........................................................................................................................... 110 ÖZGEÇMİŞ ....................................................................................................................... 115 |