| Popis: |
Göstergebilim, insanın anlama sürecini betimlemeyi amaçlayan bilim dallarından biridir. Bunu yaparken yüzey yapı, derin yapı gibi kavramlardan yararlanır. Bu kavramları açımlamak için eyleyenler şeması, anlatı izlencesi, göstergebilim dörtgeni gibi araçları kullanır. Yüzey yapıda eyleyenler şeması ve anlatı izlencesinden de yararlanarak karşıtlıklar, figürler, kiplikler, izleksel roller ve yerdeşlikler belirler. Derin yapıdaysa bu belirlemelerden ve göstergebilim dörtgeninden yararlanarak anlamın ortaya çıkarılmasına ilişkin betimleyici bir çözümleme ortaya koyar. Araştırmada, Sine Ergün’ün Baştankara öyküsü göstergebilimin çözümleme araçları kullanılarak çözümlenmiştir. Greimas’ın modeli esas alınarak yapılan çözümlemede metnin anlamlama sürecini daha iyi betimlemek için metin; baştankaralarla tanışma, geçici mutluluk ve baştankaralara benzeme olarak üç kesite ayrılmıştır. Ardından her bir kesitin yüzey yapısı incelenmiş, eyleyenler şemasından ve anlatı izlencesinden yararlanılarak belirlenen karşıtlıklar, figürler, kiplikler, izleksel roller ve yerdeşlikler belirlenmiştir. Belirlenen bu kavramlar derin yapıda anlamın betimlenmesinde kullanılmıştır. Göstergebilim dörtgeninden de yararlanılarak yapılan derin yapı çözümlemesinde öykünün insanlığın kurtarıcı düşüncesinden vazgeçmesi gerektiğine ilişkin bir savı olduğu ortaya konmuştur. |
