| Popis: |
W artykule podjęto próbę porównania współczesnej sytuacji mniejszości narodo- wych w Polsce i na Litwie, głównie pod względem demograficznym, politycznym, prawnym i insty- tucjonalnym. Wykorzystano m.in. wyniki badań przeprowadzonych przez autorów w środowiskach mniejszości narodowych w Polsce i na Litwie*, dane statystyczne publikowane w obu państwach oraz kwerendę aktów prawnych dotyczących kwestii narodowościowych. Oba kraje – pod wzglę- dem uwarunkowań historycznych, sytuacji prawno-ustrojowej, potencjału demograficznego czy struktury narodowościowej – mają szereg cech wspólnych, ale także wyraźnie odmiennych, które niewątpliwie wpływają na rolę, znaczenie i postrzeganie mniejszości narodowych. W konsekwencji transformacji ustrojowej i zmian geopolitycznych ostatnich dekad Polska i Litwa są krajami demo- kratycznymi, zaangażowanymi w proces integracji kontynentu europejskiego, współpracującymi w ramach struktur UE i NATO. Na wzajemne relacje – w sensie zarówno pozytywnym, jak i nega- tywnym – wpływa także wielowiekowa wspólna historia, często odmiennie interpretowana w obu państwach. Na sytuację mniejszości narodowych, zwłaszcza polityczno-prawną, z pewnością ma wpływ jej całkowicie odmienny potencjał demograficzny oraz przestrzenny. Powoduje to wyraźne różnice pozycji społeczno-politycznej mniejszości narodowych i ich sytuacji prawnej w obu pań- stwach oraz liczne konflikty i oskarżenia o działania dyskryminacyjne, zwłaszcza na Litwie. Artykuł powstał w ramach projektu sfinansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2011/01/B/HS4/02609 oraz DEC-2011/01/N/HS4/02144. |
