Popis: |
Η παρούσα διατριβή συνιστά μια προσπάθεια προσέγγισης του προβλήματος της ελεύθερης βούλησης στη φιλοσοφία του 17ου και 18ου αιώνα. Το μεγαλύτερο μέρος της μελέτης στηρίχθηκε στην ηθική φιλοσοφία του Spinoza. Η ενασχόλησή μου με το συγκεκριμένο ζήτημα προέκυψε από την επίμονη αναζήτηση, εκ μέρους μου, μιας θεωρίας της ελευθερίας που να είναι συμβατή με ισχυρές και δυναμικές εκδοχές ντετερμινισμού. Ο βασικός άξονας τον οποίο ακολουθεί αυτή η εργασία είναι το πώς μπορούμε να καταστούμε ελεύθεροι δίχως την συμβολή της βούλησης, και εντός ενός πλαισίου επιλογών και πράξεων, οι αιτίες των οποίων βρίσκονται σε πρώτο πλάνο; Η φιλοσοφία του Spinoza παρέχει όλους τους μηχανισμούς, όλα εκείνα τα εργαλεία με τα οποία μπορεί κανείς να θεμελιώσει την ελευθερία με ντετερμινιστικούς όρους. Η θέση που διατυπώνεται στην παρούσα διατριβή είναι πως η ελευθερία δεν είναι στατική, δηλαδή η δυνατότητα για διεύρυνση ή συρρίκνωση της ελευθερίας μας είναι αποκλειστικά ανθρώπινη ευθύνη και προνόμιο. Η διατριβή διαρθρώνεται σε τρία μέρη: το πρώτο μέρος είναι εισαγωγικό και θέτει το θεωρητικό πλαίσιο, το δεύτερο μέρος ερευνά τις θέσεις του Spinoza περί ελευθερίας και το τρίτο μέρος εξετάζει το ζήτημα του ντετερμινισμού This dissertation attempts to approach the problem of free will in the philosophy of the 17th and 18th century. A considerable part of the research was based on Spinoza's moral philosophy. My interest with this particular arose from my persistent and painstaking search for a theory of freedom that could be compatible with forceful and dynamic versions of determinism. The central axis of this work lies on the following question: How can we become free without the will’s participation, within a causal framework of choices and actions? Spinoza's philosophy can provide all the necessary mechanisms and tools with which one could establish freedom in deterministic terms. This kind of freedom, as documented in this dissertation, is not static, that is, the possibility of increasing or decreasing our freedom is exclusively our own privilege and responsibility. The dissertation is structured in three parts: the first part is introductory and sets the theoretical framework, the second part explores Spinoza's views on freedom and the third part examines the question of determinism. |