| Popis: |
Kültür, sosyal bilimler içinde ki enkarmaşık kavramlardan biridir. Bunun da nedeni, her bir yeni yaklaşım ilebirlikte yeni anlamlar kazanmasıdır. Bu yeni anlamlarla birlikte temel olaninsanların en basit anlamıyla yapıp, yarattığı her şey yani bütün yaşam biçimi,ana temasının değişmemesidir. Örgütler açısından baktığımızda ise, örgütleryaşayan organizmalardır ve nasıl bir varlığı oluşturan organların tümüorganizmayı oluşturuyorsa, çalışanlar da bir örgütü oluşturan varlıklardır. Bunedenle örgütler aynı amaç doğrultusunda faaliyet gösterseler de birbirlerindenfarklıdır. Örgütlerin bu farklılıkları, çalışanlarının tutum ve davranışlarınıetkileyerek, içinde bulundukları örgütün kültürünün oluşmasına ve ortak birhedef doğrultusunda çalışmalarına neden olur. Çalışmamızın amacı, örgütlerkültürünün tarihsel süreç içinde değişimini inceleyerek, Denison Örgüt KültürüModeli’nin diğer modellerden farkını ortaya koymaktır.Örgüt kültürü modellerinebakıldığında, Terence Deal ve Allan Kennedyçevrenin örgüt kültürü üzerinde ki etkisini incelemiş, ABD’lisosyal psikolog T. Parsons, örgüt kültürünün incelenmesinde ve oluşturulmasındasosyal değerlerin katkıları üzerinde durmuştur. Schein örgüt kültürünü,bir grubun içsel bütünleşme veya dışsal uyumundan kaynaklanan sorunlarını çözmesırasında öğrendiği, geçerliliği kanıtlanmış ve paylaşılmış olan, örgüte yenigirenlere ise düşünmenin, algılamanın ve hissetmenin en doğru yolu olaraköğretilmekte olan temel varsayımlar olarak tanımlamıştır. Kilmann,örgüt kültürünün görevini her şeyi harekete geçiren sosyal bir enerji olaraktanımlar. Ona göre kültür, örgütsel bürokrasiyi yorumlama işlerini de yerinegetirmektedir. Bu şekilde, örgüt kültürü, tüm karar sistem ve mekanizmaları ileçalışanların iş görme arzularını ve iş verimliliklerini etkiler. William Ouchi ise "Z" kültürü modelinde katılımcı biryapıya sahip olan Japon yönetim tarzını Amerikan yönetim tarzı ilebirleştirerek yeni bir yaklaşım ortaya koymuştur.Denison örgüt kültürümodeline bakıldığında ise, diğer örgüt kültürü modelleri ilekarşılaştırıldığında 1990’lı yıllarda yeni bir model olarak görülse de son yirmiyılda 10000’in üzerinde örgüte ve sayısız çalışanına uygulanmış bir modeldir.Bu model, örgütün performansıyla ilgili, karlılık, kalite, satışlarınbüyüklüğü, çalışanların tatmini üzerinde büyük bir etkiye sahip, dört kültürelözelliği, üçer altdizinde incelemektedir. Denison modelinin dört kültürelunsuru İlgi, Tutarlılık, Uyum ve Misyondur. Her bir kültürel unsurda üç altdizine ayrılmaktadır. Bu alt dizinlerde sırasıyla yetkilendirme, takımoryantasyonu, yetenek geliştirme, temel değerler, anlaşma, eşgüdüm, değişimyaratma, müşteri odaklılık, örgütsel öğrenme, vizyon, stratejik yön veamaçlardır.Çalışmamızda ki bulgular ise;diğer örgüt kültürü modellerinin genellikle kişilik ya da psikolojik tabanlıolması, akademik çevreler için tasarlanması, işletme sorunlarını açıklama dayetersiz kalması ve örgütün her seviyesi için ayrı ayrı oluşturulması veuygulanması gerekliliği olmasına karşın., Denison örgüt kültürü modelinin;davranışsal tabanlı olması, işletme çevresi için tasarlanması, işletmeninsorunlarını pratikte diğer modellerden çok daha açık bir şekilde ortayakoyabilmesi, uygulanabilirliğinin hızlı ve kolay olması ve örgütün herseviyesinde uygulanabilme özelliğine sahip olmasıdır. |
