| Popis: |
Türkİslâm edebiyatında mevlid denilince akla ilk etapta Hz. Muhammed (as)’indoğumunu konu alan eserler gelmektedir. Ancak bazı mevlid tanımlarında davurgulandığı üzere, diğer bazı din ve tasavvuf büyükleri için de mevlidleryazılmıştır. Bunların başında da Hz. Ali ve Hz. Fatıma mevlidleri gelmektedir. Türkİslâm edebiyatında Hz. Ali için yazılmış on kadar manzum mevlid bulunmaktadır. Şuankiverilere göre Hz. Peygamber’den sonra hakkında en çok mevlid yazılan kişi Hz.Ali’dir. Hz.Ali, mevlid türünde olduğu kadar, diğer türlerde de hakkında oldukça önemlisayıda eserin verildiği bir şahsiyettir. Hz. Ali Cenk-nâmeleri, Sad-Kelimeler,Nehcü’l-Belâğa tercüme ve şerhleri, Ahid-nâme-i Ali, Emsâl-iAli tarzındaki eserler, Fazîlet-nâme-i Ali, Hilye-i Ali, Hilye-iÇehâr-yâr-ı Güzîn, Menâkıb-nâme-i Ali…vb. eserler ya doğrudan Hz.Ali’yi konu alan ya da onunla bir şekilde irtibatı olan eserlerdir. İslâmtarihinde “çâr-yâr-ı güzîn” “dört seçilmiş dost”tan biri olan Hz. Ali, Hz.Peygamber’in amca oğlu oluşu, ilk Müslümanlardan biri oluşu ve Hz. Peygamber’edamat oluşu dolayısıyla İslâm tarihinde öne çıkmış şahsiyetlerden biridir.Bununla birlikte onun Türk şâir ve müelliflerce öne çıkarılan en önemliözellikleri cesaret ve kahramanlığı yanında âlim kimliğidir. Butebliğimizde daha önce tespit edilen Hz. Ali mevlidleri ve yine yeni tespitettiğimiz ve aşağıda metnini verdiğimiz mensur bir velâdet-nâme üzerinden Türkşâirlerinin Hz. Ali’yi nasıl gördükleri ve nasıl anlattıkları ortayakonulacaktır. Tarihte cesaret, kahramanlık ve gözüpekliği ile tanınmış Türkmilletinin, Hayber fatihi Hz. Ali’yi kendilerine rol model olarak aldıklarısöylenebilir. Hz. Ali, kendisiyle ilgili üretilmiş Türkçe eserlerde, birgazi-alperen tipinin en iyi timsallerinden biri olarak karşımızda durmaktadır.Türk şâirler, kendilerine rol model olarak aldıkları bu mühim şahsın doğumu,doğumu esnasındaki harikulade hadiseler, doğumu zamanında Hz. Peygamber’intavırları gibi pek çok hususu, kısacası Hz. Ali’nin mevlidini yazmayı da ihmaletmemişlerdir. |
